Ngày 25/11, Thủ tướng Scott Morrison thông báo Cơ quan Tình báo an ninh Úc đang điều tra xem liệu Trung Quốc có thực sự cố gắng cài gián điệp trong Quốc hội liên bang theo những gì đã được báo cáo hay không.
Cơ quan Tình báo An ninh Úc (ASIO) cho biết họ đã mở một cuộc điều tra ngay khi Chương trình 60 phút của Úc phát sóng vào Chủ nhật cùng một số tờ báo cùng mạng lưới truyền thông Nine của Úc đưa tin về một đường dây gián điệp sẵn sàng trả một khoản tiền 7 chữ số cho một nhân vật là thành viên Đảng cầm quyền Tự do để người này bán thông tin mật.
Tổng Giám đốc ASIO Mike Burgess tuyên bố rằng "Người Úc có thể yên tâm rằng ASIO vẫn nhận thức được các vấn đề đã được báo cáo ngày hôm nay và đã tích cực điều tra chúng”.
Các quan chức tại Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra đã không có bình luận ngay lập tức.
Tòa nhà Quốc hội Úc ở Canberra, Úc
"Tôi thấy thực sự lo lắng khi nhận được các cáo buộc", Thủ tướng Morrison nói với các phóng viên ở Canberra, và nghĩ rằng chính phủ cần tăng cường luật pháp và các cơ quan an ninh của Úc để chống lại sự can thiệp của nước ngoài.
Mối quan hệ vốn phong phú của Úc với đối tác thương mại quan trọng nhất Trung Quốc đã xấu đi trong những năm gần đây, trong bối cảnh các cáo buộc rằng Bắc Kinh đang can thiệp vào các vấn đề trong nước.
Chính phủ đã thành lập một tổ chức chống can thiệp của nước ngoài và cung cấp cho các cơ quan tình báo và an ninh các nguồn lực bổ sung để bảo vệ người Úc và các tổ chức của quốc gia, một phát ngôn viên của chính phủ cho biết.
Đường dây gián điệp này được cho là của tình báo Trung Quốc, muốn đưa người có tên Bo "Nick" Zhao vốn là Đảng viên Đảng Tự do làm tay trong cho Bắc Kinh tại Quốc hội Úc.
Theo Sydney Morning Herald, báo The Age và chương trình 60 Minutes (đều thuộc mạng lưới truyền thông Nine của Úc), Bo Zhao đã khai với ASIO rằng, một doanh nhân Úc ở Melbourne là Brian Chen đã tiếp cận mình và đặt vấn đề này.
Brian Chen (tên tiếng Trung là Chen Chunsheng) phủ nhận quen biết ông Zhao và khẳng định mình không liên quan đến các hoạt động tình báo của Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều nguồn tin cho biết chính quyền Úc đã xác định ông Chen có liên lạc với ông Zhao.
Zhao được tìm thấy đã chết vào tháng 3 trong một phòng trọ ở Melbourne và cảnh sát đã không thể kết luận anh ta chết như thế nào.
Trường hợp của ông Zhao được Chủ tịch Ủy ban an ninh và tình báo Quốc hội Úc Jason Hastie nhận định là những can thiệp từ Trung Quốc nhằm vào nước Úc.
Theo tiết lộ từ người từng quản lý đại lý xe hơi của ông Zhao, đầu năm 2019, Brian Chen đã đề nghị Nick Zhao đại diện cho khu vực bầu cử Chisholm ra tranh cử vào Quốc hội Australia. Trong khi đó, ông Chen sẽ đầu tư cho Zhao thành lập công ty mới với số vốn hàng triệu USD.
Truyền thông Australia xác nhận từ nhiều nguồn tin an ninh phương Tây cho rằng ông Chen là quan chức tình báo cấp cao của Trung Quốc và công ty của ông Chen có tên Prospect Time có đóng góp vào sáng kiến "Vành đai, Con đường" của Trung Quốc. Điều này dấy lên nghi ngờ ông Chen sử dụng "Vành đai, Con đường" làm vỏ bọc cho hoạt động tình báo.
Thủ tướng Morrison nói, hoạt động tình báo nước ngoài liên tục gây ra mối đe dọa thực sự cho quốc gia và an ninh của Úc và ASIO sẽ tiếp tục đối đầu và chống lại sự can thiệp và gián điệp của nước ngoài tại Úc.
Các cáo buộc mới nhất được đưa ra một ngày sau khi báo chí đưa tin một người tự xưng là một nhân viên tình báo Trung Quốc đã nói với ASIO về cách Trung Quốc tài trợ và tiến hành can thiệp chính trị ở Đài Loan, Úc và Hongkong.
Người đàn ông này có tên Wang Liqiang đang xin tị nạn ở Úc cùng vợ và con trai nhỏ.
Trả lời các câu hỏi của báo chí, cảnh sát Trung Quốc cho biết, Wang Liqiang – người được gọi là gián điệp của Trung Quốc – vốn là một kẻ từng bị kết án lừa đảo đến từ tỉnh Phúc Kiến.
Tờ báo cho biết nếu có một ai đó ở độ tuổi của Wang ở trong bộ an ninh quốc gia sẽ chỉ là một người trong chương trình đào tạo hoặc thực tập. Rất hiếm khi một người trong cơ sở an ninh quốc gia của Trung Quốc có con ở độ tuổi trẻ như vậy. Wang chỉ là một kẻ lừa đảo.
Nếu cơ quan tình báo của Úc thực sự tin Wang, họ sẽ có những hành động chống gián điệp bí mật thay vì để cho giới truyền thông phơi bày nó, theo tờ Thời báo Toàn cầu. ASIO đã không cho biết về bất kỳ hành động chống gián điệp nào mà nó có thể đã thực hiện sau khi xem xét những gì Wang cung cấp.