Vay vàng SJC, trả bằng vàng nhẫn hoặc tiền có được không?

Bạn đọc Nguyễn Phú Đam hỏi: Năm 2020, tôi vay anh họ 10 lượng vàng SJC để mua nhà. Nay sắp tới hạn trả nhưng tôi thấy tìm mua vàng SJC rất khó nên muốn trả bằng vàng nhẫn hoặc trả tiền mặt có được không?

Luật sư Nguyễn Thị Huế, (Công ty Luật TNHH XTVN, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) trả lời:

Trong trường hợp vay tài sản bằng vàng miếng SJC, người vay thường có nghĩa vụ hoàn trả đúng loại tài sản đã vay theo quy định của pháp luật, trừ khi có thỏa thuận khác giữa các bên. Vàng miếng SJC và vàng nhẫn tuy đều là vàng nhưng lại khác nhau về giá trị thanh khoản và sự chấp nhận trên thị trường, dẫn đến việc bên cho vay có quyền yêu cầu hoàn trả đúng loại vàng đã vay (vàng miếng SJC).

Nghĩa vụ hoàn trả theo đúng loại tài sản đã vay

Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định”.

Như vậy, nếu không có thỏa thuận khác giữa các bên, bên vay phải hoàn trả đúng loại tài sản đã vay. Vì bạn đã vay vàng miếng SJC từ năm 2020, về nguyên tắc, bạn cần hoàn trả lại cho anh họ đúng loại tài sản là 10 lượng vàng miếng SJC.

Thương lượng để thay đổi phương thức hoàn trả

Theo khoản 2 Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Nghĩa vụ trả nợ của bên vay: “Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý”.

Theo đó, do tình hình hiện tại, nếu khó khăn trong việc mua lại vàng miếng SJC, bạn có thể cân nhắc đàm phán với anh họ về lý do không thể trả bằng vàng SJC và thỏa thuận về việc hoàn trả bằng các phương thức khác. Cụ thể:

Hoàn trả bằng vàng nhẫn: Bạn có thể đề nghị anh họ nhận vàng nhẫn thay thế cho vàng miếng SJC. Tuy nhiên, do giá trị và tính thanh khoản của vàng nhẫn và vàng miếng SJC có chênh lệch, bạn có thể phải bù thêm phần chênh lệch này để đảm bảo quyền lợi cho bên cho vay. Điều quan trọng là hai bên phải thống nhất và lập văn bản để ghi nhận thỏa thuận nhằm tránh tranh chấp về sau.

Hoàn trả bằng giá trị tương đương bằng tiền mặt: Một phương án khác là bạn có thể đề nghị hoàn trả số vàng miếng SJC bằng giá trị tiền mặt tương ứng tại thời điểm thanh toán. Bạn nên tham khảo mức giá vàng SJC trên thị trường để tính toán chính xác số tiền cần trả. Nếu anh họ đồng ý, cần có văn bản thỏa thuận về việc quy đổi và thời điểm thanh toán để đảm bảo rõ ràng quyền và nghĩa vụ giữa các bên.

Lưu ý về các thỏa thuận pháp lý

Khi vay vàng miếng SJC, nguyên tắc là phải hoàn trả đúng loại tài sản đã vay. Tuy nhiên, trong tình huống thực tế, bạn hoàn toàn có thể đàm phán với anh họ về việc trả bằng vàng nhẫn hoặc tiền mặt tương đương, với điều kiện cần có sự đồng ý của bên cho vay và có thỏa thuận bằng văn bản rõ ràng. Việc tham vấn luật sư cũng là một lựa chọn cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp khi không đạt được thỏa thuận giữa hai bên.

Nếu anh họ không đồng ý với các phương án thay thế trên, bạn nên lưu ý rằng nghĩa vụ hoàn trả vẫn là 10 lượng vàng SJC theo đúng nội dung thỏa thuận ban đầu. Trong trường hợp không thể tìm được nguồn mua và anh họ không chấp nhận bất kỳ hình thức thay thế nào, bạn nên tham khảo ý kiến của luật sư để đảm bảo giải quyết tranh chấp một cách hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của mình. Việc tham vấn luật sư cũng là một lựa chọn cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp khi không đạt được thỏa thuận giữa hai bên.