Xăm nghệ thuật - nguy cơ lây lan bệnh tật: Vẫn hoạt động tự phát

“Trăm hoa đua nở”…

Hiện nay, trào lưu xăm nghệ thuật đang nở rộ và nhiều người coi đó là mốt “thời thượng”. Đối tượng tham gia già có, trẻ có nhưng phần lớn là ở độ tuổi học sinh, sinh viên; những hình nhỏ, họa tiết đơn giản được “dân chơi” lựa chọn nhiều nhất. Tuy nhiên, nhiều khách hàng “chơi trội” khi còn xăm nguyên cả con hổ, đại bàng, rồng cuộn trên khắp bản lưng. Không ít bạn nữ xăm mình nhằm mục đích làm đẹp, che giấu những vết sẹo trên cơ thể, hay đơn giản chỉ để thể hiện cái tôi, thế giới của riêng mình. Ban đầu họ thường không quan tâm đến việc người khác nghĩ gì, nhưng khi đã thỏa mãn thú vui, nhiều người mới cảm thấy ân hận. Nhiều trường hợp chỉ vì có hình xăm trên người mà bị bạn trai từ bỏ. Có trường hợp khám sức khỏe đi xuất khẩu lao động, chỉ vì có hình xăm mà bị đối tác nước ngoài từ chối... Một hình xăm sẽ lưu theo người cả một cuộc đời, trong khi biên độ thay đổi tâm lý của con người chỉ khoảng 6 tháng. Do đó, những ai khi đến với thế giới hình xăm mà không cân nhắc kỹ sẽ muốn từ bỏ chỉ sau nửa năm, nhiều trường hợp phải tìm đến các cơ sở để xóa xăm vì nhiều lý do khác nhau…

Khảo sát thực tế một vài cơ sở xăm nghệ thuật tattoo tại một số quận nội thành Hà Nội cho thấy, ở mỗi cơ sở các nhân viên cung cấp cho khách hàng hàng tá các quyển hình mẫu xăm vô số các dạng hình thù khác nhau từ hoa, lá, động vật, các kiểu chữ đủ loại, đến điển cố, điển tích, các nhân vật nổi tiếng… và xăm theo yêu cầu của khách, chỉ cần đưa ra ý tưởng là các chủ cơ sở sẽ đáp ứng. Để sở hữu được một hình xăm ngoài việc phải chịu đau suốt nhiều tiếng đồng hồ, khách hàng còn phải chi tiền triệu cho thú chơi khác người này. Tùy độ khó, diện tích, hình màu, 3D hay dạ quang mà giá xăm khác nhau. Trung bình, giá mỗi hình xăm khoảng từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng, những hình xăm khó, nhiều chi tiết, xăm màu có giá cao hơn, có khi tới vài chục triệu đồng. 

Hoạt động xăm nghệ thuật vẫn chưa được quản lý 

Một chủ cơ sở ở phố Nguyễn Đức Cảnh cho biết: Xăm nghệ thuật, xăm hình 3D cũng không khác nhiều so với xăm truyền thống. Người thợ phải dùng kim xăm vào da, sau đó đổ mực dàn đều lên vết xăm, làm thay đổi sắc tố da, tạo ra hình theo ý muốn. Trước kia, kim xăm chính là những chiếc kim máy may hoặc kim khâu quần áo, nước màu chủ yếu là mực Tàu mài ra bôi lên chỗ xăm để ra màu xanh, sữa bà đẻ con so để tạo màu nâu đỏ, hoặc dùng lốp xe đốt cháy làm màu xăm, vết xăm thường không đều, màu không đẹp. Nhiều vết xăm có lúc nông, lúc sâu, sau đó thường xuất hiện nước mô, một số vết xăm sâu còn rỉ máu. Hiện nay, theo ông chủ này, để bảo đảm vết xăm đều, đẹp, kim xăm được sản xuất hàng loạt và gắn trên máy dập chạy điện. Tuy nhiên, khi nhắc đến giấy phép hoạt động của các cơ sở kinh doanh trong lĩnh vực này, chủ cơ sở này khẳng định là các cơ sở hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực này đều không hề có giấy phép. “Nếu có cơ quan chức năng đến hỏi hay kiểm tra bọn em đều chống chế là tự xăm cho nhau, cơ sở không có hóa đơn thu tiền, hay kinh doanh gì đâu mà cần phải trình giấy phép, cùng lắm là thu của bọn em phẩm màu xăm do tiêu thụ sử dụng không rõ nguồn gốc thôi”, chủ cơ sở này khẳng định.

Không cơ quan nào quản lý

Trao đổi với Bác sỹ Nguyễn Quốc Hưng, Giám đốc Bệnh viện Da liễu Hà Nội, ông cho biết: Xăm nghệ thuật tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm nhiều bệnh qua đường máu, nguy hiểm nhất là virút gây bệnh viêm gan B, AIDS và một số bệnh lây truyền nhiễm khác... Về mặt lý thuyết, nếu các dụng cụ xăm mình không được vô khuẩn hoặc cơ thể không thích ứng với mực xăm sẽ rất dễ gây nhiễm trùng, biểu hiện đầu tiên là sưng tấy, ngứa và nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến những tai biến nghiêm trọng. Nguy cơ này càng cao khi sử dụng những loại mực xăm rẻ tiền, không rõ nguồn gốc, xuất xứ... BS Hưng cho biết thêm, thời gian qua đã có khá nhiều trường hợp tìm đến bệnh viện để xóa hình xăm, tuy nhiên để xóa hình xăm cũng không hề đơn giản, thường tốn rất nhiều tiền và thời gian, chưa kể là chịu sự đau đớn không kém như khi đi xăm…

Bác sỹ Tô Tử Anh, Phó trưởng phòng cấp phép hành nghề Y Dược, Sở Y tế Hà Nội cho biết: Theo quy định thì các cơ sở xăm nghệ thuật này không thuộc phần quản lý của Sở Y tế Hà Nội. 

Theo điều tra của chúng tôi, tại Hà Nội hiện có một vài cơ sở có giấy phép kinh doanh do UBND quận cấp, ghi loại hình kinh doanh là “xăm hình nghệ thuật”. Một số quận thậm chí còn không biết trên địa bàn mình có các cơ sở xăm này. Còn chủ một vài cơ sở xăm khác thì cho biết, họ mở tiệm xăm dựa trên giấy phép kinh doanh một loại hình nghệ thuật khác do Sở Kế hoạch & Đầu tư cấp. Tuy nhiên, khi chúng tôi liên hệ bộ phận một cửa tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ hành chính thuộc Sở KH&ĐT Hà Nội thì được biết: Hà Nội chưa cấp phép cho doanh nghiệp nào đăng ký dịch vụ xăm mình nghệ thuật. Theo quy định thì đối với các hoạt động gây chảy máu trên cơ thể người thì do Sở Y tế cấp phép và quản lý.

Về việc này, theo ông Nguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội thì hiện nay, chưa có chế tài xử phạt những cơ sở xăm nghệ thuật không bảo đảm an toàn vô khuẩn, vô trùng, bởi những cơ sở này hoạt động ngoài phạm vi quy định trong Luật Khám, chữa bệnh. Thợ xăm cũng không cần xuất trình chứng chỉ hành nghề hay bằng cấp đào tạo chuyên môn khi đăng ký kinh doanh, chỉ có thể xử phạt về hành vi sử dụng mỹ phẩm, màu xăm không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, đến nay chưa có cơ quan nào thẩm định về chất lượng của các loại màu xăm này khi tác dụng lên cơ thể và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người có tác hại như thế nào?

Vậy là, cuối cùng không biết chính xác cơ quan nào đang quản lý loại hình kinh doanh cái được gọi là dịch vụ xăm mình nghệ thuật này, dẫn đến chúng phát triển tràn lan và không được kiểm soát. Câu hỏi này vẫn đang chờ các cơ quan chức năng trả lời?

Toàn Vũ