Xuân Yên Tử tựa "tiên cảnh"

Miền đất Phật linh thiêng

Núi Yên Tử nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam (thuộc TP. Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh), cách vịnh Hạ Long khoảng 50km và cách thủ đô Hà Nội khoảng 150km.

Vẻ đẹp của Yên Tử là sự kỳ vĩ, yên tĩnh của núi rừng hòa quyện với nét cổ kính trầm mặc của hệ thống chùa, tháp và cõi Thiền.

Năm 1308, Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn tại Yên Tử. Nơi đây trở thành trung tâm của Phật giáo Việt Nam từ khi vua Trần Nhân Tông từ bỏ ngai vàng, khoác áo cà sa tu hành và thành lập một giáo phái Phật giáo đặc trưng của Việt Nam mang tên Thiền phái Trúc Lâm.

Đáng chú ý, ông đã cho xây dựng hàng trăm công trình lớn nhỏ trên núi Yên Tử để làm nơi tu hành và truyền kinh, giảng đạo. Dấu tích lịch sử văn hóa hiện tồn tại ở Yên Tử là hàng trăm ngôi tháp thờ xá lợi thiền sư; hàng chục nền móng chùa, am thời Trần-Lê phía dưới những ngôi chùa được phục dựng; hàng nghìn di vật cổ: tượng, chuông, bia đá, ngói, gạch, sứ, sành… với những họa tiết, hoa văn, kiến trúc độc đáo và sáng tạo.

Trong suốt quá trình lịch sử, Thiền phái Trúc Lâm đã hội tụ đầy đủ những tinh thần của Phật giáo, chứa đựng nét độc đáo của Việt Nam.

Vì vậy, Yên Tử cũng được xem là kinh đô Phật giáo Việt Nam. Từ Yên Tử giáo lý Trúc Lâm phát triển rộng ra khắp vùng Đông Bắc, hàng trăm ngôi chùa lớn nhỏ đã được dựng lên, trong đó có những chùa nổi tiếng như Quỳnh Lâm, Côn Sơn, Thanh Mai...

Sang đến thời Lê, thời Nguyễn, Yên Tử vẫn là trung tâm của Phật giáo Việt Nam và được vua quan các triều đại quan tâm tôn tạo sửa chữa nên khu di tích Yên Tử là sự kết tinh, sự hội tụ của nền văn hóa dân tộc với dáng dấp kiến trúc, hoa văn trang trí và các mảng chạm khắc mang đậm dấu ấn của các thời đại.

Vẻ đẹp của Yên Tử là sự kỳ vĩ của núi non hòa với nét cổ kính trầm mặc của hệ thống am, chùa, tháp.

Không chỉ vậy, nơi đây có hàng trăm am, tháp mộ các thiền sư, tượng đá thiên tạo, bia phật và đặc biệt là hang đá Bảo Sái nơi Thiền tổ Trần Nhân Tông ngồi thiền và viên tịnh năm 1308.

Hệ thống chùa, am tháp ở Yên Tử tập trung trên sườn núi phía đông của ngọn núi. Trong hai cuộc kháng chiến vệ quốc vỹ đại ở thế kỷ XX, Yên Tử là căn cứ địa cách mạng, nơi bộ đội luyện quân, là vọng gác canh bầu trời Việt Nam.

Di chuyển hướng từ TP. Uông Bí lên chân núi Yên Tử, du khách có thể tham quan chùa Bí Thượng ở chân dốc Đỏ, chùa Cẩm Thực, chùa Lân ở thôn Nam Mẫu.

Tiếp tục di chuyển lên đỉnh Yên Tử sẽ trải qua hành trình như sau: Khu nghỉ dưỡng Legacy Yên Tử, chùa Giải Oan ở Hoa Yên, chùa Phổ Đà, chùa Bảo Sái và đỉnh chùa Đồng cao nhất trên dãy núi Yên Tử.

Du Xuân chốn "Tiên cảnh"

Nhiều năm qua, Quần thể du lịch tâm linh núi Yên Tử đã liên tục được bảo tồn, tôn tạo và xây dựng mới nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của phật tử, du khách trong và ngoài nước hành hương về đất Phật trong mỗi dịp đầu Xuân.

Trao đổi với PV Báo Công lý, ông Lê Tiến Dũng - Trưởng Ban quản lý di tích và rừng Quốc gia Yên Tử cho biết, Lễ khai hội Xuân Yên Tử được tổ chức vào ngày 10 tháng Giêng hàng năm đã trở thành một nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam, thể hiện sâu sắc truyền thống “Uống nước, nhớ nguồn”, là nơi hội tụ và lan tỏa những giá trị tốt đẹp ngàn đời mà các thế hệ cha ông ta đã để lại.

Tính đến hết tháng 11/2024, Yên Tử đón 558.472 lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Dự kiến vào 3 tháng đầu năm Xuân Ất Tỵ (năm 2025), lượng khách đến tham quan và chiêm bái có thể hơn 300.000 người.

Nhằm chuẩn bị cho Lễ hội Xuân Yên Tử Ất Tỵ, ông Lê Tiến Dũng chia sẻ: Năm nay là Đại lễ tưởng niệm 716 năm ngày Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn, TP. Uông Bí đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong công tác tổ chức và đón khách du lịch.

Về an ninh trật tự, Ban quản lý di tích và rừng Quốc gia Yên Tử phối hợp chặt chẽ cùng các cơ quan ban ngành thành phố đảm bảo an toàn tài sản cho du khách, tuyệt đối không để ăn xin, tệ nạn dị đoan "cầu đồng sắc thẻ" làm ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm nơi đất Phật.

Về Yên Tử, du khách như hòa mình với núi rừng, tận hưởng không khí trong lành, cảm thấy cuộc sống an nhiên, thư giản yên tĩnh sau những ngày làm việc căng thẳng.

Bên cạnh đó, rừng Quốc gia Yên Tử cao 1.068m được bao phủ nhiều loại cây quý hiếm, cây xanh mọc chênh vênh trên vách đá, thấp thoáng tháp chùa cổ kính rêu phong, thác đổ, suối reo… đẹp như những bức tranh thủy mạc.

Rừng tự nhiên lưu giữ nhiều nguồn gene động vật và thực vật: trong 206 loài động vật có xương sống ở đây, có hơn 20 loài quý hiếm ghi danh trong Sách đỏ Việt Nam như sóc bay lớn, voọc mũi hếch, ếch ang, ếch gai, thằn lằn cá sấu…. Còn trong số 830 loài thực vật, có 38 loài đặc hữu quý hiếm như táu mật, lim xanh, lát hoa, thông tre, la hán rừng, vù hương, kim giao...

Về Yên Tử, nơi "Trời - Đất - Con người" hòa đồng thành một thể, du khách được trải bước trên những bậc đá tự nhiên chông chênh, tự nâng mình lên sau mỗi bước “thượng sơn”, thư thái ngắm giang sơn huyền ảo tựa chốn "tiên cảnh".