Bền vững trong thương mại điện tử: Cần giảm rác thải nhựa

Ước tính trong năm 2023, TMĐT ở Việt Nam đã sử dụng 332 nghìn tấn bao bì, trong đó khối lượng bao bì nhựa các loại là 171 nghìn tấn. Như vậy, quy mô sử dụng bao bì với thành phần vật liệu, dụng cụ nhựa trong đóng gói rất cao. Cùng với tốc độ tăng trưởng trên 25% mỗi năm thì đến năm 2030, lượng rác thải nhựa từ TMĐT sẽ lên tới 800 nghìn tấn.

Hộp carton và túi ni lông là loại bao bì phổ biến được người bán hàng sử dụng đóng gói đơn hàng khi kinh doanh trên các nền tảng online.

Đặc biệt là ngành quần áo, thời trang, phụ kiện có đến 90% thương nhân sử dụng loại bao bì này để đóng hàng.

Phần lớn các đơn hàng đều sử dụng mút xốp và xốp ni lông bong bóng khí để chèn với tỷ lệ tương ứng là 30% và 35%. Đa số các đơn hàng đều sử dụng băng keo nhựa.

Khảo sát theo các kênh bán hàng trực tuyến cho thấy, túi ni lông được sử dụng trên mọi nền tảng online, không phân biệt là kênh website, sàn TMĐT hay mạng xã hội.

Khi bán hàng đa kênh thì số lượng ni lông dùng trong đóng gói chiếm tỷ trọng rất cao và vượt trội so với bán hàng đơn kênh, với tỷ lệ tương ứng là 71,9% cà 50%.

Cùng với sự phát triển ngày càng nhanh của thương mại điện tử, bao gồm lĩnh vực bán lẻ hàng hóa trực tuyến và gọi đồ ăn công nghệ trong những năm gần đây đã gây thêm khó khăn trong việc quản lý chất thải bao bì, vật liệu nhựa, gây tác động tiêu cực tới môi trường. Thương mại điện tử sử dụng nhiều bao bì, vật liệu nhựa song tỷ lệ thu gom, tái chế, tái sử dụng nhìn chung còn rất thấp.

Cần có sự tham gia trực tiếp của 6 nhóm đối tượng trong quá trình giảm lượng rác thải nhựa, bao gồm: cơ quan quản lý Nhà nước, người tiêu dùng, doanh nghiệp thương mại điện tử và dịch vụ logistics liên quan đến hoàn tất đơn hàng, các hiệp hội và ngành hàng cùng các tổ chức xã hội nghề nghiệp, cũng như cơ quan truyền thông, báo chí và các tổ chức liên quan khác.

Có lẽ chúng ta cần ưu tiên và thiết lập chính sách hỗ trợ các biện pháp giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường trong lĩnh vực Thương mại Điện tử (TMĐT). Cần xây dựng một tập hợp tiêu chí để hướng dẫn đánh giá và nhận dạng các doanh nghiệp TMĐT có tư duy xanh và mô hình TMĐT bền vững.

Cần phát triển và khuyến khích việc áp dụng các tiêu chuẩn đóng gói hàng hóa cho TMĐT, ưu tiên sử dụng các vật liệu có thể tái chế và giảm rác thải nhựa.

Đồng thời, cần khuyến khích các doanh nghiệp và người bán hàng trong lĩnh vực TMĐT áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường, ưu tiên sử dụng nguyên liệu tái chế hoặc các sản phẩm đóng gói có thể phân hủy sinh học để giảm thiểu lượng rác thải.

Cần thúc đẩy việc sử dụng phương tiện vận chuyển thân thiện với môi trường và khuyến khích sáng kiến bảo vệ môi trường trong lĩnh vực TMĐT. Để thúc đẩy sự đổi mới và tiên phong, cần tổ chức việc trao giải thưởng cho các doanh nghiệp có những sáng kiến tiêu biểu hàng năm.