Chuyện “thật như đùa” này, xảy ra ngay tại điểm khai thác cát trái phép, “ẩn mình” trong mỏ đá của Chi nhánh Công ty TNHH Vĩnh Tài (xã Ia Khươl-Chư Păh, Gia Lai), mà Báo Công lý đã đăng tải trong nhiều bài viết trước đó.
Cát tang vật “biến mất” trong đêm
Tình trạng khai thác cát trái phép ở huyện Chư Păh đang thực sự rất “nóng”, nó không chỉ diễn ra ở góc độ khai thác, mà còn “nóng” ở ngay các văn bản kiểm tra, báo cáo, xử lý của các cấp, các ngành. Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND huyện này là ông Đặng Công Lâm trước đó đã bị ông Kpă Thuyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai phê bình vì thiếu trách nhiệm khi để khai thác cát trái phép tiếp diễn.
Quay lại với vụ việc, theo hồ sơ mà Báo Công lý thu thập được, vào lúc 17h30’ ngày 18/7, đại diện huyện Chư Păh gồm ông Nay Kiên - Phó Chủ tịch UBND huyện, ông Trần Đắc Thắng - Phó Trưởng phòng TN&MT huyện cùng với Chủ tịch UBND xã Ia Khươl ông Trần Quốc Nghị và Công an xã là ông Huỳnh Phương đã tiến hành kiểm tra việc Công ty TNHH Vĩnh Tài thực hiện khai thác cát xây dựng trái phép tại vị trí khai thác nằm trong ranh giới mỏ đá (được cấp phép hoạt động) của công ty này.
Ghi nhận tại hiện trường, PV thấy xuất hiện dấu vết bánh xe và 1 phần của đống cát có dấu hiệu bất thường.
Kết quả kiểm tra thực địa cho thấy: Công ty TNHH Vĩnh Tài tổ chức thực hiện khai thác cát xây dựng trái phép. Tang vật thu giữ hành chính khoảng 40m3 cát xây dựng, hai máy nổ, hai vòi rồng và khoảng 60m ống nhựa phi 80.
Trên cơ sở đó, đoàn đã bàn giao tang vật, phương tiện vi phạm cho UBND xã quản lý và lập thủ tục để tạm giữ theo quy định.
Vậy nhưng, chỉ sau một đêm, một phần số cát tang vật trong việc khai thác trái phép được thu giữ (nhưng vẫn để ở bãi) được giao cho UBND xã Ia Khươl đã “biến mất” một cách đầy bí ẩn.
Biên bản kiểm tra thực địa của lãnh đạo huyện và xã chiều ngày 18/7 đưa ra số liệu là khoảng 40m3, nhưng đến 9h sáng ngày 19/7, xã xác minh lại chỉ còn lại 14m3. Như vậy, đã có 2/3 số lượng cát “không cánh mà bay” ngay trong đêm. Lý giải cho việc này, ông Nghị, Chủ tịch UBND xã cho rằng có thể trời mưa to nên cát bị trôi đi!?.
Biên bản kiểm tra thực địa tại thời điểm phát hiện điểm khai thác cát trái phép.
Điều đáng nói, với sự chênh lệch số lượng cát lớn như vậy, nhưng xã đã căn cứ vào các biên bản mà mình xác minh để ra quyết định xử phạt. Cụ thể: ngày 26/7, Chủ tịch UBND xã Ia Khươl đã ra Quyết định xử phạt hành chính số 15/QĐ-UBND đối với ông Nguyễn Văn Hải (người được xã xác minh là khai thác cát trái phép), với mức phạt là 4 triệu đồng.
Những dấu hiệu “mập mờ”
Trước đó, Báo Công lý đã đưa tin, vào chiều ngày 25/7, Chủ tịch UBND xã Ia Khươl ông Trần Quốc Nghị cho rằng đến nay vẫn chưa kiểm tra, xác minh lại và cũng như chưa mời đối tượng khai thác cát trái phép lên làm việc. Theo ông, sở dĩ như vậy là do thời gian đó trời mưa to, nên cát trôi đi, số lượng khai thác cũng không nhiều, chỉ "khoảng 15m3?".
Biên bản xác minh của UBND xã ngày 19/7, giao cho người vi phạm trông coi 14m3 cát khai thác trái phép.
Vậy nhưng, các biên bản đã được cấp dưới của ông lập trước đó chỉ sau một ngày phát hiện sự việc. Trong biên bản xác minh và biên bản vi phạm hành chính do UBND xã lập ngày 19/7 đều thể hiện rõ đơn vị này chỉ đưa về UBND xã để tạm giữ hai máy nổ 24 mã lực cùng với hai đầu bơm dùng để hút cát 8 mã lực. Đặc biệt, bản thân ông Nguyễn Văn Hải (bảo vệ công ty) đã đứng ra thừa nhận việc khai thác trái phép, nhưng tang vật là cát sau khi kiểm tra, lại được bàn giao cho người vi phạm trông coi?. Ở đây, cần phải nói thêm, để vào được điểm khai thác cát trái phép, bắt buộc các phương tiện phải “nhờ” đường vào trong bãi đá của Công ty TNHH Vĩnh Tài.
Mặt khác, ghi nhận của PV Báo Công lý, tại hiện trường vào chiều ngày 25/7 cho thấy, một đống cát to có dấu hiệu vơi đi một phần phía sát với suối, cùng với đó có dấu vết của xe đã ủi cát. Đống cát không ở sát con suối mà cách đó vài mét. Bên cạnh đó, còn có 2 cái phao, 2 ống phi dài để bơm nước lên và hai tấm đan bằng lưới dùng để sàng lọc cát. Đặc biệt, theo như lời của Chủ tịch UBND xã Trần Quốc Nghị, thời điểm phát hiện sự việc trên địa bàn trời mưa rất to nên cát có thể trôi đi, nhưng tại thời điểm kiểm tra thực tế, PV vẫn thấy sự “xuất hiện của dấu vết bánh xe ô tô” vào bãi cát.
Một đống cát ngay sát quốc lộ 14, cùng với chiếc máy hút cát đang nằm im dưới suối mà PV phát hiện được vào ngày 3/8.
Vậy, đâu là số liệu thực tế, và một mình ông Hải có đưa được máy móc xuống để hút cát trái phép trong phần đất mà Công ty Vĩnh Tài được cấp phép khai thác đá?. Cùng với đó, những dấu hiệu từ đống cát bất thường cũng như dấu vết bánh xe tại hiện trường đống cát trong trời mưa ở đây là gì? Những câu hỏi này, rất mong UBND huyện Chư Păh, cũng như các ngành chức năng của tỉnh Gia Lai xác minh, làm rõ.
Theo thông tin mới nhất, chiều ngày 3/8, PV tiếp tục phát hiện một bãi cát cách Quốc lộ 14 khoảng 15m, thuộc thôn 3, xã Hòa Phú (Chư Păh). Lúc này, dưới suối có một chiếc máy hút cát đang nằm im, cùng với hai ống phi tại hiện trường. PV đã gọi điện thoại cho Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND huyện này nhưng lại nhận được câu trả lời cho rằng máy không hoạt động nên chưa đủ cơ sở để thu giữ, đồng thời sẽ cho anh em mật phục để bắt quả tang.