Vụ án Hồ Duy Hải: Có sai sót nhưng không làm thay đổi bản chất vụ án

Chủ tọa phiên giám đốc thẩm, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình

Cần đánh giá tổng thể các chứng cứ

Trong hai ngày xét xử giám đốc thẩm vụ án Giết người, Cướp tài sản xảy ra tại Bưu điện Cầu Voi, Long An. Bị cáo trong vụ án là Hồ Duy Hải. Phiên tòa do Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình làm Chủ tọa.

Tại phiên tòa, HĐXX đã phân tích, lý giải những nội dung được đưa ra trong Quyết định kháng nghị số 15/ QĐ-VKSNDTC-V7 ngày 22/11/2019 của Viện trưởng VKSNDTC.

VKSNDTC cho rằng, chứng cứ chứng minh Hồ Duy Hải có mặt tại hiện trường chỉ là chứng cứ gián tiếp, bởi không có dấu vân tay của Hải tại hiện trường, lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường không nằm trong hồ sơ từ đầu, cuộc điện thoại của Hải tới Bưu điện Cầu Voi vào thời điểm buổi trưa, nên không có ý nghĩa chứng minh gì, tình tiết Hải đưa tiền cho nạn nhân H đi mua trái cây chưa thể chứng minh bằng lời của người bán hàng.

Về việc không có dấu vân tay của Hải tại hiện trường, theo Điều tra viên, đây là điều bình thường. Bởi thực tế khám nghiệm hiện trường, cơ quan điều tra phát hiện được 7 dấu vân tay, trong đó 2 dấu vân tay của nạn nhân V. và 5 dấu vân tay của ai không truy nguyên được. Nạn nhân H là người thường xuyên ở hiện trường cũng không thấy dấu vân tay. Điều tra viên cho rằng, dấu vân tay chỉ là một căn cứ để xác định hung thủ, không tìm thấy dấu vân tay của Hải không có nghĩa Hải không ở hiện trường.

Liên quan tới lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường, đại diện Tòa sơ thẩm lý giải, khi điều tra có lấy lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường, lời khai này trùng khớp với lời khai của bị cáo Hồ Duy Hải và những nhân chứng khác.

Bên cạnh đó, tại phiên xét xử giám đốc thẩm, đại diện Thẩm phán đọc lại nguyên văn bút lục 20 ngày 31/3/2008 về lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường. Cụ thể, tối hôm xảy ra án mạng Thường chạy xe tới Bưu điện Cầu Voi, đi vào thấy người phụ nữ và người đàn ông ngồi ghế salon, người đàn ông có thể đang cúi xuống bấm điện thoại vì có ánh đèn rọi lên. Đặc điểm nhận dạng về người đàn ông tương đối trùng khớp với nhận dạng Hải dù Thường không nhớ được mặt: Để tóc hai mái chứ không cắt đầu đinh, màu áo, kiểu của chiếc áo.

Việc không đưa lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường vào hồ sơ vụ án, Điều tra viên lý giải, vì ban đầu Đinh Vũ Thường được xét vào diện tình nghi, sau đó cơ quan điều tra đã lưu hồ sơ cùng với các đối tượng tình nghi khác. Bởi vậy cơ quan điều tra lưu hồ sơ lời khai của Thường với tư cách là đối tượng tình nghi phạm tội, chứ không phải nhân chứng vụ án.

Cơ quan Cảnh sát điều tra cho biết, căn cứ vào bộ nhớ điện thoại của Bưu điện Cầu Voi, cơ quan Cảnh sát xác định, Hồ Duy Hải có gọi đến bưu điện vào lúc trưa với thời lượng 25 giây.

Đại diện VKSNDTC cho rằng, dựa vào hoạt động của Hải tối hôm xảy ra án mạng còn có điểm chưa hợp lý.

Đại diện VKSNDTC tại phiên tòa

Tuy nhiên tổng hợp lại các vấn đề trên, Chủ tọa phiên tòa, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho rằng: Căn cứ theo các hoạt động của Hải tối hôm đó thì chưa hợp lý. Nhưng sự có mặt của Hải không chỉ chứng minh bằng thời gian mà theo cơ quan điều tra giải trình, còn bằng những vấn đề khác. Chúng ta phải tổng hợp chứng cứ mới chứng minh được vấn đề này.

Chủ tọa phiên tòa đưa ra các lập luận: Thứ nhất là dữ liệu điện thoại; thứ hai, thực nghiệm điều tra về khoảng thời gian Hải có mặt tại hiện trường là phù hợp; thứ ba, nhận dạng theo lời khai của nhân chứng Thường chưa xác nhận chính xác người đó là Hải vì hai người không biết nhau, không thể nhìn qua là nhận dạng được, nhưng mô tả đặc điểm nhận dạng là tương đồng. Đặc biệt, có một chi tiết rất phù hợp với lời khai của Hải là cầm điện thoại và anh Thường cũng nhìn thấy.

Đồng tình với việc VKSNDTC cho rằng, trên đây đều là những chứng cứ gián tiếp, tuy nhiên, Chủ tọa cũng cho rằng, nếu tách ra từng lời khai, tình tiết, chứng cứ độc lập không nói lên điều gì, nhưng tổng hợp lại sẽ có vấn đề. Tại sao lại có nhiều chi tiết trùng hợp như vậy đối với lời khai của Hải? Nên, chúng ta không thể lấy từng việc chẻ ra để phủ định từng cái. Chủ tọa phiên tòa đề nghị các Thẩm phán đánh giá tổng thể các chứng cứ.

Sai sót không làm thay đổi bản chất vụ án

Theo kháng nghị của VKSNDTC, trong vụ án Hồ Duy Hải, các cơ quan tiến hành tố tụng đã có nhiều vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng. VKSNDTC cho rằng, cơ quan tố tụng bỏ sót những chứng cứ vụ án, không trưng cầu giám định vết máu, không đưa một số lời khai của Hồ Duy Hải và người làm chứng vào hồ sơ vụ án, dẫn đến sai lầm trong giải quyết vụ án.

Từ đó, VKSNDTC đề nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC xem xét hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm và Bản án phúc thẩm đã xét xử đối với bị cáo Hồ Duy Hải về các tội “Giết người” và “Cướp tài sản” để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.

Giải đáp những vấn đề mà Hội đồng Thẩm phán đặt ra liên quan đến vật chứng của vụ án không được thu giữ, đại diện Điều tra viên thừa nhận, do sơ suất trong khám nghiệm hiện trường, nhận định của Điều tra viên còn hạn chế trong xác định rõ dấu vết, hung khí...

Hiện trường vụ án mạng

Tuy nhiên, theo đại diện Cơ quan điều tra và đại diện Cơ quan tố tụng sơ thẩm, phúc thẩm thì những vấn đề này không ảnh hưởng đến bản chất của vụ án.

Cụ thể, về việc không thu thập đầy đủ các vật chứng (thớt và ghế), Điều tra viên cho biết, khi khám nghiệm hiện trường có rất nhiều đồ vật. Trong khi, vết thương trên người nạn nhân là bị cứa cổ, nên cán bộ điều tra đã sai sót khi chỉ nghĩ tới dao, không thu lại ghế và thớt. Sau đó nhân viên bưu điện đã đốt các đồ vật này đi. Đến khi bắt được bị cáo Hải, dựa vào lời khai của Hải mới biết Hải dùng hung khí là thớt, dao để sát hại nạn nhân H và dùng ghế, dao để sát hại nạn nhân V. Sau đó cơ quan điều tra đã sử dụng đồ vật tương tự để dựng lại chính xác hiện trường.

Về việc không đưa ra lời khai đầu tiên với nội dung không nhận tội của Hồ Duy Hải, Điều tra viên lý giải, do lời khai ban đầu chỉ là sàng lọc nên không lưu trong hồ sơ. Cụ thể, khi rà soát danh sách cuộc gọi tại Bưu điện Cầu Voi thấy có số của Hải nên cơ quan điều tra mời Hải lên hỏi như những người khác. Đáng nói, Hải khai đi đám tang cùng một số người, nhưng qua xác minh thì thấy Hải không đến đám tang, nên mới dẫn đến nghi vấn.

Một vật chứng quan trọng khác, đó là chiếc mặt dây chuyền thu được dưới áo ngực của nạn nhân. Theo lời khai của Hải, đã lấy dây chuyền trên cổ nạn nhân đi bán. Tới nơi mua lại vật chứng theo lời khai của Hải, Cơ quan điều tra đã thu được sợi dây chuyền bị thiếu mặt. Tình tiết này cho thấy, lời khai và vật chứng tại hiện trường trùng khớp.

Trước ý kiến của VKSNDTC, thành viên Hội đồng Thẩm phán nêu câu hỏi: "VKSNDTC cho rằng việc không thu giữ vật chứng, không rõ mẫu máu, nhóm máu... là những vi phạm nghiêm trọng. Giả sử Hội đồng chấp nhận hủy bản án đó đi, thì những nội dung này có khắc phục được không?".

Đại diện VKSNDTC tiếp tục khẳng định, đây là những vi phạm nghiêm trọng. Còn nếu hủy bản án, có điều tra lại được hay không là việc của cơ quan điều tra. Vị đại diện VKSNDTC cũng nhấn mạnh: Kháng nghị không khẳng định Hồ Duy Hải bị oan, mà đề nghị hủy bản án, điều tra lại để làm rõ những vấn đề về thủ tục điều tra, tố tụng.