Tranh chấp liên quan đến dịch vụ lai dắt tàu tại Cảng Quy Nhơn: Nguy cơ Nhà nước thiệt hại vì bị đơn “chậm thi hành án”

Không được THA, nguyên đơn sẽ yêu cầu được bồi thường trong một vụ án mới?

Theo Quyết định tại Bản án phúc thẩm số 31/2022/KDTM-PT ngày 16/12/2022 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng, Cty CP Cảng Quy Nhơn (bị đơn- trụ sở tại TP Quy Nhơn, Bình Định) phải trả cho Cty Cửu Long (nguyên đơn) tổng cộng hơn 53 tỷ đồng (gồm phí dịch vụ lai dắt tàu, tiền lãi chậm thanh toán; bồi thường thiêt hại trong 2 năm dừng thực hiện hợp đồng…); Đồng thời, Cty CP Cảng Quy Nhơn phải tiếp tục thực hiện Hợp đồng kinh tế số 274/CUULONG/2016/01/02 ngày 12/10/2016 (Hợp đồng 274) đã ký kết với Cty Cửu Long (về việc Cty Cảng Quy Nhơn thuê Cty Cửu Long cung cấp dịch vụ lai dắt tàu biển tại Cảng Quy Nhơn).

Đến ngày 10/4/2023, khi xét thấy điều kiện hoãn thi hành án đã không còn, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Bình Định đã ra Quyết định tiếp tục thi hành án số 14/QĐ-CTHADS, buộc Cty CP Cảng Quy Nhơn phải tiếp tục thi hành các nội dung theo bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Ngày 21/04/2023, đại diện Cty Cảng Quy Nhơn đã nộp đủ hơn 53,4 tỷ đồng để thi hành án theo Bản án số 31/2022/KDTM-PT. Tiếp đó, Cục THADS tỉnh Bình Định đã chi trả đủ số tiền trên cho nguyên đơn- Cty Cửu Long. Tuy nhiên, đến nay, một nội dung quan trọng khác tại bản án là việc tiếp tục thực hiện Hợp đồng 274 vẫn chưa được thực hiện.

Trong văn bản gửi đến cơ quan chức năng mới đây, Cty Cửu Long cho biết, tại buổi làm việc ngày 10/5/2023 của Cục THADS tỉnh Bình Định tổ chức, người đại diện cho ông Lê Hồng Quân (Giám đốc Công ty CP Cảng Quy Nhơn) đã tỏ ra bất hợp tác và thiếu thiện chí trong việc tiếp tục thực hiện Hợp đồng 274. Chính vì vậy, đại diện Cty Cửu Long đã không tiếp tục làm việc và khẳng định sẽ khởi kiện Cty CP Cảng Quy Nhơn một lần nữa để yêu cầu bồi thường thiệt hại trong năm 2021, 2022 do đã không thực hiện Hợp đồng 274.

Trước đó, tại Bản phúc thẩm số 31/2022/KDTM-PT, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng, có cơ sở để xác định Cty Cảng Quy Nhơn đã vi phạm nghĩa vụ thanh toán theo Hợp đồng số 274 và tự ý đơn phương chấm dứt hợp đồng, làm cho Cty Cửu Long bị nhiều thiệt hại. Do đó, Cty Cảng Quy Nhơn phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho Cty Cửu Long, bao gồm thiệt hại thực tế phát sinh do Cty CP Cảng Quy Nhơn gây ra và khoản lợi nhuận trực tiếp mà Cty Cửu Long đáng lẽ được hưởng…Việc Tòa sơ thẩm buộc Cty Cảng Quy Nhơn phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi không cho Cty Cửu Long thực hiện công việc lai dắt như đã cam kết tại Hợp đồng số 274 trong hai năm (2019-2020) đối với 3 khoản (tổng cộng hơn 19 tỷ, gồm: chi phí lãi vay ngân hàng, chi phí sửa chữa, bảo dưỡng tàu, chi phí khấu hao tài sản) là có căn cứ.

Ngoài ra, HĐXX phúc thẩm cũng thấy rằng, việc Cty Cảng Quy Nhơn tự ý đơn phương chấm dứt hợp đồng bằng việc không cho Cty Cửu Long tham gia bất kỳ hoạt động lai dắt nào tại Cảng Quy Nhơn từ 1/1/2019 và chuyển toàn bộ dịch vụ lai dắt mà Công ty Cửu Long đang làm sang cho Công ty TNHH Thương mại Vận tải Phúc Trường Linh (Cty Phúc Trường Linh), trong khi Hợp đồng số 274 giữa các bên vẫn còn thời hiệu đã trực tiếp xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của Cty Cửu Long, bởi Cty phải tạm dừng kinh doanh từ 1/1/2019 nhưng phần chi phí tiền lương nhân công và bảo hiểm xã hội dùng để phục vụ công tác quản lý và duy trì đội tàu lai thì vẫn phải chi trả…Vì vậy, cần buộc Cty Cảng Quy Nhơn phải bồi thường toàn bộ chi phí tiền lương và bảo hiểm xã hội (hơn 5,1 tỷ đồng trong năm 2019-2020) cho Cty Cửu Long

Với quan điểm tại bản án đã có hiệu lực nêu trên, nhiều luật sư cho rằng, việc Cty Cửu Long khởi kiện đòi Cty Cảng Quy Nhơn tiếp tục bồi thường các khoản như: chi phí lãi vay ngân hàng, chi phí sửa chữa, bảo dưỡng tàu, chi phí khấu hao tài sản, chi phí tiền lương và bảo hiểm xã hội …trong năm 2021-2022 (thời gian không được bị đơn thực hiện Hợp đồng số 274) là hoàn toàn có căn cứ, đúng pháp luật.

Nguy cơ Nhà nước bị thiệt hại?

Tuy nhiên, trong bối cảnh mà Tổng Công ty Hảng hải Việt Nam đã tiếp nhận quản lý 75,01% vốn Nhà nước tại Cty CP Cảng Quy Nhơn như hiện nay, Cty Cửu Long cho rằng, nếu Cty Cảng Quy Nhơn phải bồi thường cho nguyên đơn do không tiếp tục thực hiện Hợp đồng 274 thì đây chính là thiệt hại của Nhà nước chứ không phải là thiệt hại của tư nhân như tranh chấp trước đây.

Đáng nói, trước khi chính thức tiếp nhận 75,01% phần vốn Nhà nước tại Cty CP Cảng Quy Nhơn, vào ngày 8/3/2019, Tổng Cty Hàng hải Việt Nam đã từng có văn bản gửi Cty CP Cảng Quy Nhơn với nội dung, đề nghị Công ty Hợp Thành (đơn vị đã mua Cảng Quy Nhơn nhưng bị Thanh tra Chính phủ “tuýt còi”- PV) chỉ đạo người đại diện phần vốn tại Cty CP Cảng Quy Nhơn không thực hiện các hoạt động thanh lý, mua, bán tài sản tại Cảng Quy Nhơn; có biện pháp ổn định tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, kiểm soát hoạt động tài chính, tài sản, nhân sự, đảm bảo giá trị vốn, tài sản không có khác biệt lớn so với hồ sơ Cảng Quy Nhơn tại thời điểm gần nhất với thời điểm Thanh tra Chính phủ ban hành Kết luận cũng như các quy chế, quy định của Cảng Quy Nhơn.

Tuy nhiên, dù có “cảnh báo” như trên và Cty Cảng Quy Nhơn đang có hợp đống lai dắt số 274 với Cty Cửu Long nhưng ngày 08/4/2019, ông Nguyễn Hữu Phúc (Phó Tổng giám đốc Thường trực Cảng Quy Nhơn) vẫn ký Hợp đồng kinh tế số 03.2019/QNP-PTL với Cty Phúc Trường Linh để thuê tàu của Công ty này thực hiện dịch vụ lai dắt trong thời hạn 10 năm, với tổng giá trị hợp đồng 324 tỷ đồng. Trong khi đó, vốn điều lệ của Cty CP Cảng Quy Nhơn chỉ có 404 tỷ đồng.

Trong báo cáo kết quả xác minh nội dung tố cáo vào tháng 6/2020 của Tổng Công ty Hàng Hải Việt Nam đã nêu rõ, tổng giá trị hợp đồng 324 tỷ đồng đã vượt quá 35% giá trị tài sản ghi trong báo cáo tài chính gần nhất của Cty Cảng Quy Nhơn. Việc HĐQT ra Nghị quyết số 36/NQ-HĐQT về việc thông qua Hợp đồng kinh tế giữa Cty CP Cảng Quy Nhơn và Cty Phúc Trường Linh khi chưa thông qua hội đồng cổ đông là vượt quá thẩm quyền, vi phạm điều 2 khoản 162 của Luật doanh nghiệp 2014…”

Đã vậy, sau khi có Hợp đồng số 03.2019/QNP-PTL, ông Phan Tuấn Linh (lúc đó là Tổng Giám đốc Cty CP Cảng Quy Nhơn) đã ký Quyết định cho thôi việc đối với ông Trần Tuấn Nghĩa (nguyên Phó Tổng Giám đốc Cty CP Cảng Quy Nhơn). Sau đó, ông Nghĩa đã sang làm quản lý đội tàu lai của Cty Phúc Trường Linh tại Cảng Quy Nhơn kể từ ngày 02/11/2020.

Việc cán bộ “chuyển công tác” như trên, cùng với việc Cty CP Cảng Quy Nhơn cố tình duy trì hợp đồng với Cty Phúc Trường Linh trong khi đã bị chỉ ra sai phạm khiến nhiều người không khỏi nghi ngờ về một số cá nhân là lãnh đạo Cty CP Cảng Quy nhơn và Cty Phúc Trường Linh có một số “ràng buộc” trong vụ việc này.

Báo Công Lý sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc về diễn biến vụ việc này.