Văn hóa học đường hướng đến mục tiêu giáo dục của nhà trường theo hướng chân - thiện - mỹ

Tiếp tục hoàn thiện văn bản quy định về văn hóa học đường

Mới đây, tại Hội thảo do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục (VHGD) của Quốc hội phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức ông Trần Thanh Mẫn - Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội phát biểu: Thế hệ trẻ là mầm non, là tương lai của đất nước, rèn luyện, hoàn thiện nhân cách cho học sinh là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Xây dựng văn hoá học đường là cơ sở, là nền tảng để đạt mục tiêu đó; góp phần thực hiện sứ mạng, giá trị, mục tiêu giáo dục của nhà trường theo hướng chân - thiện - mỹ.

Theo đó, văn hoá học đường chính là vấn đề quan trọng thúc đẩy, nâng cao chất lượng giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, những con người có đủ đức, đủ tài đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới và xu thế hội nhập quốc tế.

Đây là nhiệm vụ cấp bách và rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã và đang ảnh hưởng nặng nề đến mọi mặt đời sống, xã hội; trong đó có giáo dục và đào tạo.

Cũng tại hội thảo này, ông Mẫn yêu cầu trên cơ sở ý kiến đại biểu tại Hội thảo, các cơ quan quản lý nhà nước theo thẩm quyền cần xây dựng đề án, chương trình, kế hoạch về tăng cường hoạt động xây dựng văn hóa học đường, hệ giá trị văn hóa trong trường học đáp ứng yêu cầu của thời đại mới.

Chia sẻ tại hội thảo về tham luận: “Thực trạng và định hướng xây dựng văn hóa học đường đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”. Thứ trưởng Bộ GDĐT Ngô Thị Minh nhấn manh: Văn hóa học đường là một môi trường quan trọng để rèn luyện nhân cách và giáo dục thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện đức - trí - thể - mỹ, ngành Giáo dục đã tập trung chỉ đạo quyết liệt nhiều giải pháp nhằm đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức, lối sống, thẩm mỹ, ứng xử văn hóa và kỹ năng sống cho trẻ em, học sinh, sinh viên.

Nhiều văn bản chỉ đạo đã được ban hành, trong đó, 100% cơ sở giáo dục đã xây dựng kế hoạch và triển khai xây dựng Bộ quy tắc ứng xử. Việc lồng ghép giáo dục văn hóa học đường trong chương trình giáo dục chính khóa đang dần hiệu quả, phù hợp; đặc biệt Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã chuyển định hướng sang chú trọng phát triển cả phẩm chất và năng lực cho người học.

Đổi mới dạy và học môn đạo đức, giáo dục công dân, sinh hoạt Đoàn, Đội; tăng cường liên hệ với thực tiễn, các tấm gương người thực việc thực; đề cao trách nhiệm của các thầy cô giáo tham gia giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, thầy cô giáo phải gương mẫu mọi nơi, mọi lúc.

Trong tham luận này, Thứ trưởng Ngô Thị Minh cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong xây dựng động của ngành Giáo dục ở một số địa phương, cơ sở giáo dục còn hình thức; sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trong trường học thiếu chặt chẽ; cơ sở vật chất nhiều nơi còn thiếu thốn; nội dung, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục văn hóa học đường ở một số nơi còn khô cứng, thiếu hấp dẫn…

Trong thời gian tới, Thứ trưởng Ngô Thị Minh cho biết: Bộ GDĐT sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống văn bản chỉ đạo quy định về văn hóa học đường; thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục, bảo đảm an toàn cho học sinh; các nhà trường thực hiện hiệu quả Bộ quy tắc ứng xử; đẩy mạnh đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, sinh hoạt Đoàn, Đội; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin kết nối phụ huynh với học sinh, thầy cô với nhà trường…

Văn hóa học đường là vấn đề vừa nóng, vừa sâu xa để hướng tới chất lượng

Phát biểu tại Hội thảo, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn đánh giá cao ý nghĩa chủ đề của hội thảo, bởi văn hóa học đường là vấn đề vừa nóng, vừa sâu xa để hướng tới chất lượng, giá trị, đẳng cấp của trường học, qua đó phát triển giá trị con người trong mỗi học sinh.

Ghi nhận những ý kiến tham luận, thảo luận tại hội thảo đã lưu ý, khơi gợi, phân tích nhiều vấn đề, góc nhìn đa chiều, đa dạng, qua đó cho thấy sự quan tâm, lo lắng về các vấn đề của giáo dục, với mong muốn trường học ngày càng tốt đẹp, học sinh được phát triển, hướng tới ngôi trường hạnh phúc, Bộ trưởng cho biết sẽ tiếp thu, tiếp nhận đầy đủ các ý kiến, đồng thời sẽ bàn thảo, lấy ý kiến thêm để hình thành chính sách, chỉ đạo thực thi.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: văn hóa học đường là bao gồm các thành tố, các hoạt động của trường học, cùng các yếu tố liên quan nhưng cốt lõi là hệ thống các chuẩn và hệ các giá trị, trong đó bao gồm quy tắc ứng xử trong hoạt động dạy, học và các quan hệ ứng xử khác, khi những điều đó đạt tới chuẩn mực và các giá trị được xác định thì lúc đó đạt tới giá trị của văn hóa.

“Văn hóa học đường không phải bên ngoài đặt vào trong trường học mà chính là những gì đang diễn ra trong trường học, đang được sử dụng để vận hành nhà trường - khi đạt tới chuẩn và các giá trị thì đó là văn hóa học đường. Trong nhà trường hoạt động quan trọng nhất là dạy và học, quan hệ quan trọng nhất là quan hệ giữa thầy và trò, các giá trị có thể khái quát nhất chính là chân - thiện - mỹ”, Bộ trưởng nói.

Cách tiếp cận văn hóa học đường cần tổng thể và toàn diện, cần xác định những yếu tố cốt lõi, để khi ban hành chính sách tác động tới yếu tố đó.

“Với một giá trị rộng lớn như văn hóa nếu không tìm chỗ dựa để triển khai sẽ rất khó, cho nên điều đầu tiên là nhà trường, thầy trò cần củng cố và làm thật tốt yếu tố tuân thủ pháp luật, tuân thủ các nguyên tắc. Hoàn thiện và triển khai tốt bộ quy tắc ứng xử trong trường học, các chuẩn về đạo đức của nhà giáo, chuẩn trường học. Có như vậy mới rõ ràng để thực thi, có tiêu chí để hành động, có chỗ để thưởng phạt, khen chê. Làm tốt được những phương diện này cũng sẽ làm ngay ngắn được trường học. Trường học ngay ngắn, thầy ra thầy, trò ra trò mới có thể nói tới các giá trị khác được”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhận định.

Nhìn lại những việc đã làm được trong giai đoạn vừa qua về xây dựng văn hóa học đường, Bộ trưởng cho rằng cần rà soát hệ thống các văn bản, quy định; triển khai mạnh mẽ tự chủ trong giáo dục; đồng thời quan tâm cải thiện cơ sở vật chất trường học.

Bởi khi trường học quá nghèo, lớp học tạm bợ, cơ sở vật chất thiếu thốn, đường đến trường của thầy cô còn khó khăn thì việc triển khai văn hóa học đường sẽ không dễ dàng.