Tưng bừng lễ hội truyền thống Mường Đòn

Mới đây tại xã Thành Mỹ (huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa) đã tổ chức lễ hội truyền thống Mường Đòn thu hút đông đảo đại biểu, nhân dân tham dự. Lễ hội Mường Đòn nhằm tưởng nhớ công lao khai ấp, lập mường của ông Vũ Duy Dương và em gái Vũ Thị Cao, quê ở làng Yên Mạc, Yên Mô (Ninh Bình).

Theo các sắc phong còn lưu giữ tại đình Mường Đòn, thì ông Vũ Duy Dương là Tổng trấn giữ vùng đất phía Tây Thanh Hóa. Ông là một võ tướng có công phò Lê diệt Mạc cùng với 10 bộ tướng của mình lập được nhiều công trạng. Trong một trận giao tranh ác liệt với binh tướng nhà Mạc, ông bị chém giữa đám hỗn quân, mặc dù đầu lìa khỏi cổ, nhưng thân vẫn trên mình ngựa chạy về đến đất Mường Đòn.

Tưởng nhớ công lao to lớn giữ đất, giữ Mường của ông, vua Lê Trang Tông ban cho sắc phong “Bạch Mã linh lang Thượng đẳng thần”, được dân làng lập đền thờ tôn là Thành hoàng làng của Mường Đòn. Còn bà Vũ Thị Cao tương truyền khi biết anh trai mình dựng binh phò Lê diệt Mạc ở vùng núi xứ Thanh đã khăn gói từ đất Yên Mạc vào Thanh Hóa. Vào đến nơi, biết tin anh trai hy sinh, bà đã ở lại hương khói cho anh, cùng bà con giết giặc, xây dựng bản mường cho đến lúc mất. Bà được truy phong tước danh “Quế Hoa Nương vô phu quân thường tòng huynh binh tặc” và được nhân dân lập đền thờ tại thôn Vân Phong, gọi là đền Bà.

Lễ hội Mường Đòn bao có các hoạt động chính Lễ cúng: Đây là nghi thức quan trọng nhất của lễ hội, được thực hiện bởi các thầy mo để tạ ơn các vị thần linh và cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới; các hoạt động văn nghệ truyền thống như hát mường, hát xường, đánh cồng chiêng... được biểu diễn, mang đậm nét văn hóa của người Mường; hoạt động thể thao và trò chơi dân gian: Các môn thể thao như đánh mảng, đánh cù, bóng chuyền... và các trò chơi dân gian như kéo co, nhảy sạp... được tổ chức, tạo không khí vui tươi, sôi động cho lễ hội.

Lễ hội Mường Đòn là 1 trong 5 lễ hội trên cả nước được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định về việc tổ chức bảo tồn lễ hội truyền thống tiêu biểu các dân tộc thiểu số năm 2022.

Năm 2025, xã Thành Mỹ tổ chức khai mạc lễ hội truyền thống Mường Đòn gắn với công bố quyết định công nhận xã đạt chuẩn NTM. Đây là niềm vinh dự, tự hào của nhân dân Mường Đòn.

Lễ hội Mường Đòn không chỉ là dịp để người dân địa phương thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần linh, mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Mường. Trong khuôn khổ lễ hội, có nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và trò chơi dân gian được tổ chức, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Lễ hội truyền thống Mường Đòn với các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao đặc sắc sẽ kết thúc vào ngày 16/2 (tức ngày 19 tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025).