Vẫn phát hiện bệnh phong ở khu vực thành thị

PGS.TS Lê Hữu Doanh - Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, hiện nay, tỷ lệ phát hiện người bệnh phong mới giảm đều qua các năm. Tuy nhiên đây vẫn là căn bệnh truyền nhiễm, tiềm ẩn nguy cơ lây lan, trong khi đang bị dần lãng quên trong cộng đồng.

Theo thống kê, tại Bệnh viện Da liễu Trung ương trong năm 2022 phát hiện 50 trường hợp mắc mới căn bệnh này, trong đó vẫn có các ca ở khu vực thành thị, ở Hà Nội.

Đáng lưu ý, theo PGS.TS Lê Hữu Doanh, người bệnh phong thường đi khám ở nhiều chuyên khoa, nhiều cơ sở điều trị khác nhau rồi mới đến chuyên khoa da liễu. Do đó đa số các trường hợp phát hiện bệnh muộn.

Điển hình như trường hợp một cụ ông ở Hà Nội điều trị ròng rã 3 năm với chẩn đoán mắc lupus ban đỏ nhưng bệnh tình vẫn tái diễn, chỉ đến khi khám tại chuyên khoa da liễu, các bác sĩ mới tìm ra căn bệnh chính xác mà ông mắc phải là bệnh phong.

Trường hợp khác là bệnh nhân nữ 47 tuổi ở quận Cầu Giấy, Hà Nội. Người phụ nữ này từng được chẩn đoán Ludus ban đỏ hệ thống với thương tổn ban đầu là các ban đỏ ở mặt khi đi khám tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội. 

Bệnh nhân điều trị theo hướng Lupus ban đỏ hệ thống ròng rã 3 năm trời. Thế nhưng các triệu chứng của bệnh vẫn dai dẳng, không đỡ thậm chí còn xuất hiện nhiều thương tổn hồng ban nút. 

Sau đó, bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương. Tại đây sau khi khám, làm các xét nghiệm các bác sĩ tìm thấy trực khuẩn phong tại tổn thương. Ngay lập tức bệnh nhân được đa hóa trị liệu và hiện tại bệnh nhân đã khỏi hoàn toàn.

Theo PGS Doanh, biểu hiện bệnh phong ở mỗi người là khác nhau. Có trường hợp biểu hiện ở da, nhưng có trường hợp biểu hiện ban đầu là yếu cơ, người ta có thể khám chuyên khoa dị ứng, cơ xương khớp, thần kinh, đa khoa... rồi mới đến da liễu. 

"Tuy nhiên, đến nay, tỷ lệ bệnh phong là rất thấp. Dù là bệnh truyền nhiễm, vẫn lây lan qua hô hấp, tiếp xúc, nhưng số lượng bệnh nhân giảm thấp dưới 1/10.000 dân, đây không còn là vấn đề y tế cộng cộng nữa. Bên cạnh đó, nguồn lây bệnh phong rất chậm, tiếp xúc nguồn lây có thể sau 5-10 năm mới mắc bệnh và khả năng lây khó hơn các bệnh khác. Bệnh nhân phong phát hiện, điều trị, khi uống liều thuốc đầu tiên, nguồn lây bệnh nhân không còn nữa", PGS Doanh thông tin thêm.

Sau khi người bệnh kết thúc giai đoạn điều trị thì trong 3-5 năm tiếp theo, bệnh nhân và người xung quanh họ vẫn nằm trong diện giám sát nguồn lây để kịp thời phát hiện sớm ca mắc.

Việt Nam đã đạt được tiêu chuẩn loại trừ bệnh phong của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ năm 1995 với tỷ lệ lưu hành là 0,9/10.000 dân số. Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc cũng nêu gương Việt Nam là quốc gia đi đầu trong khu vực Thái Bình Dương về phòng chống bệnh phong.

Trong nhiều năm qua, Chương trình Phòng, chống bệnh phong ở nước ta đạt nhiều kết quả tích cực, đã đưa những tiến bộ y học (trong đó có thuốc đa hóa trị liệu) vào điều trị giúp cứu chữa cho hàng chục nghìn người bệnh phong thoát khỏi dị hình tàn tật và những biến chứng của căn bệnh này.

Người dân cũng đã không còn sợ sệt và kỳ thị bệnh nhân phong nữa. Quan niệm sai lầm về bệnh phong coi đây là bệnh cùi, bệnh hủi… không còn trầm trọng như trước đây. Đặc biệt, người dân khi nghi ngờ mắc bệnh phong đã tự tìm đến cơ sở y tế để điều trị thay vì bỏ điều trị, giấu bệnh như xưa.

Tuy nhiên theo các chuyên gia y tế, người bệnh phong vẫn là đối tượng chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội do gánh nặng bệnh tật, nhất là những di chứng, dị hình tàn tật thể hiện rõ trên cơ thể.

Vì thế, trong dịp Tết, Bệnh viện Da liễu Trung ương tổ chức thăm hỏi, trao quà cho khoảng 800 bệnh nhân phong đang sống, điều trị ở 10 khu điều trị phong của miền Bắc gồm: Hải Dương, Thái Bình, Hà Nam, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An, Sơn La, Điện Biên.

"Bệnh viện Da liễu Trung ương là bệnh viện chuyên khoa đầu ngành, chỉ đạo Chương trình phòng chống phong Quốc gia. Những trại phong hiện là "ngôi nhà chung" của rất nhiều bệnh nhân phong có độ tuổi từ 50-100. Có những người gắn bó 60-70 năm ở khu điều trị phong. Với truyền thống tương thân tương ái, chúng tôi hy vọng sự những phần quà này sẽ góp phần mang không khí ấm áp của mùa xuân đến với bệnh nhân phong", PGS Doanh nói.