Việt Nam có thể loại bỏ hoàn toàn ung thư cổ tử cung

Quỹ Dân số Liên hiệp quốc tại Việt Nam (UNFPA) phối hợp Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế), Đại học Victoria và Viện Daffodil (Úc) vừa công bố nghiên cứu về hiệu quả đầu tư tiêm chủng HPV tại Việt Nam.

PGS.TS Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng - Phụ trách quản lý, điều hành Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết, theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, ung thư cổ tử cung là bệnh ung thư phổ biến thứ 4 ở phụ nữ trên toàn cầu. Tại Việt Nam, theo ghi nhận năm 2020, chúng ta có hơn 4.000 ca mắc mới và có gần 3.000 ca tử vong vì căn bệnh này.

PGS Hồng thông tin, bệnh ung thư cổ tử cung chiếm khoảng 12% trong tất cả các ung thư ở nữ giới và là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau ung thư vú ở phụ nữ Việt Nam. Trung bình mỗi ngày, Việt Nam có khoảng 14 phụ nữ mắc bệnh và 7 phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung.

Nếu không có giải pháp hiệu quả (sự can thiệp kịp thời về tiêm chủng cũng như các giải pháp sàng lọc, điều trị), ước tính vào năm 2025, số phụ nữ tử vong hàng năm do ung thư cổ tử cung tại Việt Nam sẽ tăng lên hơn 4.000 trường hợp.

Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung là do nhiễm virus HPV - một loại virus gây u nhú ở người. Hiện chưa có thuốc điều trị nhiễm HPV đặc hiệu nên thường dẫn đến nhiễm HPV dai dẳng hoặc tái diễn và đó chính là nguy cơ tiến triển thành ung thư cổ tử cung. Trong khi đó, chi phí điều trị ung thư cổ tử cung rất tốn kém.

Theo PGS.TS Dương Thị Hồng, dự phòng nhiễm HPV cũng chính là dự phòng ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV gây ra, và biện pháp hiệu quả nhất là tiêm vaccine ung thư cổ tử cung. Đây là một trong rất ít bệnh ung thư mà hiện nay đã có vaccine dự phòng.

Tại Việt Nam, tỷ lệ tiêm chủng HPV và sàng lọc ung thư cổ tử cung vẫn còn thấp. Theo điều tra các chỉ tiêu Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) về phụ nữ và trẻ em do Tổng cục Thống kê thực hiện năm 2021, chỉ 12% phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi 15-29 đã được tiêm vaccine, chỉ 28% phụ nữ từ 30-49 tuổi đã được khám sàng lọc ung thư. 

Nghiên cứu chỉ ra, Việt Nam hoàn toàn có thể thanh toán ung thư cổ tử cung trong 30 năm tới nếu việc tiêm chủng HPV được triển khai cho 90% trẻ em gái vị thành niên, 70% phụ nữ được khám sàng lọc ung thư cổ tử cung, 90% phụ nữ bị tiền ung thư hoặc đang bị ung thư cổ tử cung được điều trị đầy đủ. 

Nếu kết hợp tiêm chủng HPV với sàng lọc và điều trị, Việt Nam có thể thanh toán ung thư cổ tử cung trong vòng 29 năm, sớm hơn so với chỉ thúc đẩy tiêm chủng HPV. 

Nghiên cứu cũng ước tính rằng, 1 USD đầu tư vào các chương trình ngăn ngừa ung thư cổ tử cung có thể mang lại lợi ích kinh tế tương đương từ 5-11 USD. Số tiền này tăng lên vào khoảng từ 8-20 USD nếu kết hợp lợi ích kinh tế và xã hội.  

Theo PGS.TS Dương Thị Hồng, nghiên cứu đã cho thấy những bằng chứng mạnh mẽ về hiệu quả chi phí và lợi ích từ việc đầu tư và đưa ra tiến độ thanh toán ung thư cổ tử cung ở Việt Nam. Những bằng chứng khoa học này đáng để Chính phủ cân nhắc, bố trí nguồn lực cần thiết cho việc xây dựng các chiến lược tối ưu về phòng chống ung thư cổ tử cung ở nước ta.

UNFPA cũng cam kết hỗ trợ Chính phủ Việt Nam và các đối tác triển khai thực hiện tiêm chủng HPV tại Việt Nam.