Là một chính trị gia và ông trùm bất động sản, Tổng thống Donald Trump luôn yêu thích việc phá vỡ các quy tắc và đưa ra một chương trình mới.
Và lúc này đây ở Iran, ông Trump cũng theo mô hình tương tự - chỉ là lần này ông hành động như là một tổng tư lệnh của quân đội lớn nhất thế giới.
Tổng thống Mỹ Donald Trump là người có phong cách đàm phán không thể đoán trước và thích phá vỡ với tiền lệ
Cho dù đàm phán các thỏa thuận về tòa nhà chọc trời hay tiến hành một cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, Trump có thể giống như một người chơi bài xì tố - rất khó đoán.
Như ông đã nói trong cuốn sách tự truyện “Nghệ thuật giao dịch”, “Tiền chưa bao giờ là động lực lớn đối với tôi, ngoại trừ như một cách để giữ điểm. Sự phấn khích thực sự là chơi trò chơi”.
Điều khác biệt bây giờ là ông Trump đang “chơi” với máy bay không người lái, máy bay chiến đấu, tên lửa hành trình và các loại vũ khí gây chết người khác trong một trò chơi có nguy cơ đẩy Mỹ vào một cuộc chiến khác ở Trung Đông.
Với cuộc tấn công bằng máy bay không người lái dứt khoát và chính xác vào thứ Sáu tuần trước giết chết tướng chủ chốt của Iran Qasem Soleimani, bên ngoài sân bay ở thủ đô Baghdad của Iraq, ông Trump một lần nữa khiến mình bị chỉ trích gay gắt.
Cuộc tấn công là "phản tác dụng ghê gớm", John Mueller, một chuyên gia chính sách đối ngoại tại Đại học bang Ohio, nói.
Soleimani là kẻ thù hàng đầu của Hoa Kỳ trong hai thập kỷ xung đột trong khu vực. Nhưng những người tiền nhiệm của ông Trump, Barack Obama và George W. Bush, được cho là đã không thể giết chết vị chỉ huy có nhiều ảnh hưởng của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran vì sợ phải hứng chịu hậu quả.
Là người chỉ điểm cho mạng lưới liên minh quân sự chính thức và bí mật rộng khắp khu vực của Tehran, Soleimani không chỉ là một vị tướng mà còn là một trong những nhân vật quan trọng nhất ở Iran.
Cái chết của Soleimani, Mueller nói, "sẽ thống nhất mọi người đứng về phía các mullah" khi mà tư tưởng chống lại quyền lực của Mỹ vốn rất sâu sắc của họ đang ngày càng không được ưa chuộng.
Ông Trump, như thường lệ, tuyên bố mình không có mối quan tâm như vậy. "Ông ta nên được loại bỏ nhiều năm trước!" Tổng thống Trump đã đăng trên twitter ngay sau khi ra lệnh giết chết Soleimani.
"Tướng Qassem Soleimani đã giết chết và làm bị thương nặng hàng ngàn người Mỹ trong một thời gian dài, và đang âm mưu giết nhiều người nữa... nhưng ông ta đã bị bắt!"
Các tổng thống Mỹ trước đây không dám ra lệnh giết Tư lệnh quân đội Iran Qasem Soleimani
Tổng thống Trump cũng đã biện minh cho cuộc chiến thương mại của mình với Trung Quốc theo cách tương tự. Trong nhiều thập kỷ, các tổng thống khác quá yếu đuối để thực hiện các hoạt động thương mại không công bằng với Bắc Kinh, ông tuyên bố.
Với vũ khí hạt nhân của Triều Tiên, một vấn đề đau đầu về chính sách đối ngoại lâu dài khác của Mỹ, Trump lại đặt ra một tiền lệ.
Sau lần đầu tiên đe dọa chống lại chế độ độc tài bị cô lập, ông lại tiếp tục tuyên bố nhà lãnh đạo Kim Jong Un là một người bạn tốt, và rằng sức thu hút và những liên lạc cá nhân của chính ông sẽ thành công khi những chính sách khắc nghiệt đã thất bại.
Kết quả trong cả hai trường hợp là một sự rối loạn.
Đã có những tín hiệu tan băng trong cuộc chiến thương mại, nhưng Trung Quốc còn lâu mới thay đổi nền kinh tế của mình, trong khi Triều Tiên với vẻ ngoài thân thiện hơn đã liên tục củng cố vị thế năng lượng hạt nhân của mình.
Bây giờ đến lượt chuyện xảy ra với Iran - điều cho ta thấy rằng học thuyết mà ông Trump thường áp dụng lần đầu tiên có nguy cơ gây ra một cuộc chiến tranh vũ trang thực sự.
Và những người chỉ trích ông Trump lo lắng “sự ngớ ngẩn” của ông có thể sẽ gây ra những sai lầm trầm trọng hoặc là sẽ trở thành thảm họa.
"Khoảnh khắc mà tất cả chúng ta lo sợ có khả năng sẽ xảy ra với chúng ta", Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Murphy đã đăng trên twitter vào cuối tuần qua. "Khi mà chúng ta được lãnh đạo bởi một vị tổng thống có tính cách không ổn định trong khi các cố vấn giàu kinh nghiệm đã nghỉ việc, chỉ còn lại những kẻ nghiệp dư. Ra lệnh giết các nhà lãnh đạo nước ngoài, thông báo kế hoạch đánh bom dân thường - Đúng là một cơn ác mộng."
Chủ tịch Hạ viện thuộc Đảng Dân chủ, bà Nancy Pelosi, đã công bố kế hoạch bỏ phiếu thông qua nghị quyết nhằm kiểm soát các hành động quân sự của Tổng thống Trump nhằm ngăn chặn "sự leo thang nghiêm trọng" với Iran.
Tuy nhiên, những người ủng hộ Tổng thống Trump nói rằng phong cách thẳng thắn và các chính sách chấp nhận rủi ro của ông chính xác là những gì Hoa Kỳ cần.
"Việc này đáng ra phải xảy ra từ lâu rồi", Thomas Spoehr, một trung tướng quân đội đã nghỉ hưu, người đứng đầu các nghiên cứu quốc phòng tại Quỹ Di sản nói. “Sau các cuộc tấn công gần đây chống lại quân đội Mỹ ở Iraq và đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, ông Trump đã phải ra đòn mạnh mẽ nếu không sẽ hủy hoại uy tín của Mỹ”, Spoehr lập luận. "Danh tiếng của nước Mỹ, sự tôn trọng đối với Mỹ ở những nơi như Trung Đông, phụ thuộc vào khả năng đứng lên của chúng tôi", ông nói. "Khi ai đó vượt qua lằn ranh đỏ của Mỹ, họ cần biết rằng sẽ có một phản ứng."
Spoehr chỉ ra việc ông Trump năm 2018 đã chuyển đại sứ quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviv đến Jerusalem đúng ngày thành lập nhà nước Do Thái - một quyết định “mang tính biểu tượng cao” được phần lớn thế giới xem là rất khiêu khích đối với người Palestine - càng chứng minh Tổng thống có bản năng chính xác. Những dự đoán rằng việc thay đổi sẽ “đốt cháy khu vực” đã được chứng minh từ rất xa. Spoehr nói ông Trump "không kìm hãm bản thân bằng sự khôn ngoan thông thường."