Bộ GD&ĐT chủ trương không cho thành lập các trường đại học công lập trong thời gian tới nhưng những trường đại học tư thục có đầu tư lớn, chất lượng cao và không vì lợi nhuận vẫn được trình Thủ tướng xem xét, quyết định.
Đó là thông tin được Thứ trưởng Bùi Văn Ga công bố tại Hội thảo “Thực trạng và các giải pháp cấp thiết để củng cố và phát triển các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập” vừa được diễn ra tại Hà Nội.
Hiện nay, tại Việt Nam đã có một hệ thống gồm 84 trường (60 trường đại học và 24 trường cao đẳng) ngoài công lập với hơn 13.000 giảng viên và hơn 330.000 sinh viên, chiếm 14% sinh viên của cả nước.
Trong hơn 20 năm qua, hệ thống trường này không chỉ đóng góp vào việc đào tạo nguồn nhân lực bậc cao, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước mà còn tạo ra mô hình trường mới mẻ, hiện đại, quản trị năng động hiệu quả, có uy tín về chất lượng đào tạo.
Không thể phủ nhận vai trò của các trường đại học ngoài công lập trong hệ thống giáo dục, Thứ trưởng Bùi Văn Ga nhận định: "Các trường đại học ngoài công lập đã đóng góp rất lớn cho công tác đào tạo nguồn nhân lực từ khi đất nước bắt đầu công cuộc đổi mới. Điều này đã khẳng định chủ trương đúng đắn của nước ta khi xã hội hóa giáo dục - đào tạo và tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận với giáo dục đại học trong khi nguồn lực nhà nước đầu tư có giới hạn”.
Các trường ngoài công lập có đề án tốt sẽ được Bộ trình Thủ tướng phê duyệt cho phép thành lập. Ảnh: SV trường ĐH FPT
Tuy nhiên, cho tới nay hệ thống trường đại học, cao đẳng ngoài công lập đã và đang phải đối mặt với những khó khăn, vướng mắc dẫn đến nhiều điều bất cập trong quản lý, quy mô sinh viên giảm sút...Nguyên nhân của tình trạng này là do điều kiện cơ sở vật chất của các trường ĐH ngoài công lập còn hạn chế, phải đi thuê dẫn đến ảnh hưởng đến chất lượng, ngoài ra các trường ngoài công lập cũng chưa có chiến lược phát triển lâu dài và gặp khó khăn trong quản lý điều hành.
Thảo luận về những vấn đề còn tồn tại của hệ thống trường đại học ngoài công lập, các đại biểu cho rằng: "Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa xã hội hoá trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, tạo điều kiện thuận lợi để giáo dục đại học ngoài công lập tiếp tục phát triển, huy động được tiềm năng to lớn của xã hội vào công tác giáo dục".
Việt Nam cũng cần tiếp tục ban hành, sửa đổi các văn bản nhằm cụ thể hoá chủ trương xã hội hoá giáo dục và chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước để khuyến khích, hỗ trợ các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập phát triển. Đại diện các trường cũng nêu ra một số hạn chế về xác định chỉ tiêu tuyển sinh, thủ tục mở mã ngành ... để Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét, chỉnh sửa cho phù hợp với điều kiện các trường ngoài công lập.
Theo Giáo sư, Tiến sỹ Khoa học Đặng Ứng Vận (Trường Đại học Hoà Bình, Hà Nội): "Bên cạnh việc Nhà nước ban hành các chế độ chính sách phù hợp, các trường cũng phải tự thay đổi, nâng tầm thương hiệu của mình trên cơ sở cuẩn bị cơ sở vật chất đầy đủ, tạo niềm tin cho phụ huynh, người học và xã hội. Các trường cần thực hiện tốt và đầy đủ quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình để thể hiện sự trung thực, công khai, minh bạch; xây dựng đội ngũ giảng viên có chất lượng, có sự độc đáo về ngành tuyển để xây dựng thương hiệu và thu hút người học...".
Khẳng định tại hội thảo, Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho biết: "Bộ GD&ĐT luôn nhất quán trong việc đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, tức là tăng cường các trường đại học ngoài công lập".
"Bộ chủ trương trong bối cảnh hiện nay không cho thành lập các trường đại học công lập nhưng những trường đại học tư thục có đầu tư lớn, chất lượng cao và không vì lợi nhuận vẫn được trình Thủ tướng xem xét, quyết định".
“Đó là một chủ trương chúng tôi rất khuyến khích những nhà đầu tư chất lượng, không vì lợi nhuận. Bộ luôn xem các trường đại học công lập và ngoài công lập bình đẳng như nhau, không có sự phân biệt đối xử nào trong tất cả các cơ chế, chính sách”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Bộ cũng yêu cầu còn 9 trường dân lập chưa chuyển đổi sang loại hình tư thục khẩn trương chuyển đổi theo lộ trình đã quy định, hạn cuối cùng là cuối tháng 12/2016. Bởi theo Luật Giáo dục hiện nay, Việt Nam chỉ có các trường công lập và trường tư thục, không có loại hình trường dân lập, vì vậy những trường dân lập không có một hệ thống văn bản, pháp luật nào điều tiết.