Tưởng niệm 582 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi

Tại buổi lễ, ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương đã đọc diễn văn ôn lại thân thế và sự nghiệp của Nguyễn Trãi.

Theo đó, Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai, sinh năm 1380 tại kinh thành Thăng Long. Thân phụ ông là Nguyễn Phi Khanh nguyên quán ở làng Chi Ngại (nay thuộc phường Cộng Hòa, TP Chí Linh, tỉnh Hải Dương), sau dời đến làng Ngọc Ổi (nay thuộc xã Nhị Khê, Thường Tín, Hà Nội); thân mẫu là Trần Thị Thái, con gái của quan Đại Tư đồ Trần Nguyên Đán.

Thuở nhỏ, Nguyễn Trãi sống với ông ngoại ở Thăng Long và Côn Sơn. Khi ông ngoại qua đời, Nguyễn Trãi về ở với cha tại Nhị Khê.

Năm 1400, ông đỗ Thái học sinh, năm sau ra nhận chức Ngự sử Đài chánh trưởng dưới triều Hồ.

Từ năm 1407, giặc Minh đô hộ đất nước ta, bóc lột người dân. Với lòng yêu nước, thương dân, cùng với sự căm phẫn quân thù đến sục sôi, Nguyễn Trãi đã đến Lam Sơn tụ nghĩa, dâng Bình Ngô sách, dốc tâm huyết, một lòng thành giúp Bình Định vương Lê Lợi. Chính vì vậy, ông trở thành nguồn sức mạnh cổ vũ tình thần, nhiệt huyết cho quân ta đánh quân xâm lược nhà Minh, mang lại chiến thắng vẻ vang, giải phóng đất nước ở thế kỷ XV. Sau thắng lợi, Nguyễn Trãi đã viết Bình Ngô Đại cáo - một bản Tuyên ngôn độc lập bất hủ, tổng kết tài tình cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc ta.

Sau đó, Nguyễn Trãi tiếp tục hoạt động chính trị, văn hóa, xã hội dưới Triều Lê, với ước vọng tham gia “Duy tân đất nước, xây dựng nền thái bình muôn thuở…". Ông là người có công lớn trong việc tạo ra nền tảng kinh tế - xã hội, sự hòa hợp giữa “Nước và Dân" - nguồn lực xây dựng đất nước Đại Việt vững mạnh đương thời. Nguyễn Trãi trở thành biểu tượng đi vào lịch sử, Anh hùng vĩ đại của dân tộc, một Danh nhân văn hóa kiệt xuất của thế giới.

Vào dịp kỷ niệm 600 năm Ngày sinh của Nguyễn Trãi (1380 - 1980), Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã ghi nhận và suy tôn ông là Danh nhân văn hóa thế giới.

Diễn văn khẳng định, Đền thờ Nguyễn Trãi - Ức Trai linh từ từ lâu đã trở thành điểm hẹn của những lớp người khắc sâu đạo lý “Uống nước nhớ nguồn" tôn vinh thành kính Ức Trai. Tưởng nhớ người Anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi, mỗi người chúng ta càng thấy được trách nhiệm lớn lao trong việc phát huy các giá trị di sản văn hoá đặc sắc, nổi bật toàn cầu của khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc. Cho tới nay, tư tưởng và những giá trị trường tồn của chốn Tổ Phật giáo Trúc Lâm tại chùa Côn Sơn và Danh nhân văn hoá kiệt xuất Nguyễn Trãi đã góp phần quan trọng, đáp ứng các tiêu chí để minh chứng trong hồ sơ đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc trở thành Di sản thế giới mà UNESCO đang thẩm định.

Sau diễn văn tưởng niệm và nghi thức tuyên đọc văn tế, các đại biểu, nhân dân địa phương và du khách đã thành kính dâng hương tưởng nhớ Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi, dâng hương tại đền thờ Quan đại Tư đồ Trần Nguyên Đán.