Yêu cầu kiểm tra, đánh giá nguồn cung và tình hình xuất khẩu gạo

Trong văn bản số 2280/VPCP-NN ngày 25/3/2020 gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để làm việc với các địa phương và doanh nghiệp xuất khẩu gạo chủ chốt, rà soát, kiểm tra, đánh giá về nguồn cung thóc gạo, tình hình xuất khẩu gạo và thực hiện dự trữ lưu thông, tình hình thực hiện hợp đồng xuất khẩu gạo; trên cơ sở đó, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc điều chỉnh hoạt động xuất khẩu gạo theo đúng quy định của Luật quản lý ngoại thương, Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo và các quy định pháp luật khác có liên quan, trước ngày 28/3/2020.

2 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu gạo đạt 930 ngàn tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi chờ báo cáo đánh giá của Đoàn kiểm tra liên ngành, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tạm dừng ký hợp đồng xuất khẩu gạo mới.

Đđối với hợp đồng xuất khẩu gạo đã được ký kết theo đúng quy định của pháp luật sẽ được xử lý cụ thể sau khi nghe Đoàn kiểm tra liên ngành của Bộ trưởng Bộ Công Thương báo cáo. Thủ tướng cũng lưu ý Bộ Công Thương và các bộ, ngành cần nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác tham mưu vừa qua.

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính chịu trách nhiệm đảm bảo cung ứng gạo cho nhân dân trong nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu và dịch bệnh hiện nay.

Trong sáng 25/3, trả lời phỏng vấn báo chí, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh thông tin, 2 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 930 ngàn tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm trước, trong đó có một số thị trường có mức tăng tương đối mạnh. Giá cả trong nước cũng đã có biến động theo chiều hướng chung của giá cả trên thế giới, tăng từ 20% - 25 % tuỳ theo từng chủng loại thóc, lúa gạo.

Thứ trưởng phân tích, trước tình hình trên, nếu như việc xuất khẩu gạo vẫn diễn tiến như hai tháng đầu năm, trong tháng 3 này, có thể đối diện rủi ro là thiếu gạo cho tiêu dùng trong nước. Chính vì vậy, Bộ Công Thương có đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cân nhắc một số phương án, trong đó có phương án tạm giãn tiến độ xuất khẩu gạo; hoặc cũng có thể xem xét cấp giấy phép xuất khẩu gạo.

Sau khi cân nhắc và lắng nghe ý kiến các Bộ, ngành, tại cuộc họp chiều ngày 23/3 Thủ tướng Chính phủ kết luận tạm giãn tiến độ xuất khẩu gạo cho đến cuối tháng 5. Trên tinh thần đó, Tổng cục Hải quan đã có chỉ đạo cho các hải quan địa phương.

Tuy nhiên, sau khi có chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, Bộ Công Thương có nhận được ý kiến của một số doanh nghiệp và địa phương. Theo đó, có thể có độ vênh nhất định giữa số liệu mà Bộ Công Thương có được và số liệu mà các doanh nghiệp và địa phương nắm được, đặc biệt là sản lượng vụ Đông Xuân tại Đồng bằng Sông Cửu Long. Vì thế, Bộ Công Thương đã báo cáo lại với Thủ tướng Chính phủ cho phép kiểm tra lại lần nữa lượng tồn kho trong dân, lượng tồn kho trong các doanh nghiệp có thể không lớn như dự kiến. Sau khi báo cáo lại thì Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét quyết định.