Vợ vay tiền, chồng có nghĩa vụ phải cùng trả nợ?

Hỏi: Tôi đã lập gia đình và hiện có hai con nhỏ. Do cần vốn để kinh doanh nên tháng 12/2020, vợ tôi đã đi vay ngoài của nhiều cá nhân với lãi suất rất lớn. Việc kinh doanh không được thuận lợi, tới nay gia đình không có khả năng trả nợ, vợ chồng mâu thuẫn. Nếu hai vợ chồng tôi ly hôn thì tôi có phải trả khoản nợ do vợ tôi tự đi vay bên ngoài hay không? Trong trường hợp tôi cũng phải cùng trả nợ mà cả hai chúng tôi đều không có khả năng trả nợ thì sẽ thế nào? Xin cảm ơn!

Nguyễn Văn Minh, Hà Nội

Trả lời: Trong thời kỳ hôn nhân, khoản vay của một bên (vợ hoặc chồng) tự xác lập có thể được coi là khoản vay chung mà vợ chồng cùng có trách nhiệm phải trả nhưng cũng có những khoản vay được coi là khoản vay riêng mà chỉ một bên vay phải trả, không liên quan tới bên còn lại.

Những khoản vay được coi là khoản vay riêng khi khoản vay đó chi cho mục đích cá nhân, không liên quan tới gia đình hoặc khoản vay không chứng minh được là đã chi vào mục đích phục vụ cho sinh hoạt của gia đình.

Khoản 2 điều 37 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình thì đây được coi là nghĩa vụ chung của cả vợ và chồng. Trong tình huống trên, khoản vay tuy do một mình người vợ xác lập với bên cho vay nhưng nếu vốn vay được dùng để kinh doanh tạo nên thu nhập chủ yếu và là nguồn sống của gia đình thì đây được coi là khoản vay chung cả cả hai vợ chồng.

Nếu người chồng chứng minh được khoản vay này là không cần thiết hoặc khoản vay này không thực tế được chi tiêu vào mục đích phục vụ cuộc sống chung của gia đình thì người chồng sẽ không phải liên đới chịu trách nhiệm trả nợ. Việc quyết định đây là khoản nợ chung hay riêng sẽ do Tòa án có thẩm quyền phân xử.

Trường hợp Tòa án xác định đây là khoản vay chung mà cả hai vợ chồng cùng có trách nhiệm trả nợ thì cơ quan Thi hành án dân sự hoặc Văn phòng Thừa phát lại sẽ xác minh lại tài sản của hai vợ chồng, sau đó kê biên và bán đấu giá để thi hành nghĩa vụ trả nợ. Ngoài ra, cơ quan Thi hành án cũng có thể phong toả tài khoản, tạm giữ tài sản, khấu trừ thu nhập cố định (tiền lương, tiền công) để đảm bảo thi hành án.

Trong trường hợp gia đình thực sự không có tài sản để trả nợ thì nghĩa vụ đó sẽ được thi hành sau khi gia đình đủ điều kiện về tài sản để thi hành án.