Ngày 26/3, người dân Senegal thức dậy với một Tổng thống trẻ tuổi mới đắc cử, Bassirou Diomaye Faye, một cựu thanh tra thuế, người đã truyền cảm hứng cho cử tri, bao gồm nhiều thanh niên thất nghiệp, với lời thề chống tham nhũng và cải cách nền kinh tế.
Tổng thống Faye, 44 tuổi, tham gia chiến dịch tranh cử khi ông được ủng hộ bởi thủ lĩnh phe đối lập nổi tiếng Ousmane Sonko, người đã bị cấm tranh cử do từng bị kết án. Chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống hôm Chủ Nhật (ngày 24/3) là một bước tiến ngoạn mục đối với ông Faye, người vừa mới ra tù cách đây chưa đầy 2 tuần và hiện sắp trở thành nhà lãnh đạo trẻ nhất của quốc gia Tây Phi này.
“Tôi cam kết lãnh đạo đất nước với sự khiêm tốn và minh bạch, đồng thời đấu tranh chống tham nhũng ở mọi cấp độ. Tôi cam kết cống hiến hết mình để xây dựng lại các thể chế của chúng ta”, ông nhắc lại những lời hứa đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử của mình trong bài phát biểu đầu tiên với tư cách là Tổng thống vừa đắc cử.
Cuộc bầu cử diễn ra sau nhiều tháng bất ổn do vụ bắt giữ Sonko và Faye vào năm ngoái, đồng thời lo ngại rằng tổng thống sẽ tìm kiếm nhiệm kỳ thứ ba bất chấp giới hạn nhiệm kỳ theo hiến pháp. Bạo lực đã làm lung lay danh tiếng của Senegal như một nền dân chủ ổn định ở khu vực từng chứng kiến làn sóng đảo chính. Các nhóm nhân quyền cho biết hàng chục người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình, trong khi khoảng 1.000 người bị bỏ tù.
Tân Tổng thống Faye được coi là một ứng cử viên chống chính quyền và các thông điệp trong chiến dịch tranh cử của ông về cải cách kinh tế và chống tham nhũng đã gây được tiếng vang trong giới trẻ.
Tổng thống Faye đã tuyên bố sẽ cải thiện khả năng kiểm soát của Senegal đối với tài nguyên thiên nhiên bằng cách thúc đẩy các công ty quốc gia để ngăn chặn đất nước rơi vào tình trạng mà chiến dịch của ông gọi là “nô lệ kinh tế”. Ông cam kết sẽ đàm phán lại các hợp đồng dầu khí của Sénégal và phát hành một loại tiền tệ mới.
Tổng thống Faye đã phác thảo một số ưu tiên chính sách đối ngoại ban đầu, trong đó bao gồm cải cách khối khu vực Tây Phi đang gặp khó khăn được gọi là ECOWAS.
Tổng thống Faye sinh ra tại một thị trấn nhỏ ở miền Trung Sénégal. Ông là một người theo đạo Hồi và có hai vợ. Trước cuộc bầu cử hôm 24/3, ông đã công bố bản kê khai tài sản của mình và kêu gọi các ứng cử viên khác cũng làm như vậy. Bản kê khai của ông có liệt kê một ngôi nhà ở Dakar, đất ở ngoại ô thủ đô và quê hương của ông. Tài khoản ngân hàng của ông có khoảng 6.600 USD.
Sau khi học luật và tốt nghiệp Trường Hành chính Quốc gia Sénégal năm 2004, ông Faye trở thành thanh tra thuế. Đó là lúc Faye gặp Sonko, cũng là một thanh tra thuế, và gia nhập đảng PASTEF mới thành lập của Sonko. Ông nhanh chóng trở thành nhân vật nổi bật trong đảng và được bổ nhiệm làm Tổng Bí thư vào năm 2021.
“Tôi thậm chí có thể nói rằng anh ấy thành thật hơn tôi”, Sonko nói với những người ủng hộ tại một cuộc họp báo chung vào tháng 3 năm ngoái. Vài tuần sau, Faye bị bắt và bỏ tù với nhiều tội danh khác nhau, bao gồm cả tội phỉ báng.
Faye bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Sonko trong bài phát biểu của mình, nhưng từ chối cho biết Sonko sẽ đóng vai trò gì trong chính phủ của mình.