Việt Nam triển khai hệ thống dự báo sốt xuất huyết bùng phát

Ông Đặng Quang Tấn - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, sốt xuất huyết là bệnh dịch do virus từ muỗi gây ra và có tốc độ lây truyền nhanh nhất trên thế giới. Tỷ lệ mắc sốt xuất huyết đã tăng rất nhanh trên toàn thế giới trong nhiều thập kỷ qua.

Tỷ lệ mắc sốt xuất huyết tăng rất nhanh trên toàn thế giới, tăng 30 lần trong 50 năm qua. Trước năm 1970, chỉ có 9 nước có dịch sốt xuất huyết nghiêm trọng xảy ra. Dịch sốt xuất huyết giờ đây đã lan truyền ra hơn 140 nước với khoảng 390 triệu người bị ảnh hưởng hàng năm. Dịch sốt xuất huyết không những tăng về số ca mắc mà còn lan truyền ra các khu vực mới và bùng phát nhiều vụ dịch.

Tại Việt Nam, sốt xuất huyết gây gánh nặng lớn về y tế công cộng như tỷ lệ mắc, tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết cao. Ngoài ra, sốt xuất huyết cũng gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế Việt Nam. Từ năm 2000, số ca mắc sốt xuất huyết ở Việt Nam đã tăng hơn 100%. Năm 2017, Việt Nam hứng chịu một đợt dịch sốt xuất huyết lớn, ảnh hưởng tới 170.000 người và 38 ca tử vong. Mặc dù tình hình dịch tễ sốt xuất huyết trở nên nghiêm trọng hơn trong những năm gần đây nhưng hiện vẫn chưa có một hệ thống cảnh báo dịch sốt xuất huyết trước 6 tháng. 


Ông Đặng Quang Tấn - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng phát biểu tại hội thảo

Với sự hỗ trợ của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các nhà khoa học ở Vương quốc Anh, Việt Nam đã được lựa chọn vào Dự án mô hình thử nghiệm hệ thống cảnh báo dịch sốt xuất huyết tích hợp dữ liệu quan trắc từ vệ tinh. D-MOSS có thể dự báo các đợt dịch sốt xuất huyết bùng phát trước tới 6 tháng. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên được lựa chọn thử nghiệm mô hình này.

Tại hội thảo khu vực Đông Nam Á chia sẻ về Hệ thống dự báo sốt xuất huyết D-MOSS, ông Đặng Quang Tấn cho biết, việc triển khai mô hình thử nghiệm hệ thống cảnh báo dịch sốt xuất huyết tích hợp dữ liệu quan trắc từ vệ tinh (D-MOSS) là một trong những công cụ rất hữu ích. Mô hình này cần nhiều chỉ số khác nhau như khí hậu, thời tiết, lượng mưa, độ ẩm, vấn đề di dân... Do đó, mô hình này nếu hoàn thiện sẽ giúp ích rất nhiều cho công tác lập kế hoạch phòng, chống sốt xuất huyết cũng như triển khai các biện pháp kỹ thuật cho phòng chống sốt xuất huyết theo đúng khu vực dự báo có sốt xuất huyết tăng.

Việt Nam sẽ triển khai hệ thống D-MOSS tại 4 địa phương là Hà Nội, Đồng Nai, Khánh Hoà, Đắk Lắk. Dự kiến đến tháng 6, 7/2021 chính thức đưa hệ thống vào vận hành.

Theo ông Tấn, Bộ Y tế đánh giá cao sáng kiến và sự hỗ trợ kỹ thuật mà dự án mang lại. Đây là sáng kiến đầu tiên được hình thành và thử nghiệm trên thế giới, đã quy tụ hàm lượng lớn chất xám khoa học từ nhiều tổ chức quốc tế và trong nước. Thông tin mà các quốc gia chia sẻ đóng góp một phần quan trọng vào nỗ lực chung của khu vực trong việc ứng phó với dịch sốt xuất huyết bởi vì dịch sốt xuất huyết không có biên giới địa lý giữa các quốc gia.


Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên được triển khai mô hình này. Cục Y tế dự phòng hy vọng đây sẽ là một công cụ giúp cho các quốc gia triển khai công tác dự báo sớm cũng như triển khai công tác phòng ngừa và phòng chống sốt xuất huyết hiệu quả hơn.