Từ câu chuyện "sao kê" đã đến lúc sao Việt học cách từ thiện chuyên nghiệp

Chưa lúc nào hai chữ “từ thiện” lại trở nên nhạy cảm như hiện nay. Câu chuyện nghệ sĩ làm từ thiện, vốn có xuất phát điểm là tinh thần tương thân tương ái với đồng bào, nay trở thành tranh cãi về niềm tin.

Đến thời điểm hiện tại, 1.000 tờ sao kê của Trấn Thành hay 18.000 tờ giấy Thủy Tiên lấy ra từ ngân hàng vẫn chưa đủ để xoa dịu khán giả đại chúng. Những tranh cãi vẫn diễn ra, những cuộc đua về pháp lý vẫn sẽ tiếp tục nhưng biết đến bao giờ mới kết thúc.

Trong cuộc chiến này, bên nào cũng có lý của họ và để tìm ra bằng chứng hay những lập luận để phân trắng đen có lẽ là rất khó. Nhưng nhìn chung niềm tin của khán giả với họ đã ít nhiều bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Với những mạnh thường quân đã bỏ tiền quyên góp, họ đương nhiên có thể nghi ngờ nghệ sĩ dùng tiền chưa đúng mục đích hoặc chưa hợp lý.

Tuy nhiên, đối mặt với quyền lợi không thể chối cãi trên, nghệ sĩ lại hờn dỗi vì khán giả đã nghi ngờ cái tâm từ thiện của họ. Hoặc khi bị thúc giục nhiều quá, nghệ sĩ mới bắt đầu sao kê tài khoản như một đòn đáp trả tới công chúng.

Có thể thừa nhận, trong rất nhiều nghệ sĩ đã và đang tham gia hay đứng ra kêu gọi từ thiện hiện nay, rất ít người làm việc một cách chuyên nghiệp.

Đa số đều là những đợt kêu gọi tự phát, nhận tiền quyên góp bằng tài khoản cá nhân, không có tài khoản dành riêng cho việc làm từ thiện.

Việc huy động nguồn tiền từ thiện bằng cách kêu gọi dựa trên uy tín và cảm xúc cá nhân nghệ sĩ, rồi khán giả đóng góp bằng niềm tin đã trở thành sơ hở đáng tiếc khi những nghi ngờ được đặt ra.

Dù đây là những giao dịch mang tính tự nguyện cho tặng, nhưng việc đòi hỏi phải công khai minh bạch là quyền của khán giả, cũng là trách nhiệm của nghệ sĩ. Phải xác định được trách nhiệm đó, nghệ sĩ mới tránh được tình huống tình ngay lý gian không đáng có.

Nếu không dứt khoát và tự giác minh bạch ngay từ đầu, nghệ sĩ Việt sẽ rơi vào tình huống khó xử, bị khán giả chỉ trích, tẩy chay. Hệ lụy rõ nhất là tranh cãi căng thẳng về vấn đề minh bạch hàng tháng qua.

Từ đặt niềm tin, khích lệ người của công chúng dùng sức ảnh hưởng của mình để làm việc có ý nghĩa cho cộng động, nay họ quay lưng, ngờ vực.

Thậm chí dù làm đúng hay sai, khuất tất hay không, một khi vướng vào tai tiếng tiền từ thiện, nghệ sĩ hoàn toàn có thể bị ảnh hưởng sự nghiệp.

Điều này cho thấy nghệ sĩ làm từ thiện không phải chỉ cần cái "tâm", mà còn cần cả "tầm". Từ thiện phải tuân thủ các quy định của pháp luật, phải tổ chức hoạt động một cách khoa học, chuyên nghiệp và bắt buộc phải minh bạch tài chính.

Chuyên gia truyền thông Lương Trọng Nghĩa cho rằng qua những ồn ào gần đây, nghệ sĩ phải khắc cốt ghi tâm nhiều bài học khi làm từ thiện, đặc biệt là vấn đề tự giác minh bạch, công khai tài chính.

Theo anh, việc chậm trễ minh bạch tiền bạc khiến nghệ sĩ đánh mất uy tín. Người xưa có câu "một lần thất tín, vạn lần bất tin", khi làm sai hoặc thất tín một lần, khán giả sẽ không tin tưởng nghệ sĩ nữa.

Khán giả một khi đã nảy sinh nghi ngờ thì khó lòng chấp nhận việc nghệ sĩ đứng lên kêu gọi từ thiện nữa. Bởi trong mắt khán giả, họ là nghệ sĩ đã có "vết đen" không minh bạch.

"Nhưng dù minh bạch đến bao nhiêu đi chăng nữa, vẫn sẽ luôn có người vừa lòng và người không vừa lòng với hành động của nghệ sĩ. Nên tốt nhất, của mình thì mình làm, từ thiện bằng tiền của bản thân", chuyên gia truyền thông chia sẻ quan điểm.

Anh Lương Trọng Nghĩa nói thêm: "Dù sao nghệ sĩ cũng vẫn là nghệ sĩ, mọi hành động, tư duy về chi tiêu không thể bằng đội ngũ chuyên nghiệp. Tôi cho rằng nghệ sĩ không nên tự quyên góp một số tiền quá lớn nữa, vì chi sai một đồng thôi cũng là mắc tội. Còn nếu không đủ tầm, đủ sức thì đừng công khai kêu gọi toàn dân góp tiền, bởi sẽ xảy ra những hệ lụy như khán giả thấy hiện nay".

Đã đến lúc nghệ sĩ điều chỉnh thói quen kêu gọi từ thiện cảm tính. Để tiếp tục có những chuyến từ thiện đẹp lòng dân và ấm tình nghệ sĩ trong tương lai, họ cần chuyên nghiệp hơn, học cách phân phối tài chính theo quy định hợp pháp.

Làm từ thiện chưa bao giờ là đơn giản, nếu không muốn nói là rất khó và phức tạp. Số tiền huy động được từ niềm tin của khán giả thì nên chứng minh cho họ thấy niềm tin đó là đúng. Niềm tin đó là tài sản đắt giá mà người nghệ sĩ phải giữ lấy.