Báo cáo công tác của Chánh án TANDTC nhiệm kỳ 2011-2016: Phản ánh đầy đủ tình hình thực hiện nhiệm vụ của Tòa án

Theo đó, với sự nỗ lực cao, nhiệm kỳ vừa qua, Tòa án các cấp đã thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.

Nhiều giải pháp đột phá

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, nhờ được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên và sâu sát của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan của Quốc hội; sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành có liên quan và đặc biệt là sự cố gắng, nỗ lực của đội ngũ Thẩm phán, cán bộ, công chức Tòa án các cấp nên trong nhiệm kỳ qua các Tòa án đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị của mình. TANDTC đã đề ra 03 giải pháp đột phá: tăng cường tranh tụng tại phiên tòa; đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức; làm tốt công tác tổng kết thực tiễn xét xử và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật cho nên kết quả giải quyết, xét xử các loại vụ án tiếp tục có sự chuyển biến tích cực. 5 năm qua, các Tòa án đã giải quyết 1.781.410/1.809.080 vụ án, đạt 98,5%. Cùng với đó, các Tòa án triển khai sâu rộng việc nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên toà, nên chất lượng xét xử tiếp tục được nâng lên, tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán giảm 1,35% so với nhiệm kỳ trước.

Việc xét xử các vụ án hình sự cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật,  hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp kết án oan người không có tội. Nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng hoặc các vụ án được dư luận xã hội quan tâm, các vụ án về kinh tế, tham nhũng đã được các Tòa án khẩn trương nghiên cứu hồ sơ để đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Hình phạt mà Tòa án áp dụng đối với các bị cáo đảm bảo nghiêm minh và đúng pháp luật. Đối với những trường hợp bị xét xử oan từ nhiều năm trước, khi được phát hiện, các Tòa án đã khẩn trương thực hiện các thủ tục xin lỗi công khai và bồi thường cho người bị oan theo đúng quy định của pháp luật, như trường hợp ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang, trường hợp ông Lương Ngọc Phi tại Thái Bình hay trường hợp ông Huỳnh Văn Nén ở Bình Thuận...

Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình trình bày Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2011-2016 tại Quốc hội

Trong giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, Tòa án đã khắc phục có hiệu quả việc để các vụ án quá thời hạn giải quyết theo luật định; tích cực làm tốt công tác hòa giải. Trong xét xử các vụ án hành chính, đã chú trọng việc tổ chức đối thoại giữa các bên và phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng hồ sơ vụ án, thu thập đầy đủ chứng cứ cần thiết để bảo đảm giải quyết vụ án đúng pháp luật.

Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm và giám đốc, kiểm tra việc xét xử của các Tòa án được triển khai tích cực, hiệu quả. Tòa án các cấp đã giải quyết 30.774/35.556 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đạt 86,5%. Số đơn còn lại đều còn trong thời hạn kháng nghị và đang được tiếp tục xem xét, giải quyết. Chất lượng giải quyết tiếp tục được đảm bảo, 100% kháng nghị của Chánh án TANDTC đều được Hội đồng xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm chấp nhận.

Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình cũng cho biết, Liên ngành tư pháp Trung ương đã rà soát một số vụ án có đơn kêu oan gửi các cơ quan Trung ương; đã xem xét, giải quyết 46/57 trường hợp được xét xử trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII có mức phạt tù từ 20 năm, chung thân hoặc tử hình cũng như một số vụ án xét xử từ nhiều năm trước mà bị cáo có đơn kêu oan, đảm bảo việc xét xử phải đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội và không bỏ lọt tội phạm. Công tác giám đốc, kiểm tra các hoạt động nghiệp vụ của các Tòa án cũng như việc duy trì chế độ tự kiểm tra và báo cáo định kỳ về các nội dung như: án quá hạn luật định, án tuyên không rõ ràng, phạt tù nhưng cho bị cáo hưởng án treo… được duy trì thường xuyên và nghiêm túc, qua đó chấn chỉnh kịp thời các sai sót trong hoạt động nghiệp vụ, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, Thẩm phán trong công tác xét xử

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, mặc dù yêu cầu nhiệm vụ đặt ra là rất nặng nề nhưng về cơ bản các Tòa án đã triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm công tác đã đề ra. Hiệu quả các mặt hoạt động của Tòa án trong nhiệm kỳ này đã có nhiều chuyển biến tích cực, thực hiện tốt Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 và các Nghị quyết của Quốc hội về công tác của Tòa án. Nhìn chung hàng năm, kết quả công tác của các Tòa án đều đạt các yêu cầu, chỉ tiêu mà Nghị quyết số 37, 63, 69 và 96 của Quốc hội đề ra. Một số chỉ tiêu mặc dù chưa đạt 100% so với yêu cầu, nhưng những lĩnh vực công tác này cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Đề nghị đầu tư cơ sở vật chất cho Tòa án

Về những nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Chánh án Trương Hòa Bình nhấn mạnh, Tòa án các cấp sẽ tiếp tục quán triệt các nghị quyết của Đảng, Quốc hội về CCTP và công tác Tòa án năm 2016, trong đó chú trọng nguyên tắc “tranh tụng trong xét xử được đảm bảo”, cụ thể hóa nguyên tắc “độc lập xét xử” và nguyên tắc “suy đoán vô tội”; Chủ động tổ chức triển khai thực hiện các Luật, Pháp lệnh mới được Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội thông qua có liên quan tới tổ chức và hoạt động của Tòa án; Triển khai tốt việc thành lập các Toà án gia đình và người chưa thành niên, Toà xử lý vi phạm hành chính;  Đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, đảm bảo các phán quyết của Toà án phải đúng pháp luật, đảm bảo công lý, bảo vệ các quyền con người, quyền công dân; Nâng cao hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; Đẩy mạnh và thực hiện tốt công tác tổng kết thực tiễn xét xử, đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật và phát triển án lệ; Xây dựng Đề án biên chế cán bộ, Thẩm phán của các Tòa án, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới…

Thẩm tra công tác nhiệm kỳ qua của Chánh án TANDTC, Ủy ban tư pháp nêu rõ: Báo cáo của Chánh án TANDTC được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, cơ bản phản ánh được tình hình thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của TAND các cấp trong nhiệm kỳ vừa qua. Những kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đề ra được các giải pháp trọng tâm, khắc phục được khó khăn, tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của các Tòa án. Đặc biệt, trong nhiệm vừa kỳ qua, TAND các cấp đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng, Quốc hội về cải cách tư pháp, thi hành Hiến pháp 2013, Luật tổ chức TAND năm 2014, góp phần quan trọng vào việc thể chế hóa cải cách tư pháp, hoàn thiện tổ chức bộ máy của TAND các cấp. TANDTC  đã đề ra nhiều giải pháp khắc phục các hạn chế, thiếu sót trong công tác, nhất là trong công tác xét xử các loại vụ án; nghiêm túc tiếp thu các kết luận giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội. Tòa án các cấp cũng có nỗ lực rất lớn trong đề xuất chính sách, pháp luật nhằm củng cố, hoàn thiện vai trò, vị trí của Tòa án, đổi mới hoạt động của Tòa án các cấp.  Các cấp Tòa án đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, có đóng góp quan trọng vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 

Ủy ban Tư pháp cũng đề nghị, thời gian tới, TANDTC tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ CCTP theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp, Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức Tòa án năm 2014; Chủ động triển khai các Luật, pháp lệnh về tư pháp, nâng cao chất lượng công tác tổng kết kinh nghiệm xét xử và hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, trong đó có việc triển khai án lệ. TANDTC triển khai các biện pháp khắc phục có hiệu quả các hạn chế, thiếu sót trong công tác xét xử, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết xét xử các loại án, nhất là các vụ án về tham nhũng, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Ủy ban Tư pháp cũng đề nghị Chính phủ, Quốc hội quan tâm bố trí ngân sách đầu tư cơ sở vật chất cho TAND các cấp để Tòa án thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, nhất là việc ứng dụng công  nghệ thông tin trong hoạt động của Tòa án.