Phiên họp toàn thể của Ủy ban Pháp luật thẩm tra dự thảo Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 chiều 10/7 đã thống nhất trình UBTVQH thông qua nghị quyết này.
Thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 – 2021 theo Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, cả nước đã tiến hành sắp xếp 21 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.056 đơn vị hành chính cấp xã, kết quả đã giảm được 08 đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị hành chính cấp xã.
Ngày 30/01/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 48-KL/TW về tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030, trong đó giao Đảng đoàn Quốc hội kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo UBTVQH xem xét, ban hành nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của các địa phương theo đề nghị của Chính phủ.
Tại phiên họp, các đại biểu đã nghe trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030 và tập trung cho ý kiến về sự cần thiết ban hành và trình tự, thủ tục ban hành nghị quyết, về các nội dung cụ thể của dự thảo nghị quyết; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện; việc áp dụng pháp luật.
Kết luận nội dung phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua thảo luận, Ủy ban Pháp luật đánh giá cao công tác chuẩn bị của Chính phủ, nhất là Bộ Nội vụ và các bộ, ngành liên quan trong hoàn thiện dự thảo.
Ủy ban Pháp luật thống nhất cao về sự cần thiết và nhấn mạnh sự cấp bách, khẩn trương để trình UBTVQH xem xét thông qua nghị quyết này để kịp thời thể chế hóa và thực hiện theo đúng chủ trương của Đảng về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; tán thành với việc ban hành Nghị quyết theo trình tự thủ tục rút gọn. Hồ sơ dự thảo nghị quyết bảo đảm đầy đủ theo yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nêu rõ.
Về phạm vi các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với nội dung dự thảo Nghị quyết, bên cạnh đó có một số ý kiến đề nghị có thêm nghiên cứu, đánh giá để có đề xuất cụ thể về hướng xử lý đối với một số đơn vị hành chính có diện tích đáp ứng yêu cầu nhưng quy mô dân số lại rất lớn hay một số đơn vị hành chính cấp huyện có quy mô dân số ít nhưng diện tích tự nhiên lại rất lớn để bảo đảm có sự sắp xếp phù hợp ở giai đoạn sau đáp ứng yêu cầu quản lý tăng cường hiệu lực hiệu quả trong quản lý và đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật cho hay, về cơ bản các ý kiến tán thành với quy định về tiêu chuẩn, điều kiện của đơn vị hành chính sau sắp xếp. Nhất là đối với tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị dự kiến hình thành sau sắp xếp phải đáp ứng tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, loại đô thị hoặc trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị theo quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 của UBTVQH về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Theo đó, ngoài tiêu chuẩn về diện tự nhiên, quy mô dân số, khi thực hiện nhập, điều chỉnh địa giới hành chính của thành phố thuộc tỉnh, thị xã, thị trấn thì khu vực dự kiến sắp xếp phải được phân loại đạt tiêu chí của đô thị tương ứng; đối với quận, phường thì khu vực dự kiến sắp xếp phải có quyết định của cấp có thẩm quyền công nhận việc đạt tiêu chuẩn hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị theo quy định. Quy định như dự thảo Nghị quyết đã bảo đảm đúng yêu cầu về chất lượng đô thị tại Nghị quyết số 06/NQ-TW của Bộ Chính trị phù hợp với kết luận của Đảng đoàn Quốc hội và của UBTVQH tại phiên họp thứ 23.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh tinh thần là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các địa phương trong sắp xếp đơn vị hành chính, nhất là ở những nơi còn nhiều khó khăn về ngân sách, chưa bảo đảm tự cân đối.
Đồng thời lưu ý, để việc triển khai thực hiện Nghị quyết của UBTVQH được hiệu quả, đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, nghiên cứu bổ sung trong Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết này một số nội dung liên quan để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc sắp xếp các đơn vị hành chính; chỉ đạo các Bộ, cơ quan có liên quan khẩn trương chuẩn bị và kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn được giao trong Nghị quyết này để làm cơ sở cho các cơ quan, địa phương triển khai thực hiện sau khi Nghị quyết này được UBTVQH thông qua.