Yêu cầu lịch sử

Trước hết, Chính phủ tập trung hoàn thành đề án sắp xếp lại địa giới các đơn vị hành chính theo chỉ đạo của Bộ Chính trị. Định hướng là sáp nhập một số tỉnh để mở rộng địa giới cấp tỉnh, bảo đảm phù hợp với tiêu chí, điều kiện, hoàn cảnh, truyền thống lịch sử – văn hóa.

Đồng thời, không tổ chức cấp huyện, giảm đầu mối để mở rộng quy mô cấp xã. Chính phủ cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan.

Xây dựng đề án sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã là một trong những nội dung quan trọng được đưa ra tại Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc triển khai nghiên cứu, đề xuất sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Trong đó, đối với cấp tỉnh, ngoài các tiêu chí về quy mô dân số, diện tích, cần nghiên cứu kỹ quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương, chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, phát triển ngành, mở rộng không gian phát triển… Đây sẽ là cơ sở khoa học quan trọng trong công tác sắp xếp.

Nhiều ý kiến bày tỏ sự đồng thuận với định hướng sáp nhập tỉnh, không tổ chức chính quyền cấp huyện và tiếp tục sáp nhập các xã. Trung ương cho rằng không có lý do để tiếp tục duy trì một bộ máy hành chính cồng kềnh như hiện nay.

Một quốc gia khó có thể phát triển bứt phá khi chi phí cho bộ máy hành chính chiếm khoảng 70% ngân sách, chỉ còn 30% dành cho đầu tư phát triển.

Trong khi đó, cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đòi hỏi bộ máy hành chính phải thay đổi để theo kịp tiến trình hội nhập. Đây là một trong những yêu cầu cấp bách, buộc chúng ta phải đẩy nhanh tiến độ cải cách bộ máy.

Hiện Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh, 705 đơn vị hành chính cấp huyện và 10.595 đơn vị hành chính cấp xã. Trên thực tế, việc sáp nhập tỉnh không phải là lần đầu tiên diễn ra. Thuận lợi lớn nhất hiện nay là quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Bộ Chính trị trong công cuộc cải tổ bộ máy tổ chức, cùng với sự đồng thuận của nhân dân.

Bên cạnh những giải pháp cụ thể để biến quyết tâm thành hành động, một yếu tố nền tảng cần được nhấn mạnh là sự ổn định về chính trị.

Do đó, việc nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện và sáp nhập một số đơn vị cấp xã sẽ được thực hiện với tinh thần thận trọng, khách quan, bảo đảm sự đồng thuận cao nhất từ người dân.

Kết luận 127-KL/TW cũng nêu rõ, việc nghiên cứu phải tiến hành một cách khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị và sát thực tế. Đồng thời, cần khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo chức năng, nhiệm vụ; hạn chế sự chia cắt địa bàn, lĩnh vực; loại bỏ tổ chức trung gian cồng kềnh; bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả; nâng cao vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Tinh gọn bộ máy đồng nghĩa với việc cắt giảm các khâu trung gian, loại bỏ những cơ quan trùng lặp về nhiệm vụ để phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn, đồng thời giảm gánh nặng ngân sách.

Tuy nhiên, tinh gọn bộ máy không có nghĩa là cắt giảm nhân sự một cách cơ học, mà là tinh giản để loại bỏ những vị trí không cần thiết, giảm thiểu công việc kém hiệu quả. Từ đó, tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực then chốt.

Các chuyên gia cũng nhận định, trong điều kiện hiện tại, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, bỏ cấp trung gian không chỉ là nhiệm vụ hành chính mà còn là một yêu cầu lịch sử.

Một bộ máy gọn nhẹ, vận hành hiệu quả sẽ phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn, đồng thời giúp đất nước bứt phá mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của sự thịnh vượng và hạnh phúc.