Vụ Việt Á: Điều tra dấu hiệu sai phạm của cựu Giám đốc Học viện Quân y

Theo kế hoạch, ngày 27/12 tới, TAQS Thủ đô Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm với 7 bị cáo có liên quan đến vụ án xảy ra tại Công ty CP Việt Á và Học viện Quân y.

Vì sao tách hành vi sai phạm?

Trong các vi phạm liên quan đến Công ty Việt Á do phía quân đội giải quyết, VKSQS Trung ương cho biết hành vi của 2 cá nhân là cựu lãnh đạo Học viện Quân y có dấu hiệu của tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên, do thời hạn điều tra vụ án đã hết nên Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng tách hành vi sai phạm của những người này để thu thập thêm tài liệu, chứng cứ đánh giá đúng mức độ sai phạm và xem xét trong vụ án “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là có cơ sở.

Theo cáo trạng, ông Đỗ Quyết (cựu Trung tướng, cựu Giám đốc Học viện Quân y) và ông Hoàng Văn Lương (cựu Thiếu tướng, cựu Phó Giám đốc Học viện Quân y) do tin tưởng cấp dưới trong nghiên cứu, thực hiện đề tài và đấu thầu mua kit xét nghiệm nên chưa kịp thời phát hiện, ngăn chặn vi phạm của cấp dưới.

Ông Hoàng Văn Lương do tin tưởng và không xem biên bản bàn giao do Công ty Việt Á soạn thảo và Hồ Anh Sơn (cựu Phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y) trình ký nên đã ký biên bản bàn giao này.

Theo VKS, ngoài Học viện Quân y, có các đơn vị khác trong quân đội trực tiếp hoặc gián tiếp mua kit xét nghiệm COVID-19 của Công ty Việt Á, như Cục Quân y, Viện Y học dự phòng quân đội, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, Bệnh viện Quân y 175…

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của thủ trưởng Bộ Quốc phòng, thanh tra quân đội tiến hành thanh tra nội dung này. Vì vậy, Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng ra quyết định tách tài liệu để chờ kết quả thanh tra, nếu có sai phạm sẽ xem xét xử lý.

Tại sao Công ty Việt Á được tham gia đề tài?

Theo cáo trạng, trước tình hình dịch COVID-19 xuất hiện ở nước ngoài và có nguy cơ vào Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện Quân y đã chỉ đạo các cơ quan chức năng xây dựng kế hoạch phòng chống dịch, trong đó có nhiệm vụ nghiên cứu bộ kit xét nghiệm COVID-19.

Cuối tháng 1/2020, Hồ Anh Sơn (thời điểm đó là Phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự) trình ông Hoàng Văn Lương (lúc đó là Phó giám đốc Học viện Quân y) ký công văn gửi Bộ KH-CN về việc đề xuất nhiệm vụ phát triển test kit COVID-19.

Sau khi nhận được văn bản, Trịnh Thanh Hùng (Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN) đã trao đổi, thống nhất với Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Việt Á) về việc để Việt Á tham gia đề tài này.

Sau đó, Hùng yêu cầu Hồ Anh Sơn bổ sung thêm Việt Á tham gia đề tài. Ông Sơn đồng ý và sửa lại phiếu đề xuất nhiệm vụ khoa học và trình ông Lương ký.

Đầu tháng 2/2020, Bộ KH-CN có quyết định thành lập hội đồng, tổ thẩm định kinh phí và giao Học viện Quân y chủ trì; Hồ Anh Sơn là chủ nhiệm đề tài với kinh phí 18,98 tỉ đồng, thực hiện trong 18 tháng. Sau khi được Bộ KH-CN giao đề tài, nhóm nghiên cứu của Học viện Quân y đã nghiên cứu để tối ưu hóa.

Ngày 10/2/2020, Hồ Anh Sơn ký bàn giao quy trình chế tạo bộ sinh phẩm với Công ty Việt Á để sản xuất thử nghiệm theo yêu cầu của đề tài.

Khoảng giữa tháng 2/2020, Việt chỉ đạo Hồ Thị Thanh Thủy (Phó Tổng giám đốc Việt Á, vợ Việt) mang bộ test kit COVID-19 (do Thủy nghiên cứu, tối ưu từ các tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ và một số nước khác, xây dựng quy trình sản xuất kit sử dụng gen đích để phát hiện ra vi rút) ra Hà Nội để đánh giá chất lượng.

Sau khi có kết quả đánh giá, biết được bộ kit do Việt Á có chất lượng tốt hơn bộ sinh phẩm của Học viện Quân y, Việt đã báo cáo đến Trịnh Thanh Hùng. Hùng yêu cầu Việt làm công văn gửi Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đề nghị phối hợp thử nghiệm bộ kit do Việt Á đưa đến. Sau đó, Việt cho nhân viên mang 3 loại test kit do Việt Á cung cấp đến Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để tiếp tục đánh giá, thử nghiệm. Kết quả bộ kit của Việt Á đạt yêu cầu.

Đầu tháng 3/2020, Hùng yêu cầu Sơn làm văn bản đề nghị nghiệm thu giai đoạn 1 đề tài. Sau đó Sơn đã trình ông Đỗ Quyết (Giám đốc Học viện Quân y) ký văn bản đề nghị Bộ KH-CN nghiệm thu giai đoạn 1 đề tài.

Sau đó, Bộ KH-CN kiến nghị Bộ Y tế xem xét cấp phép sử dụng.

Cáo trạng thể hiện khoảng tháng 4/2020, Việt Á làm hồ sơ xin cấp phép lưu hành sản phẩm chính thức, gửi Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế). Bộ Y tế ra văn bản đề nghị Việt Á làm rõ quan hệ giữa Học viện Quân y và Việt Á trong toàn bộ hồ sơ liên quan, đồng thời yêu cầu bổ sung tài liệu chứng minh.

Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới xây dựng biên bản có nội dung “Học viện Quân y đồng ý để Việt Á toàn quyền sử dụng sản phẩm của đề tài để đăng ký lưu hành và đăng ký cấp chứng nhận lưu hành…”. Biên bản này được Sơn trình ông Hoàng Văn Lương ký.

Do tin tưởng Hồ Anh Sơn, ông Lương không xem nội dung biên bản mà ký và đưa lại cho Sơn. Biên bản này sau đó được chuyển tới Bộ Y tế để đưa vào hồ sơ xin cấp phép.