Tin giả về Covid-19 và những bài học “bằng tiền mặt”

Đăng tin giả, mất tiền thật

“Tuần sau là mốc quan trọng!: Chúng ta có tầm 4-6 ngày để nó chuyển giai đoạn từ 75 lên mức 100-500 ca! Và có khoảng 12 ngày (sau thiết lập mốc 500) để lên 1000-5000 ca!... (PTT. Vũ Đức Đam)". Đây là thông tin giả mạo, sai sự thật về ý kiến phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trong công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19, thế nhưng được không ít người đăng tải, chia sẻ khiến một bộ phận không nhỏ người dân cảm thấy lo lắng, bất an. Nhiều người còn chuẩn bị các phương án tích trữ lương thực, thực phẩm, gửi con cái về quê... để sẵn sàng đối phó với những ngày “phong tỏa”.

Trong 3 ngày 12, 13 và 14/5/2021, Sở Thông tin và Truyền thông (Sở TT&TT) TP Hà Nội đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 6 chủ tài khoản Facebook đăng tải thông tin sai sự thật trên, với số tiền 12,5 triệu đồng/trường hợp và yêu cầu gỡ bỏ thông tin vi phạm.

Trước đó ít ngày (ngày 10/5/2021), Sở TT&TT TP Hà Nội cũng đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Trần Văn Duy (SN 1982, trú tại quận Hoàng Mai, TP Hà Nội), chủ tài khoản Facebook có tên “Hà Nội Phố” (địa chỉ: https//www.facebook.com/hanoiphotv) số tiền 12,5 triệu đồng, do có hành vi đăng tải thông tin sai sự thật. Cụ thể, hồi 19 giờ 30 phút ngày 4/5/2021, Trần Văn Duy đã sử dụng tài khoản facebook “Hà Nội Phố” để đăng tải thông tin “Hà Nội phố thông thoáng trong ngày đầu phong tỏa” kèm theo một video về trải nghiệm đường phố Hà Nội ngày 4/5/2021.

Theo Sở TT&TT TP Hà Nội, trên đây chỉ là một số ví dụ các trường hợp trên địa bàn TP Hà Nội trong thời gian qua đã bị xử lý về việc đăng tải các thông tin sai sự thật trên mạng xã hội liên quan đến dịch Covid-19. “Từ đầu năm 2021 đến nay, Sở TT&TT đã phát hiện và xử lý trên 30 trường hợp vi phạm đăng tải các thông tin chứa nội dung sai sự thật về dịch bệnh Covid-19, với tổng số tiền nộp phạt 270 triệu đồng. Ngoài ra, các bộ phận chức năng của Sở TT&TT cũng đã tiến hành kiểm tra, rà soát, nhắc nhở, yêu cầu gỡ thông tin đối với nhiều trường hợp khác”, ông Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc Sở TT&TT TP Hà Nội cho biết.

Cẩn trọng trước thông tin chưa kiểm chứng

Tình hình dịch bệnh tại nước ta đang diễn biến hết sức phức tạp. Chỉ gần một tháng kể từ ngày bùng phát đợt dịch thứ 4, cả nước đã ghi nhận gần 3.000 ca Covid-19 trong nước, trong khi đó đợt dịch thứ 3 kéo dài 3 tháng, tổng số bệnh nhân trong nước chỉ là 910 ca. Những ngày qua, các bộ, ngành, địa phương và TP Hà Nội đang triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 với quyết tâm cao nhất nhằm bảo đảm “mục tiêu kép”, vừa phòng chống dịch bệnh, vừa phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng và an sinh xã hội.

Trên “mặt trận” không gian mạng (gồm: trang tin, báo điện tử, mạng xã hội...), đã có rất nhiều bài viết hay, bổ ích giúp mọi người cập nhật tình hình và biết cách phòng tránh bệnh dịch. Tuy nhiên, đâu đó vẫn còn không ít tin giả được cắt xén, lồng ghép với giọng điệu hù dọa chỉ để nhằm câu view, câu like khiến dư luận hoang mang, lo lắng; một số bài “tô đen” thành quả phòng chống dịch, xuyên tạc tình hình dịch bệnh và công tác chỉ đạo, điều hành của Ban Bí thư, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành, địa phương trong nỗ lực phòng, chống dịch bệnh.

Theo ông Nguyễn Thanh Liêm, nguyên nhân các đối tượng đăng tin chủ yếu nhằm mục đích câu view, câu like, một số khác gửi tin nhắn cảnh báo trong các nhóm kín. Dù với bất kỳ hình thức nào, việc đăng những thông tin sai sự thật cũng gây hoang mang, tạo dư luận không tốt trong xã hội. Sở TT&TT TP Hà Nội tới đây sẽ tập trung tăng cường rà soát, phát hiện, ngăn chặn thông tin xấu, độc, nhận diện, xử lý tin giả, tin sai sự thật trên môi trường mạng, kịp thời thông tin các nội dung cần thiết để người dân hiểu rõ bản chất vấn đề, không để tác động xấu đến dư luận.

Sở TT&TT TP Hà Nội khuyến cáo người dân không đăng tải, bình luận, chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng, thông tin giả mạo, sai sự thật nói chung, đặc biệt là các thông tin sai sự thật liên quan đến công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19. Đối với những trường hợp vi phạm, cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tại Điều 8 và Điều 9 Luật An ninh mạng 2018 nêu rõ: Nghiêm cấm hành vi thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác. Người nào có hành vi vi phạm quy định của Luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ).