Sáng 28/12, sau phần luận tội và đề nghị mức án của đại diện VKS với 7 bị cáo trong vụ "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" và "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" liên quan đến vụ Việt Á, phiên tòa tiếp tục được diễn ra ở phần tranh tụng.
Theo đó, được quyền bào chữa cho mình trước HĐXX, bị cáo Phan Quốc Việt trình bày: “Tôi nhận sai phạm của mình gây ra. Bị cáo không hề có động cơ vụ lợi nào. Nếu Học viện Quân y thực hiện được đề tài thì Việt Á đã không tham gia”.
Trong phần tự bào chữa, bị cáo Phan Quốc Việt cho rằng bản thân không ngại khó mà xông vào tâm dịch, bất chấp nguy hiểm về tính mạng. Thời điểm đó, ngoài Việt Á, không có đơn vị nào đáp ứng được nhu cầu về kit xét nghiệm cho cả nước để chống dịch.
Bị cáo Việt nói: “Cả nước cần Việt Á” là câu nói được bị cáo Việt nhắc đi nhắc lại trong phần tự bào chữa.
Theo bị cáo này, nếu về kit xét nghiệm thì công trạng là của Việt Á, cần được ghi nhận và công ty này không có gì để vụ lợi. Chính Việt Á là đơn vị áp dụng mẫu gộp, giúp tiết kiệm hàng chục ngàn tỷ đồng cho đất nước, giúp tăng tốc độ xét nghiệm… “Vì nhân dân đất nước, bị cáo sẵn sàng hy sinh tính mạng”.
Bị cáo Phan Quốc Việt cho rằng, ở tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", bị cáo không có cách nào khác, nếu quay lại thời điểm đó, dù biết kết quả xảy ra như hôm nay, bị cáo vẫn làm, vì việc làm đó là để cho đất nước được bình an.
Bị cáo Việt mong tòa xem xét đến tính chất phạm tội của bị cáo khi mà sai phạm và đóng góp của bị cáo đều xảy ra trên cùng sự việc, trong thời điểm Covid-19. “Nếu không sai phạm thì không có đóng góp được trong việc chống dịch”, Phan Quốc Việt nói.
Bào chữa cho thân chủ của mình là bị cáo Phan Quốc Việt, luật sư Hà Thế Long cho rằng, thời điểm xảy ra vụ án, chính Học viện Quân y cần Việt Á. Công ty này tham gia đề tài vì bị cáo Việt muốn giữ quan hệ tốt với Bộ KH&CN, đơn vị chủ quản trong lĩnh vực mà Việt Á hoạt động. Bản thân bị cáo Việt không phải là người chủ động xin được tham gia đề tài và thời điểm đó Nhà nước kêu gọi các cá nhân, tổ chức cùng tích cực tham gia phòng chống dịch Covid-19.
Theo luật sư Hà Thế Long, tiền bị cáo Việt đưa cho các cán bộ Học viện Quân y không phải là tiền đưa hối lộ mà số tiền này là lợi nhuận mà Việt Á có được, chi cho Học viện Quân y nhằm hỗ trợ với mục đích chống dịch chứ không nhằm mục đích khác.
Trình bày về nhân thân của Chủ tịch Việt Á, luật sư nêu việc bị cáo Việt có thành tích xuất sắc trong công tác, được Bộ KH&CN cấp bằng khen trong nghiên cứu, sáng tạo. Ngoài ra, công ty này cũng có 9 lần được tặng thưởng bằng khen, giấy khen…
Tiếp tục bào chữa cho bị cáo Phan Quốc Việt, một luật sư khác đặt vấn đề về việc người ký văn bản ở Học viện Quân y không bị truy tố xét xử dù theo quy định của pháp luật thì người ký văn bản phải chịu trách nhiệm.
Trong vụ án này, Học viện Quân y là đơn vị chủ quản, Việt Á không móc nối để bán kit test lại trở thành tội phạm chính.
Trước đó, bị cáo Phan Quốc Việt bị VKS đề nghị xử phạt mức án 15 năm tù về hành vi lợi dụng chức vụ và từ 10-11 năm tù cho hành vi vi phạm đấu thầu, tổng hợp hình phạt bị cáo Việt bị đề nghị là từ 25-26 năm tù.
Tự bào chữa cho mình trước HĐXX, bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng, Vụ KH&CN các ngành Kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN) đề nghị HĐXX xem xét về mặt nhận thức của bị cáo.
Trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ, bị cáo nhận thức rằng, quy trình sản xuất bộ kit xét nghiệm là đề tài, là tài sản của Nhà nước, phù hợp theo quy định của pháp luật.
Bị cáo Hùng cũng cho rằng, việc tách vụ án để hai Tòa án cùng xét xử là điều thiệt thòi cho bị cáo. “Chỉ vì cơ quan chủ trì đề tài là của bên quân đội mà tách vụ án để xử ở hai Tòa án là rất thiệt thòi cho bị cáo”, lời tự bào chữa của ông Trịnh Thanh Hùng.
Trước đó, bị cáo Trịnh Thanh Hùng bị đại diện VKS đề nghị xử phạt mức án 15 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Bào chữa cho bị cáo Hùng, luật sư đưa ra quan điểm cho rằng bản thân bị cáo Hùng không phạm tội như cáo buộc của VKS.
Cùng trong phần tranh tụng, khi được quyền tự bào chữa, bị cáo Hồ Anh Sơn (cựu Thượng tá, cựu Phó Giám đốc Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y) không trình bày thêm điều gì, chỉ đặt câu hỏi cho đại diện VKS: Nếu chúng ta trong hoàn cảnh như vậy, với chất lượng hai bộ kit như vậy thì chọn phương án nào?
Luật sư Hà Trọng Đại, người bào chữa cho bị cáo Hồ Anh Sơn cho rằng, mức án mà đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Sơn mức án từ 11-13 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" là quá nặng, chưa xem xét hết tình tiết, nguyên nhân, diễn biến hành vi phạm tội của ông Sơn.
Theo quan điểm của luật sư Đại, vị đại diện VKS cho rằng bị cáo Sơn có 3 tình tiết giảm nhẹ. Theo quy định của pháp luật, nếu bị cáo mà không có tình tiết tăng nặng thì cần xem xét xử phạt bị cáo mức dưới khung hình phạt.
Cùng bào chữa cho bị cáo Sơn, hai luật sư khác đều nhấn mạnh, thực hiện hành vi, ông Sơn ý thức rằng đang cùng Việt Á thực hiện nhiệm vụ. Sở dĩ bị cáo chọn kit xét nghiệm của Việt Á chứ không phải chọn kit xét nghiệm của Học viện Quân y vì chất lượng kit xét nghiệm của Việt Á tốt hơn sau khi đã cùng thử nghiệm kit của cả hai đơn vị.