Mường Lát đã từng là một vùng đất đẹp, trữ tình và được nhắc nhớ trong bài thơ Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng. Thế nhưng, kể từ khi bị “bão trắng” tràn qua, nhiều bản làng nằm dưới chân đỉnh Hua Pù trở nên xơ xác, tiêu điều.
Nóng bỏng “miền đất dữ”
Với một đường biên giới dài tiếp giáp với nước bạn Lào, toàn núi cao, rừng sâu lại tồn tại nhiều đường dân sinh băng qua bên kia biên giới - những yếu tố đó vô tình biến Mường Lát trở thành điều kiện thuận lợi để bọn tội phạm buôn bán ma túy hoạt động. Từ lâu, mảnh đất nằm tít hút phía Tây của tỉnh Thanh Hóa này được xem là nơi lý tưởng để trung chuyển ma túy về xuôi của đám “lái buôn tử thần”. Hết đường dây này bị bóc gỡ, đường dây khác lại trồi lên; ông chủ này “ngã ngựa”, phải “dựa cột” hoặc “nhập kho” thì đã có lớp ông chủ mới tiếm quyền; lớp cửu vạn cũ trưởng thành thì lớp cửu vạn trẻ lên thay.
Đối tượng Vi Thạo Thiều
Cứ thế, cái “vòng luân hồi chết chóc” ấy mỗi ngày một siết chặt vào những đồng bào đời đời sống sau nách núi. Lợi dụng địa hình khu vực biên giới phức tạp, hiểm trở với nhiều khu rừng già chằng chịt, hang khe hốc đá nhiều tầng nhiều lớp, một số đối tượng thường men theo đường rừng, di cư trái phép qua biên giới, tham gia vào các đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy. Thậm chí chúng còn “đưa đường dẫn lối” cho các đối tượng người Lào xâm nhập, vận chuyển ma túy qua biên giới Việt Nam để buôn bán. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của những đối tượng này ngày càng tinh vi, xảo quyệt và manh động, liều lĩnh, chúng triệt để khai thác việc thông thương tại các cửa khẩu để thẩm lậu ma túy qua biên giới.
Để tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng, ma tuý thường được các đối tượng cất giấu lẫn vào hàng hóa, hành lý cá nhân, cất giấu trong người, khi bị truy bắt thì ném xuống rừng, xuống suối hay hang hốc để phi tang. Hơn nữa, do hình phạt dành cho những kẻ buôn bán, vận chuyển ma túy thường rất nặng, nên các đối tượng ngày càng liều lĩnh và manh động. Chúng sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng để chống trả lực lượng chức năng khi bị truy bắt.
Chẳng thế, cuộc chiến chống ma túy trên “miền đất dữ” Mường Lát trong hàng chục năm trở lại đây chưa bao giờ thôi nóng bỏng. Có những tên bản, tên làng ở vùng đất này chỉ cần nhắc tới cũng khiến người ta ớn lạnh, như Tén Tằn, Trung Lý, Pù Nhi... Ma túy ở đây thường được vận chuyển theo con đường từ Lào đưa sang Pù Nhi đến Tam Chung (Mường Lát) rồi xuôi sông Mã về Co Lương (xã Vạn Mai), sau đó tỏa đi các ngả.
Bà trùm Phạm Thị Quyên
Trước tình hình tội phạm ma túy diễn biến phức tạp, các lực lượng phòng, chống ma túy của tỉnh Thanh Hóa cũng như của huyện Mường Lát đã đặt quyết tâm “hạ nhiệt” cho “vùng đất nóng” này bằng mọi giá. Nhiệm vụ chống “bão”, ngăn “gió độc” giờ không còn phó mặc cho riêng lực lượng công an mà huy động cả hệ thống chính trị rùng rùng vào cuộc. Mỗi cá nhân, đơn vị đều được phân công nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể. Mục tiêu chung là phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp nhằm kiểm soát, làm giảm tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn.
Cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc
Với chủ trương phải bám dân, bám địa bàn, đối mặt với thực tế, công tác vận động, tuyên truyền bắt đầu được các cơ quan, ban ngành ở Mường Lát triển khai quyết liệt. Băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền về tác hại của các loại ma túy được cán bộ các cơ quan đoàn thể như Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên chằng buộc sau xe, vượt đường rừng lên tận xã, “cõng” vào từng bản treo rợp lối ngõ; Đài phát thanh và truyền hình của huyện liên tục phát các chương trình có nội dung về phòng chống ma túy và HIV; hàng trăm buổi tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật cũng được các cơ quan, Câu lạc bộ Phòng chống tội phạm, phòng chống tệ nạn xã hội ở các xã, bản phối kết hợp tổ chức với nhiều nội dung phong phú, thu hút hàng nghìn lượt đồng bào tham dự, nhất là những người nghiện ma túy và người nhiễm HIV.
Để công tác tuyên truyền, vận động đạt kết quả cao, các lực lượng chức năng còn tăng cường cử cán bộ về “cắm bản”, “ba cùng” với đồng bào; phối kết hợp với chính quyền cơ sở vận động đồng bào “Nói không với ma túy” và tham gia đấu tranh, tố giác tội phạm, góp phần giữ gìn an ninh trật tự. Ở những xã bản được liệt vào hàng “điểm nóng” về ma túy của huyện luôn được đặt trong sự giám sát chặt chẽ của các lực lượng chức năng. “Nhất cử nhất động” của các đối tượng liên quan đến ma túy ở đây đều nằm trong “tầm ngắm” của cán bộ “nằm vùng”. Còn TAND huyện Mường Lát thì gần như tháng nào cũng cử cán bộ khiêng, vác vành móng ngựa “vén mây vượt núi”, đưa các phiên tòa xét xử tội về phạm ma túy đi xét xử lưu động tại những xã bản vùng sâu vùng xa, nhằm tuyên truyền kiến thức pháp luật cho đồng bào. Những kẻ chuyên gieo rắc “cái chết trắng” cũng dần bị cách ly khỏi cộng đồng.
Bên cạnh đó, lực lượng công an, biên phòng đã chủ động phối hợp, cùng với các cấp, ngành để hạn chế đến mức thấp nhất lượng ma túy từ bên ngoài thâm nhập vào địa bàn; tăng cường quan hệ phối hợp, hợp tác quốc tế với công an các tỉnh của nước bạn Lào nhằm làm tốt công tác phòng chống tội phạm ma túy qua biên giới. Đồng thời liên tục mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm về ma túy. Chỉ tính riêng trong vòng 6 tháng đầu năm 2017, các lực lượng chức năng của huyện Mường Lát cũng như của tỉnh Thanh Hóa đã triệt xóa, bóc gỡ nhiều đường dây ma túy liên tỉnh, xuyên quốc gia, bắt giữ nhiều đối tượng cộm cán, có “số má” trong giới buôn “hàng trắng”.
Tuyên chiến với “lái buôn tử thần”
Trong các đối tượng bị các lực lượng chức năng của huyện Mường Lát cũng như của tỉnh Thanh Hóa bắt giữ, có cả người Lào, người Việt, thậm chí có trường hợp hai mẹ con cùng đi buôn ma túy, như trường hợp Lù Thị Mua và Sùng A Dì ở xã Trung Lý. Vào lúc 15 giờ ngày 20/2/2017, tại bản Táo (xã Trung Lý, huyện Mường Lát), Đồn Biên phòng Trung Lý phối hợp với đội đặc nhiệm phòng chống ma túy Biên phòng tỉnh Thanh Hóa đã bắt giữ hai mẹ con là Lù Thị Mua sinh năm 1975 và Sùng A Dì (tên khác là Diền) sinh năm 1996 người dân tộc Mông đang vận chuyển trái phép chất ma túy và hồng phiến. Cả hai đều ở bản Suối Hộc xã Trung Lý. Tang vật thu được gồm một gói nilon bên trong có 40 gam heroin ở dạng nén, 42 viên hồng phiến nhãn hiệu WY và một xe máy.
Được biết, Mua là đối tượng rất gian manh, xảo quyệt, có nhiều chiêu trò nhằm qua mắt các lực lượng chức năng. Để bắt quả tang được đối tượng này, các chiến sỹ biên phòng mất gần 1 năm theo dõi. Ngay cả khi bị chặn xe, Mua cũng định lao đầu xuống vực tự tử, nhưng rất may là các chiến sỹ biên phòng đã ngăn chặn kịp thời, bắt giữ hai mẹ con về quy án.
Tang vật mà cơ quan chức năng thu giữ được trong Chuyên án 227L
Sau đó ít lâu, vào ngày 4/4/2017, tại khu vực cầu G9, thuộc địa bàn bản Kéo Té, xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát, lực lượng Phòng chống tội phạm ma túy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Đồn biên phòng Pù Nhi lập Chuyên án 227L đấu tranh, phá chuyên án, bắt quả tang đối tượng Vi Thạo Thiều (SN 1992, trú tại bản Na Hàm, cụm Nậm Ngà, huyện Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn, Lào) đang vận chuyển ma túy vào Việt Nam. Khám xét tại chỗ, các chiến sỹ biên phòng đã thu giữ được 5kg thuốc phiện, 1 dao nhọn…
Đúng một tháng sau, ngày 3/5/2017, tại khu vực Suối Hiếng, bản Chai, xã Mường Chanh, huyện Mường Lát, lực lượng Phòng chống tội phạm ma túy BĐBP tỉnh Thanh Hóa vừa bắt quả tang 2 đối tượng đang vận chuyển trái phép 2 bánh heroin có trọng lượng hơn 0,7kg từ Lào về Việt Nam để tiêu thụ. Hai đối tượng là Phạm Thị Quyên (42 tuổi, trú tại bản Buốn, xã Tén Tằn) và Nguyễn Xuân Trường (21 tuổi, trú tại bản Ngố, xã Mường Chanh, huyện Mường Lát). Quyên và Trường khai nhận đã mua 2 bánh heroin trên của 2 đối tượng người Lào, với số tiền 13.000 USD sau đó đưa về Mường Lát để tiêu thụ kiếm lời. Tuy nhiên, khi vận chuyển về đến Việt Nam thì bị lực lượng BĐBP phát hiện bắt giữ. Qua đấu tranh khai thác, hai đối tượng còn khai nhận, việc mua bán 2 bánh heroin chỉ là bước giao dịch ban đầu nhằm tạo dựng đường dây vận chuyển một lượng lớn ma túy tiếp theo từ Lào về Việt Nam.
Trước đó, ngày 26/2/2017, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Thanh Hóa cũng đã triệt xóa được một đường dây chuyên vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy xuyên quốc gia từ Lào về Việt Nam, bắt 3 đối tượng và thu giữ 15kg ma túy tổng hợp cùng nhiều tang vật, tài liệu có liên quan. Ba đối tượng bị bắt giữ gồm Chẹo Thị Phới (SN 1980), Chẹo Văn Mãn (SN 1976) đều ở huyện Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn, Lào và Phan Thị Phàm (SN 1978 ở xã Quang Chiểu, huyện Mường Lát). Trong đó, Chẹo Văn Mãn là đối tượng người Lào thường xuyên câu kết với các đối tượng người Việt Nam ở các xã của huyện Mường Lát để vận chuyển ma túy từ Lào về Việt Nam tiêu thụ.
Và mới đây nhất, vào ngày 15/6/2017, tại Km 73, quốc lộ 15C, đoạn qua địa bàn bản Kéo Hượn, xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát, Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Thanh Hóa đã bắt quả tang đối tượng Hơ Văn Pó (SN 1962) ở bản Khằm Nàng, Cụm Nàm Ngà, huyện Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn (Lào) đang vận chuyển gần 1.200 viên ma túy tổng hợp đi tiêu thụ. Trong quá trình bắt giữ, đối tượng Hơ Văn Pó đã tìm cách chống trả quyết liệt hòng trốn thoát…
Sau nhiều đợt tấn công trấn áp tội phạm của lực lượng chức năng, cơn sốt ma túy ở miền Tây xứ Thanh đã dần được “hạ nhiệt”. Liên tiếp nhiều đường dây chuyên cung cấp ma túy từ bên kia biên giới bị đánh sập, nhiều ông trùm, bà trùm sa lưới đã làm chùn bước đám “lái buôn tử thần”. Dẫu cuộc chiến chống ma túy ở Mường Lát vẫn còn rất cam go, khốc liệt, nhưng với sự vào cuộc rốt ráo của các cấp chính quyền và các lực lượng chức năng, hy vọng rằng vùng đất dưới chân đỉnh Hua Pù này sẽ sớm lấy lại vẻ yên bình vốn có.