Việt Nam-Hoa Kỳ: Đưa quan hệ hai Quốc hội, hai nước phát triển sâu sắc và thực chất hơn

Ngày 27/3, tại Nhà Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có cuộc tiếp Đoàn nghị sĩ Hoa Kỳ do Thượng nghị sỹ Kirsten Gillibrand, Chủ tịch Tiểu ban Các mối đe doạ mới nổi, Ủy ban Quân vụ Thượng viện Hoa Kỳ làm Trưởng Đoàn.

Cùng dự cuộc tiếp phía Việt Nam có: Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy – Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam – Hoa Kỳ; Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Trung tướng Lê Tấn Tới; các Phó Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam – Hoa Kỳ: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Lê Thu Hà và Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Đoàn Thị Thanh Mai; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Trợ lý Chủ tịch Quốc hội Phạm Thái Hà; Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Thái Quỳnh Mai Dung.

Nâng cấp quan hệ đã tạo động lực và mở ra không gian hợp tác mới

Thay mặt Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhiệt liệt hoan nghênh Thượng nghị sỹ Kirsten Gillibrand và Đoàn lần đầu tiên đến thăm và làm việc tại Việt Nam; vui mừng nhận thấy chuyến thăm có sự tham gia đa dạng của các nghị sĩ là đại diện của cả Thượng viện và Hạ viện; đại diện Đảng Dân chủ, Đảng Cộng hòa và đại diện các Bang, Tiểu bang của Hoa Kỳ.

Cho biết, đây cũng là chuyến thăm thứ hai của các nghị sỹ Quốc hội Hoa Kỳ tới Việt Nam trong năm 2024 sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng rằng chuyến thăm Việt Nam lần này của Đoàn sẽ góp phần tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, đưa quan hệ giữa hai Quốc hội cũng như hợp tác giữa hai nước phát triển sâu sắc và thực chất hơn.

Bày tỏ vui mừng khi đến thăm và làm việc tại Việt Nam, có mặt tại Nhà Quốc hội, Thượng nghị sỹ Kirsten Gillibrand cảm kích trước sự đón tiếp nồng hậu, chu đáo mà Quốc hội Việt Nam và cá nhân Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dành cho Đoàn; nêu rõ chuyến thăm mở ra cơ hội trao đổi, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm với các đại biểu và các bên của Việt Nam.

Chia sẻ vui mừng khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, Thượng nghị sỹ Kirsten Gillibrand nêu rõ điều này cho thấy Việt Nam là đối tác hàng đầu của Hoa Kỳ trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, cũng như sự quan tâm của Hoa Kỳ trong việc tăng cường hợp tác với Việt Nam vì sự phát triển hùng cường, thịnh vượng.

Cảm ơn phía Việt Nam đã tích cực hợp tác với Hoa Kỳ trong giải quyết hậu quả chiến tranh, tìm kiếm hài cốt quân nhân Hoa Kỳ và hỗ trợ người khuyến tật… những kết quả đạt được là minh chứng cho thấy sức mạnh của hợp tác hữu nghị của ngoại giao Nhân dân, Thượng nghị sỹ Kirsten Gillibrand cho biết, phía Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thực hiện các cam kết trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh.

Thượng nghị sỹ Kirsten Gillibrand cũng cho hay, trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam lần này, Đoàn mong muốn được tìm hiểu, trao đổi và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực có lợi cho cả hai bên như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn, giáo dục đào tạo, giao lưu Nhân dân, hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng an ninh vì một khu vực hòa bình rộng mở, mang lại lợi ích thiết thực cho tất cả các bên.

Cũng tại cuộc tiếp, các thành viên Đoàn nghị sĩ Hoa Kỳ đều bày tỏ vui mừng khi đến Việt Nam sau khi hai nước nâng cấp quan hệ ngoại giao, ấn tượng trước sự phát triển vượt bậc cũng như cảm nhận sâu sắc hơn về phong cảnh và con người Việt Nam.

Cảm ơn những lời nói và tình cảm tốt đẹp của các nghị sĩ dành cho đất nước, con người Việt Nam và các cử chỉ thân thiện, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hoan nghênh các ý kiến của Đoàn khái quát về quan hệ hai nước, hai cơ quan lập pháp và hợp tác trong các lĩnh vực và giữa các địa phương.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Việt Nam coi Hoa Kỳ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược, đánh giá cao chủ trương nhất quán của Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng. Việt Nam sẵn sàng cùng Hoa Kỳ thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện theo hướng ngày càng thực chất, đi vào chiều sâu, ổn định trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau, phù hợp với lợi ích của Nhân dân hai nước và đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Nhắc lại sự kiện Tổng thống Mỹ Joe Biden có chuyến thăm thành công đến Việt Nam vào năm 2023, đã có buổi làm việc tại Nhà Quốc hội. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Lãnh đạo hai nước đã đưa ra Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ghi dấu sự kiện quan trọng trong quan hệ hai nước. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc hai bên nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện đã tạo động lực và mở ra không gian mới để hai nước tăng cường hợp tác trên tất cả các kênh (Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Nhân dân); trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có các lĩnh vực mang tính đột phá như đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo, đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác bán dẫn, chuỗi cung ứng, chuyển đổi năng lượng, thể thao thành tích cao, giao lưu Nhân dân...

Nêu rõ, Việt Nam hoan nghênh Hoa Kỳ tăng cường hợp tác có trách nhiệm với khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, mong Hoa Kỳ, Chủ tịch Quốc hội mong muốn thông qua Chiến lược Ấn Độ Dương Thái Bình Dương và các sáng kiến khu vực, tiếp tục thể hiện mạnh mẽ cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN - Hoa Kỳ và quan hệ Đối tác Mê Công - Hoa Kỳ, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực.

Trao đổi về các lĩnh vực hợp tác cụ thể, Chủ tịch Quốc hội cảm ơn, đánh giá cao sự ủng hộ của hai chính Đảng trong Quốc hội Hoa Kỳ và các nghị sỹ trong đoàn trong việc thúc đẩy quan hệ hai nước thời gian qua. Hai bên đã tích cực triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và đạt được nhiều kết quả cụ thể: trao đổi đoàn diễn ra thường xuyên, có nội dung thực chất; duy trì các cơ chế đối thoại thường niên và trao đổi để thiết lập những cơ chế đối thoại mới.

Chủ tịch Quốc hội hoan nghênh Hoa Kỳ chính thức khởi động xem xét đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nền kinh tế phi thị trường. Hai bên tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác nhân đạo, nâng cao năng lực; tăng cường phối hợp triển khai bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực bán dẫn.

Làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước và hai Quốc hội

Là một cấu thành quan trọng trong tổng thể quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, thời gian qua, hợp tác giữa Quốc hội hai nước đã diễn ra tích cực và sôi động với nhiều hoạt động sôi động. Hai bên tăng cường các chuyến thăm viếng lẫn nhau. Những chuyển thăm này đã góp phần tăng cường sự hiểu biết và tin cậy giữa hai bên đồng thời củng cố sự quan tâm và ủng hộ trong nội bộ Hoa Kỳ đối với việc phát triển quan hệ hai nước, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Để thúc đẩy quan hệ trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội mong muốn các Nghị sỹ tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa để làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước và hai Quốc hội trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ, hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện thì giữa cơ quan lập pháp hai nước cũng cần có quan hệ tương xứng bởi là điều tất yếu và quan hệ Quốc hội là trụ cột thúc đẩy quan hệ chung giữa hai nước. Vì vậy, cần tiếp tục thúc đẩy trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là đoàn lãnh đạo cấp cao giữa hai Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội Việt Nam mong muốn đón Chủ tịch Thượng viện, Chủ tịch Thường trực Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ thăm Việt Nam vào thời điểm phù hợp.

Nghiên cứu thành lập các cơ chế đối thoại thường xuyên, cơ chế trao đổi, phối hợp giữa hai Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội; mở rộng hợp tác dưới nhiều hình thức khác nhau để giúp các nghị sĩ Hoa Kỳ và Việt Nam hiểu biết thêm về tình hình mỗi nước, đặc biệt giữa các nghị sĩ trẻ, trợ lý nghị sĩ...

Giúp thúc đẩy việc thành lập Nhóm các nghị sỹ Hoa Kỳ thân thiện với Việt Nam, giữ vai trò cầu nối quan trọng thúc đẩy, ủng hộ Chính quyền Hoa Kỳ tăng cường hợp tác với Việt Nam phù hợp với điều kiện của hai nước.

Tăng cường hợp tác các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm và mang lại lợi ích thiết thực

Về hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, cho biết, đây tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ hai nước, Chủ tịch Quốc hội cảm ơn Chính phủ, Thượng viện, Hạ viện Hoa Kỳ đã hỗ trợ cho Việt Nam, góp phần quan trọng vào quá trình hòa giải, hàn gắn và xây dựng lòng tin giữa hai dân tộc, và mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực trọng yếu khác; mong muốn Quốc hội Hoa Kỳ tiếp tục dành ưu tiên cao cho hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh; tăng ngân sách khắc phục các điểm nóng dioxin, rà phá bom mìn, hỗ trợ người khuyết tật và tìm kiếm, định danh hài cốt liệt sỹ Việt Nam. Đồng thời cho biết, phía Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác đầy đủ với phía Hoa Kỳ trong kiểm kê MIA như đã làm trong 50 năm qua, cả qua các hoạt động hỗn hợp và đơn phương.

Về hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong 7 đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ và là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng khu vực; Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ 2 và thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Quốc hội Hoa Kỳ ủng hộ việc duy trì quan hệ thương mại ổn định, lâu dài giữa hai nước, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, khuyến khích hoạt động của các doanh nghiệp.

Cho biết, Việt Nam đã trải qua gần 40 năm Đổi mới, đến nay Việt Nam có độ mở nền kinh tế cao, đã tham gia 19 Hiệp định thương mại tự do với trên 60 nước, hàng trăm doanh nghiệp Hoa Kỳ đang kinh doanh làm ăn tại Việt Nam. Việt Nam cũng là một trong 20 nước thành công nhất trong thu hút FDI. Hiện một số nước trong đó có Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia đã công nhận thực tế Việt Nam có nền kinh tế thị trường. Với thực tế đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Hoa Kỳ sớm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nền kinh tế phi thị trường; mong muốn các nghị sĩ Hoa Kỳ hỗ trợ thúc đẩy vấn đề này, bởi đây cũng chính là nguyện vọng chính đáng của các doanh nghiệp và người dân hai nước.

Về hợp tác an ninh - quốc phòng, đánh giá cao việc duy trì nhịp độ hợp tác quốc phòng - an ninh phù hợp với nhu cầu, mong muốn của hai bên, phù hợp với bối cảnh quốc tế và khu vực hiện nay. Cảm ơn Hoa Kỳ tiếp tục chuyển giao trang thiết bị giúp nâng cao năng lực an ninh hàng hải, hàng không. Đề nghị hai bên từng bước mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực cùng quan tâm và có lợi ích như an ninh, phòng chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng.

Cảm ơn sự quan tâm của các Nghị sỹ và những hỗ trợ của Quốc hội Hoa Kỳ đối cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các nghị sỹ tiếp tục quan tâm tạo điều kiện để cộng đồng người Việt Nam tại Hoa Kỳ hội nhập, lớn mạnh, đóng góp cho quan hệ hai nước.

Về các vấn đề khu vực, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Việt Nam đánh giá cao Hoa Kỳ ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN liên quan đến Biển Đông. Việt Nam mong muốn Quốc hội Hoa Kỳ sẽ tiếp tục duy trì mức quan tâm cao đối với vấn đề Biển Đông; tiếp tục hỗ trợ Việt Nam và các nước trong khu vực nâng cao năng lực hàng hải; khuyến khích các doanh nghiệp dầu khí Hoa Kỳ thực hiện các hoạt động thăm dò, khai thác hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Việt Nam đánh giá cao Quan hệ Đối tác Mê Công - Hoa Kỳ (MUSP), cảm ơn phía Hoa Kỳ tăng cường hợp tác, hỗ trợ khu vực những năm qua. Nhấn mạnh an ninh nguồn nước, thích ứng với biến đổi khí hậu là vấn đề Việt Nam quan tâm, do đó, mong muốn Quốc hội Hoa Kỳ tiếp tục ưu tiên hợp tác tiểu vùng Mê Công, phối hợp đóng góp vào Kế hoạch hành động Quan hệ Đối tác Mê Công - Hoa Kỳ giai đoạn 2024 - 2026.

Hoa Kỳ quan tâm cơ hội kinh doanh, môi trường kinh doanh tại Việt Nam

Nhất trí và đánh giá cao ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ về quan hệ hai nước và quan hệ của cơ quan lập pháp hai nước, các nghị sĩ cho biết Đoàn nghị sĩ Hoa Kỳ lần này không chỉ có các nghị sĩ của lưỡng viện Hoa Kỳ mà còn có đại diện hai chính đảng lớn nhất của Hoa Kỳ, đại diện các Tiểu bang, các khối ngành….cho thấy sự quan tâm và mục tiêu hợp tác với Việt Nam. Các nghị sĩ cũng ghi nhận thời gian qua hai bên đã có nhiều nỗ lực đề xích lại gần nhau hơn và cho rằng việc quan hệ hai nước được nâng cấp là cơ sở để đẩy mạnh hơp tác trên tất cả các kênh.

Các nghị sĩ Hoa Kỳ cho rằng hai bên có nhiều quan tâm chung và còn nhiều lĩnh vực và nhiều cơ hội để hợp tác, đồng hành cùng nhau trong quá trình phát triển. Chỉ rõ các tiềm năng hợp tác như trong lĩnh vực nhiên liệu sạch, năng lượng tái tạo, LNG, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, công nghệ cao, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, hàng không vũ trụ, hợp tác thể thao thành tích cao, hợp tác giữa các địa phương của hai nước; thúc đẩy các di sản của Thượng nghị sĩ John McCain – một người bạn của Việt Nam trong nỗ lực tăng cường hợp tác hai nước…

Thực tiễn cho thấy Hoa Kỳ đánh giá cao phía Việt Nam, quan tâm thị trường Việt Nam. Hai bên đã không ngừng thúc đẩy trao đổi thương mại với tiêu chuẩn hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng cao. Các doanh nghiệp Hoa Kỳ quan tâm cơ hội kinh doanh, môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Các nghị sĩ trong Đoàn đều khẳng định mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ hai nước, tăng cường hợp tác nghị viện nhất là giữa các Ủy ban chuyên môn và giữa các nghị sĩ; nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của cả hai bên trong đó có các nghị sĩ trong việc gìn giữ hòa bình, mở ra cơ hội phát triển cho tất cả mọi người; mong muốn có thêm nhiều cơ hội trao đổi thẳng thắn, sâu rộng để thúc đẩy hợp tác. Nhấn mạnh tinh thần hợp tác đôi bên cùng có lợi, các nghị sĩ cho rằng một khi Việt Nam thành công thì Hoa Kỳ cũng thành công.

Trao đổi thêm về những vấn đề các nghị sĩ quan tâm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, Việt Nam là nước đi sau nên Việt Nam cần đi nhanh hơn để rút ngắn khoảng cách phát triển với các nước trên thế giới. Do đó, đổi mới sáng tạo phát triển dựa vào khoa học công nghệ, gắn với giáo dục đào tạo là ưu tiên chiến lược của Việt Nam. Hiện nay kinh tế số của Việt Nam có tốc độ tăng nhanh nhất khu vực nhưng cũng mới chỉ đạt 16% GDP. Việt Nam đặt ra mục tiêu đến năm 2025 kinh tế số đạt 20% GDP, đến năm 2030 chiếm 30% GDP. Do đó, Việt Nam quan tâm xây dựng, hoàn thiện thể chế cho đổi mới sáng tạo, khuyến khích các tập đoàn lớn đầu tư thành lập các trung tâm đổi mới sáng tạo, các trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam. Đồng thời, tập trung vào thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) để triển khai trong các lĩnh vực; mô hình kinh tế chia sẻ được ứng dụng và phát triển mạnh ở Việt Nam. Trong quá trình này, Việt Nam mong muốn học tập kinh nghiệm của các nước đi trước như Hoa Kỳ trong các lĩnh vực này, cũng như tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong đào tạo nhân lực chất lượng cao; hỗ trợ công nghệ, cung cấp tài chính xanh và phối hợp có lộ trình thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP-26.