Thuốc lá điện tử: Hiểm họa khôn lường

Thuốc lá điện tử, vape, shisha, thuốc lá làm nóng,… đều được gọi là thuốc lá thế hệ mới. Đa dạng mẫu mã, phong phú giá thành, đánh vào tâm lý ưa thời trang, bắt mắt và sành điệu của giới trẻ nên thuốc lá thế hệ mới đã và đang trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều thanh thiếu niên Việt, và vô tình chúng như một trào lưu thời thượng mới xâm nhập sâu vào nước ta.

Không khó để có thể tìm mua các sản phẩm này tại các cửa hàng trực tiếp với lời giới thiệu là hàng nhập khẩu, có giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng một bộ tùy theo tính năng, chưa kể hương liệu.

Theo anh Minh, sinh viên năm cuối một trường đại học tại Hà Nội cho hay, anh đã hút vape từ khi trào lưu này mới nở rộ.

“Thực ra tôi cũng không rõ trào lưu này từ nước nào, nhưng tôi thấy hút nó có mùi vị thơm, không gây ảnh hưởng nhiều đến người xung quanh", anh Minh chia sẻ.

Anh Minh cũng cho biết thêm: “Tôi cũng không rõ là nó có vi phạm pháp luật nước ta hay không, nhưng tôi thấy thuốc lá điện tử được bán công khai như vậy, chắc đã được nhà nước cho phép rồi”.

Quảng cáo, bán tràn lan là vậy, song theo đại diện của Bộ Y tế, toàn bộ sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đều không được phép sử dụng, nhập khẩu cũng như là lưu thông tại Việt Nam. Do vậy tất cả các sản phẩm này đều gọi là sản phẩm nhập lậu. Đáng nói, tại Việt Nam vẫn chưa có cơ chế pháp lý để quản lý thuốc lá thế hệ mới khi sản phẩm này không chịu sự điều chỉnh của Luật phòng chống tác hại thuốc lá. Nguồn gốc, chất lượng các sản phẩm này không được bảo đảm, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người.

Theo khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo vào năm 2019 cho thấy có tới 2,6% học sinh ở Việt Nam từng sử dụng thuốc lá thế hệ mới. Trong đó, tỷ lệ sử dụng thường xuyên là 0,8% và có dấu hiệu cho thấy những con số này đang tăng lên một cách đáng kể, đặc biệt là ở giới trẻ.

Đáng nói hơn, để bán được sản phẩm, người bán luôn quảng cáo thuốc lá điện tử như vape, pod,… là sự thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống. Chúng chứa ít nicotin hơn nên không gây nghiện và không độc hại, có mùi hương dễ chịu, miệng không hôi, răng không đổi màu, không ám mùi làm ảnh hưởng đến người xung quanh.

Theo đại diện của Bộ Y Tế, hiện nay Tổ chức Y tế Thế giới cũng như các tổ chức quốc tế liên quan khác đều khuyến cáo rằng chưa hề có một nghiên cứu hay bằng chứng nào chứng minh được thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá cả. Chính việc quảng cáo gây hiểu nhầm như trên nên nhiều năm trở lại đây, xu hướng sử dụng thuốc lá thế hệ mới nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng ngày càng tăng nhanh một cách chóng mặt.

Không chỉ vậy, các nhà khoa học trên thế giới đã chứng minh: thuốc lá thế hệ mới gây hại rất lớn đối với sức khỏe con người không khác gì thuốc lá truyền thống. Cả thuốc lá thế hệ mới và thuốc lá điện tử đều có chứa các thành phần nicotin độc hại, khi sử dụng đều có sự đốt cháy, có khói, có hương tỏa ra môi trường, tác động trực tiếp đến người sử dụng và những người xung quanh.

Đặc biệt, nicotin lỏng thậm chí còn độc hại hơn rất nhiều so với nicotin trong thuốc lá truyền thống. Chất gây nghiện nicotin có trong thuốc lá điện tử là nguyên nhân gây ra các bệnh về hô hấp, ung thư, tim mạch, đột quỵ và tiêu hóa. Sử dụng thuốc lá điện tử chứa nicotin quá liều sẽ gây ra ngộ độc, ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ.

Điều nguy hại hơn nằm ở chỗ người sử dụng thuốc lá điện tử có thể tự phối, trộn được hương liệu và hàm lượng nicotine theo ý muốn nên tỷ lệ nghiện sản phẩm này tăng lên một cách nhanh chóng. Lợi dụng điều này, nhiều đối tượng đã thay đổi hương liệu, tăng hàm lượng nicotin bên trong, thậm chí pha trộn cả heroin, ma túy trong thuốc lá điện tử để bán cho người sử dụng nhằm trục lợi cá nhân, gây ra nhiều hệ lụy khôn lường.

Hiện nay, trên thế giới đã có 42 quốc gia cấm thuốc lá điện tử, 56 quốc gia cho phép bán nhưng có các quy định, hạn chế về việc bán thuốc lá điện tử.

Ở Việt Nam, vừa qua Bộ Y Tế đã có văn bản đề nghị Chính phủ không thí điểm cho phép nhập khẩu, đồng thời cấm sử dụng thuốc lá thế hệ mới tại nước ta. Hy vọng, trong thời gian tới, các cơ quan quản lý nên sớm đưa thuốc lá thế hệ mới vào danh mục quản lý để vừa bảo vệ sức khoẻ người dùng, vừa tránh việc thất thu ngân sách nhà nước.