Vụ “Cố ý làm trái” trong đền bù Dự án thuỷ điện Đăkđrinh, Quảng Ngãi: Hai bị can làm đơn kêu oan

Ông Hà Văn Tiên, nguyên Trưởng Phòng TN&MT và ông Nguyễn Anh Dũng, nguyên Trưởng Phòng NN&PTNN huyện Sơn Tây (Quảng Ngãi), gửi đơn đến cơ quan chức năng cho rằng họ bị khởi tố bắt giam oan khi thực hiện đúng chỉ đạo của cấp trên trong việc đền bù giải tỏa để thực hiện Dự án thủy điện Đăkđrinh được xây dựng tại huyện này.

Gây hậu quả nghiêm trọng?

Tại Cáo trạng số 563/QĐ-VKS-P3 của VKSND tỉnh Quảng Ngãi ngày 22/6/2016 nêu rõ, các cá nhân Tô Cước, Hà Văn Tiên, Nguyễn Anh Dũng… là những cán bộ có chức vụ, quyền hạn, mặc dù biết rõ điều kiện cá nhân và từng hộ gia đình để được xét đưa vào phương án bồi thường, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp khi bị Nhà nước thu hồi đất được quy định tại khoản 5 Điều 8 Nghị định 197/2004 ngày 3/12/2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất nhưng đã cố ý làm trái các văn bản của Nhà nước, đề ra chủ trương quy về chủ cũ, tức là đưa vào phương án những cá nhân, hộ gia đình không đủ điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ, làm thiệt hại tài sản của Nhà nước với số tiền 25.348.743.950 đồng.

Theo đó “Quá trình thực hiện chức trách nhiệm vụ của mình, Hà Văn Tiên – Nguyên Trưởng Phòng TNMT huyện Sơn Tây,  Phó Chủ tịch Hội đồng bồi thường (HĐBT) đã cùng với Tô Cước (Phó Chủ tịch UBND huyện, Chủ tịch HĐBT - PV)…đề ra chủ trương và bàn bạc thống nhất trong HĐBT, đồng thời trực tiếp triển khai, chỉ đạo Tổ giúp việc, Tổ công tác của các xã Sơn Liên, Sơn Long thực hiện “quy về chủ cũ” đưa những người không có đất tại xã Sơn Liên, Sơn Long và những người không có đất (đứng tên mua hộ) vào phương án bồi thường để chi trả hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, mặc dù Tiên biết rất rõ những người bán đất (chủ cũ) và những người đứng tên hộ đều không còn trực tiếp sản xuất trên các thuộc đất đã bán, họ không thuộc diện (không đủ điều kiện) được hưởng hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp theo quy định” và “đã gây thiệt hại số tiền 25.348.743.950 đồng. Hành vi của Hà Văn Tiên đủ yếu tố cấu thành tội “Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 3 Điều 165 Bộ luật Hình sự cần phải được xử lý nghiêm minh trước pháp luật. Trong khi đó, Kết luận điều tra của Công an Quảng Ngãi khẳng định “Trong vụ án này, ngoài Tô Cước (đã chết), thì Hà Văn Tiên là người phải chịu trách nhiệm chính về hậu quả thiệt hại nói trên”.

Công trình Thủy điện Đăkđarinh

Còn đối với ông Nguyễn Anh Dũng, CQĐT cho rằng: “Bản thân Dũng biết rõ quy định của Nhà nước về điều kiện đối tượng được hưởng hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp khi được Nhà nước thu hồi đất, nhưng đã thống nhất “quy chủ cũ” đưa những người không đủ điều kiện vào phương án bồi thường để chi trả trái quy định”, “trong đó có 49 người không đủ điều kiện hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp tại xã Sơn Liên gây thiệt hại số tiền 9.664.038.100 đồng” nên Dũng phải liên đới chịu trách nhiệm.

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ngãi đã khởi tố vụ án hình sự về “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và đã bắt tạm giam Tiên vào ngày 4/2/2015 và sau đó thay đổi biện pháp ngăn chặn từ giam sang bảo lĩnh ngày 22/7/2015. Đối với Dũng đã bắt tạm giam vào ngày 17/3/2015, thay đổi biện pháp ngăn chặn từ giam sang bảo lĩnh ngày 8/4/2015.

Cả hai cho rằng mình bị oan ức nên đã làm đơn khiếu nại, kêu oan gửi đến các cơ quan chức năng.

Có tự ý đề ra phương án “quy về chủ cũ”?

Ngày 8/8/2011, UBND huyện Sơn Tây ban hành Quyết định số 599/QĐ-UBND về việc kiện toàn Hội đồng bồi thường (HĐBT) hỗ trợ Dự án thủy điện Đăkđrinh; do ông Tô Cước – Phó Chủ tịch UBND huyện là Chủ tịch Hội đồng, các ông Hà Văn Tiên, Trưởng phòng TN&MT huyện; ông Nguyễn Anh Dũng, Trưởng phòng NN&PTNT huyện; ông Vương Quý Thạch, Phó giám đốc Công ty CP Thủy điện Đăkđrinh làm Phó Chủ tịch Hội đồng…

Trước đó, ngày 11/1/2011, UBND huyện Sơn Tây ban hành Quyết định số 08/QĐ-UBND về việc kiện toàn Hội đồng thẩm định phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng các công trình, dự án trên địa bàn huyện (Hội đồng thẩm định) do ông Hà Văn Tiên làm Chủ tịch. Hội đồng này có trách nhiệm thẩm định các phương án bồi thường hỗ trợ và tái định cư Dự án thủy điện Đăkđrinh trình Chủ tịch UBND huyện phê duyệt.

Cả hai bị can nói trên cho rằng bị mình khởi tố oan ức vì làm đúng chức trách, theo chủ trương của lãnh đạo huyện, không tư lợi, tư túi. Đặc biệt họ cho rằng không phải là người có quyền quyết định vấn đề. Hơn nữa việc “quy chủ cũ” có chủ trương của lãnh đạo huyện là do mua bán đất nhiều trường hợp không hợp pháp, như không có sổ đỏ, chỉ có giấy viết tay… “Quy chủ cũ” là nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân bản xứ mà trong đó không ít người có trình độ nhận thức kém, bị một số người mua đất lợi dụng.

Cả hai cho rằng, nhiệm vụ của họ là chỉ kiêm nhiệm giúp việc cho Chủ tịch HĐBT, để trình UBND huyện phê duyệt phương án bồi thường, để chủ dự án - chủ đầu tư chi tiền bồi thường trực tiếp cho người dân được hưởng, hoàn toàn không qua khâu trung gian nào cả. Thậm chí, công việc lập phương án bồi thường họ cũng không trực tiếp làm, chức năng này do người khác thực hiện. Họ cho rằng hoàn toàn không làm bất cứ việc gì làm thiệt hại cho Nhà nước, cho nhân dân.

Điều đáng nói, trong Thông báo số 27/TB-UBND nêu rõ: “Việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ về đất đai phải xác định chủ sở hữu đất theo quy định của Nhà nước; các trường hợp chuyển nhượng đất đai không theo quy định của Lật Đất đai, tuyệt đối không được đưa vào phương án bồi thường GPMB”. Trong Thông báo số 3, ngày 31/1/2013 do Bí thư Huyện ủy Sơn Tây, Đinh Kà Để ký nêu rõ: “Về diện tích đất quy chủ trong lòng hồ: Nếu đất có giấy ĐKQSDĐ thì lấy theo giấy chứng nhận. Nếu đất không có giấy ĐKQSDĐ thì lấy ý kiến của người dân tại địa phương và người có uy tín trong làng để biểu quyết quy chủ”.

Mới nhất, trong Công văn số 292 - CV/HU ngày 18/7/2016 cũng do Bí thư Đinh Kà Để ký, khẳng định: “Một lần nữa Ban Thường vụ Huyện ủy Sơn Tây khẳng định, việc chỉ đạo 02 Thông báo (Thông báo số 27 và Thông báo số 03 - nói trên - PV) là nhằm mục đích để nhân dân bản địa vùng lòng hồ Thủy điện Đakđrinh được hưởng lợi số tiền Nhà nước ưu đãi hỗ trợ 2,5 lần để chuyển đổi nghề nghiệp. Vì thực tế mua bán không theo một hành lang pháp luật nào cả. Vì vậy, 02 Thông báo trên là chỉ đạo xuyên suốt trong quá trình thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng”.

Căn cứ trên những văn bản của huyện đã nêu, như vậy việc quy chủ có chỉ đạo của lãnh đạo huyện và không thể hai cá nhân nói trên có quyền quyết định việc đưa các hộ vào phương án bồi thường để chi trả hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp. Bởi họ chỉ là người giúp việc, quá trình điều tra cũng không chứng minh họ tư lợi, tư túi.

Tuy nhiên, tại Bản kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Công an Quảng Ngãi lại cho rằng: “Quá trình thực hiện chức trách nhiệm vụ của mình, Hà Văn Tiên, Nguyễn Anh Dũng cùng với Tô Cước đề ra chủ trương và bàn bạc thống nhất trong HĐBT đồng thời trực tiếp triển khai, chỉ đạo… thực hiện việc “quy về chủ cũ”… chi trả tiền chuyển đổi nghề nghiệp…” làm thất thoát tiền bạc của Nhà nước… Mặc dù cả hai đều khẳng định mình chỉ là người tham mưu, đề xuất phương án cho lãnh đạo huyện… Việc chi trả tiền đền bù, hỗ trợ tiền chuyển đổi nghề nghiệp là do Công ty CP Thủy điện Đăkđrinh trực tiếp chi trả, Cơ quan CSĐT cũng không chứng minh được việc Tiên và Dũng có dấu hiệu tư túi, tư lợi từ tiền đền bù cho người dân.

Thiết nghĩ, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi cần xem xét thấu tình đạt lý để nhìn nhận sự việc một cách khách quan nhằm tránh oan sai xảy ra…