Việt Nam chủ trương nỗ lực cùng các nước đưa Biển Đông thành khu vực hòa bình

ASEAN 27- Bước ngoặt mở đầu giai đoạn phát triển mới cao hơn

Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27 (ASEAN 27) mở đầu cho 10 hội nghị cấp cao. Các Hội nghị lần này có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu bước ngoặt lịch sử của ASEAN với quyết định của các nhà lãnh đạo ASEAN về hình thành Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015 và thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 làm cơ sở và khuôn khổ cho liên kết ASEAN trong 10 năm tới.

Thủ tướng Malaysia phát biểu khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 27. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Malaysia Najib Razak nhấn mạnh sự hình thành Cộng đồng ASEAN 2015 là một bước tiến lịch sử trọng đại của ASEAN, đưa ASEAN bước vào một giai đoạn phát triển mới cao hơn. Thủ tướng Malaysia cũng nhấn mạnh ASEAN là nhân tố quyết định, mang lại sự chuyển biến rõ rệt cho Đông Nam Á từ khu vực nghèo nàn, chia rẽ, xung đột, bất ổn trở thành một cộng đồng hòa bình, ổn định, thịnh vượng và hợp tác. Các nước thành viên đã vượt qua các rào cản và khác biệt, cùng xây dựng một cộng đồng "thống nhất trong đa dạng". Quyết tâm chính trị của các nước thành viên, phương cách ASEAN, chia sẻ tầm nhìn chung, các giá trị và chuẩn mực và lợi ích chung là những yếu tố dẫn tới thành công.

ASEAN ngày nay là một khu vực hòa bình, nền kinh tế gắn kết và thống nhất với tổng GDP 2.600 tỷ USD (tăng 80% trong 7 năm qua), không chỉ hội nhập sâu rộng vào cấu trúc an ninh và kinh tế toàn cầu, mà còn là một khu vực năng động với nhiều cơ hội và triển vọng phát triển to lớn. Việc hình thành Cộng đồng ASEAN sẽ tiếp tục mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân và các nước thành viên, như tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận thị trường, giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ nhờ việc xóa bỏ thuế quan, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo thuận lợi đi lại.

Ngay sau Lễ khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN 27 diễn ra sáng 21/11, tại Thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và lãnh đạo các nước thành viên ASEAN đã dự phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN 27.

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 27, các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh kết quả triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN (2009-2015), đề cao ý nghĩa của việc hình thành Cộng đồng ASEAN 2015, coi đó là dấu mốc lịch sử trong tiến trình liên kết khu vực, đánh dấu bước chuyển mình chiến lược của ASEAN và khởi đầu cho một giai đoạn phát triển mới ở tầm cao hơn của ASEAN.

Các nhà lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh xây dựng Cộng đồng ASEAN là một tiến trình liên tục, nhất trí rằng ASEAN cần tiếp tục củng cố và đưa liên kết ASEAN lên tầm cao mới trên cơ sở tiếp nối và phát huy các thành tựu đã đạt được.

Các nhà lãnh đạo ASEAN đã thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và ba Kế hoạch Tổng thể triển khai Tầm nhìn trên 3 trụ cột với chủ đề "ASEAN 2025: Cùng Vững vàng Tiến bước, "định hướng và tạo cơ sở và khuôn khổ cho liên kết của ASEAN trong 10 năm tới. Các lãnh đạo cam kết triển khai hiệu quả các văn kiện này.

Các lãnh đạo ASEAN cũng nhất trí cần tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Tổng thể về Kết nối và Sáng kiến Liên kết ASEAN về thu hẹp khoảng cách phát triển để hỗ trợ cho tiến trình xây dựng Cộng đồng.

Các lãnh đạo cũng nhất trí cần tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN trong lúc đẩy mạnh quan hệ với các đối tác, nâng cao hiệu quả của các tiến trình hiện có, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong quan hệ với các đối tác cũng như trong việc định hình cấu trúc khu vực.

Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN trao đổi sâu rộng về tình hình khu vực và quốc tế cùng quan tâm, các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, trong đó nổi lên vấn đề khủng bố quốc tế, các thách thức an ninh biển và tình hình Biển Đông.

Về Biển Đông, các nhà lãnh đạo ASEAN chia sẻ quan ngại sâu sắc về các diễn biến phức tạp ở Biển Đông, nhấn mạnh giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), kêu gọi các bên tự kiềm chế và không tiến hành các hoạt động có thể làm phức tạp tình hình hoặc gia tăng căng thẳng, nhất trí cần phát huy vai trò của ASEAN trong việc xử lý vấn đề này.

Bảo đảm hòa bình ở Biển Đông là lợi ích và trách nhiệm chung của tất cả các nước

Phát biểu tại Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 10 diễn ra ngày 22/11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ các đánh giá về những tiến triển tích cực trong quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, đánh giá cao và đề nghị các nước đối tác tiếp tục ủng hộ ASEAN xây dựng cộng đồng và đóng vai trò trung tâm ở khu vực, góp phần tăng cường lòng tin và sự tin cậy vì hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Về các phương hướng tăng cường quan hệ giữa ASEAN với các đối tác trong thời gian tới, Thủ tướng đề nghị tập trung vào những lĩnh vực cùng quan tâm như giáo dục, thu hẹp khoảng cách phát triển, nông nghiệp, kết nối, hợp tác tiểu vùng, ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.

Các nhà lãnh đạo tại Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 10. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Về tình hình quốc tế và khu vực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh việc duy trì môi trường hòa bình và ổn định để phát triển.

Về Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh hòa bình và an ninh ở châu Á-Thái Bình Dương và Đông Nam Á luôn gắn với bảo đảm hòa bình và ổn định trên biển, nhất là ở Biển Đông. Chúng ta đã chứng kiến nhiều nỗ lực và những kết quả nhất định trong việc thúc đẩy an ninh và hợp tác ở Biển Đông. Tuy nhiên, những diễn biến phức tạp gần đây ở Biển Đông, nhất là các hoạt động bồi đắp và xây dựng quy mô lớn các đảo/đá, đã gây quan ngại sâu sắc cho cộng đồng quốc tế, làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin, tạo ra những hệ lụy nghiêm trọng và lâu dài, trong đó có nguy cơ quân sự hóa và xảy ra xung đột, ảnh hưởng đến hòa bình và an ninh khu vực.

“Thực tế đặt ra yêu cầu khách quan là tăng cường hợp tác về các vấn đề trên biển vì mục tiêu kinh tế và phát triển, đồng thời cần sớm xử lý tình hình phức tạp để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông. Việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích và trách nhiệm chung của tất cả các nước trong và ngoài khu vực. Do vậy, chúng tôi hoan nghênh và trông đợi sự tham gia tích cực và đóng góp xây dựng của các nước để đạt được mục tiêu này”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Việt Nam luôn chủ trương làm hết sức mình cùng các nước đưa Biển Đông thành khu vực hòa bình, ổn định và hợp tác vì phát triển; giải quyết mọi tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tự kiềm chế, không làm gì gây phức tạp và căng thẳng thêm tình hình.

“Trên tinh thần đó, chúng tôi ủng hộ việc đẩy mạnh thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin, giảm căng thẳng và ngăn ngừa xung đột. Đặc biệt chúng tôi đề nghị các nước chúng ta chân thành, thiện chí cùng nhau cam kết không theo đuổi, không có hành động quân sự hóa ở Biển Đông. Chúng tôi đề nghị các bên thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm thông qua Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC)", Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh.