Ý nghĩa ngày Tết Hàn Thực

Trong dịp này, các gia đình sẽ chuẩn bị các phần bánh trôi, bánh chay thành kính dâng lên cho các bậc tổ tiên, nhằm tri ân, tưởng niệm người thân đã khuất.

Tết Hàn Thực diễn ra vào mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Năm 2024, Tết Hàn Thực rơi vào ngày 11/04/2024 theo lịch dương.

Tết Hàn Thực mang ý nghĩa thể hiện tấm lòng nhớ ơn ông bà tổ tiên và cội nguồn dân tộc. Những món ăn trong ngày Tết Hàn Thực được dâng lên ông bà tổ tiên đều được làm từ những nguyên liệu dân dã như như bánh trôi hay bánh chay đều được làm từ hạt gạo, loại lương thực chính đã nuôi sống bao thế hệ người dân Việt Nam.

Trong ngày Tết Hàn Thực, con cháu cùng quây quần, nấu bánh trôi, bánh chay thành tâm dâng cúng lên bàn thờ gia tiên nhằm thể hiện lòng hiếu kính, sự biết ơn về công dưỡng dục và sinh thành.

Tết Hàn Thực là dịp mọi người gửi gắm niềm tin tín ngưỡng, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no hạnh phúc.

Bánh trôi và bánh chay là hai món không thể thiếu trong các bữa cúng tổ tiên vào dịp Tết Hàn Thực, được xem là biểu tượng quan trọng của ngày lễ này. Mặc dù vậy, vẫn có nhiều người chưa hiểu rõ về ý nghĩa thực sự của hai loại bánh này trong ngày Tết Hàn Thực. Dưới đây là một giải thích về ý nghĩa của chúng:

Bánh trôi và bánh chay không chỉ là những món tráng miệng truyền thống, mà còn là biểu tượng của sự trong sạch và tinh thần an yên trong ngày Tết Hàn Thực.

Bánh trôi thường được làm từ bột gạo và đường, tượng trưng cho sự thanh khiết và tinh khôi. Trong khi đó, bánh chay thường được làm từ bột gạo nếp, tạo ra một lớp vỏ mịn và bên trong là nhân đậu xanh hoặc mè đen, biểu thị sự hoàn hảo và bền vững.

Trong ngày Tết Hàn Thực, việc cúng bánh trôi và bánh chay được xem như một cách để tri ân và tôn vinh các vị tổ tiên đã qua đời, đồng thời mong muốn nhận được sự bảo hộ và phước lành từ họ. Việc cúng bánh trôi và bánh chay cũng thể hiện lòng kính trọng và biết ơn đối với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Bánh trôi có hình dạng tròn đều gợi nên câu tục ngữ "Mẹ tròn con vuông", còn bánh chay thì có vỏ trắng mang tính âm, nhân đậu xanh mang tính dương được bao bọc lại, thể hiện âm dương hòa hợp, cầu mong mưa gió thuận hòa, mùa màng tươi tốt.

Một mâm cúng được kính dâng cho tổ tiên trong ngày tết Hàn Thực, thường được chuẩn bị các món như: 3 hoặc 5 bát bánh chay và 3 hoặc 5 bát bánh trôi, hoa tươi và trầu cau, mâm ngũ quả, nước tinh khiết.