Thủ tướng: Tạo lập không gian văn hóa hoạt động báo chí, chấn chỉnh "lệch chuẩn" về đạo đức nghề nghiệp

Cùng tham dự cuộc làm việc có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà; Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh; Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam Lê Ngọc Quang; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo, nguyên lãnh Hội Nhà báo Việt Nam, các cơ quan thông tấn, báo chí; một số nhà báo lão thành cách mạng…

Thời gian qua, Hội Nhà báo Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ, hoạt động Hội có nhiều chuyển biến tích cực, đi vào chiều sâu, với nhiều sự kiện nổi bật khẳng định được vai trò, vị trí của một tổ chức chính trị-xã hội-nghề nghiệp của những người làm báo Việt Nam trong đời sống xã hội. Hội Nhà báo Việt Nam hiện có 24.242 hội viên, sinh hoạt tại 301 đơn vị cấp Hội (63 hội Nhà báo tỉnh, thành phố, 20 liên Chi hội, 218 chi hội trực thuộc).

Phát biểu tại cuộc làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, cuộc làm việc nhằm chia sẻ, lắng nghe các ý kiến để hành động nhằm tăng cường và đổi mới quản lý nhà nước với báo chí, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi, điều kiện tốt nhất có thể, tăng cường sức mạnh tinh thần và vật chất để báo chí, đội ngũ những người làm báo hoàn thành tốt nhiệm vụ, đóng góp và cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Tinh thần là "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm", "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể".

Thủ tướng nhấn mạnh, báo chí là công cụ tuyên truyền trên mặt trận tư tưởng văn hóa của Đảng, là phương tiện thông tin thiết yếu, là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với đời sống xã hội. Hội Nhà báo Việt Nam có vai trò quan trọng trong đoàn kết, tập hợp, nâng cao bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của những người làm báo, góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.

Trong suốt 73 năm xây dựng và trưởng thành (21/4/1950 - 21/4/2023), Hội Nhà báo Việt Nam đã không ngừng phát triển về số lượng và tổ chức, trưởng thành về chất lượng, có nhiều đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân. Hội luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và Điều lệ của Hội để triển khai các nhiệm vụ đến từng hội viên. Đặc biệt, Đại hội lần thứ XI của Hội Nhà báo Việt Nam đã xác định phương hướng, nhiệm vụ với trọng tâm là góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng đánh giá cao, nhiệt liệt biểu dương nỗ lực, thành tích, kết quả, sự cống hiến của Hội Nhà báo Việt Nam và những người làm báo trên cả nước, góp phần quan trọng vào thành tích chung của cả nước, để đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Theo đó, Hội Nhà báo đã tích cực quán triệt, triển khai thực hiệu quả các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là về công tác chính trị, tư tưởng, báo chí, truyền thông. Chủ động phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông trong công tác chỉ đạo, quản lý báo chí; triển khai Đề án Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025.

Hội đã chú trọng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho các nhà báo; xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí. Có nhiều chuyển biến tích cực trong phản biện xã hội; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng và sự an toàn của nhà báo. Tổ chức tốt Giải báo chí Quốc gia, Hội Báo toàn quốc, Hội Báo Xuân; triển khai Chương trình hỗ trợ báo chí chất lượng cao…

Hoạt động của Hội nói riêng và các cơ quan báo chí trên toàn quốc nói chung luôn bám sát thực tiễn, có sự đổi mới, tạo sự chuyển biến tích cực, đi vào chiều sâu. Đội ngũ phóng viên, nhà báo trưởng thành về mọi mặt, ngày càng khẳng định vai trò, sứ mệnh của nền báo chí cách mạng nước nhà.

"Xuyên suốt chiều dài lịch sử, báo chí, truyền thông luôn đồng hành cùng đất nước, đã có sự đóng góp lớn lao trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước. Nhiều nhà báo, phóng viên đã không quản ngại hiểm nguy, gian nan có mặt ở mặt trận để truyền tải thông tin từ chiến trường đến hậu phương, từ hậu phương đến chiến trường. Khi Tổ quốc cần, nhà báo sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì, sẵn sàng hy sinh và nhiều người đã anh dũng hy sinh, để lại trong mỗi chúng ta biểu tượng về tinh thần trách nhiệm và tình yêu với quê hương, đất nước", Thủ tướng phát biểu. Đây là truyền thống vô giá của báo chí cách mạng Việt Nam, cần tiếp tục giữ gìn và phát huy.

Trong chiến tranh hay hòa bình, báo chí đều thể hiện vai trò quan trọng. Nhìn lại 2 năm trước, khi cả thế giới phải đối mặt với dịch COVID-19 với đầy khó khăn, thách thức, chúng ta càng thấy rõ vai trò của báo chí. Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của báo chí trong tuyên truyền, cổ vũ, kêu gọi, góp phần quan trọng tạo sự đồng thuận, chia sẻ, đồng cảm trong nhân dân về các biện pháp chống dịch, tiêm chủng, đoàn kết, tương thân, tương ái trong lúc khó khăn… và nhất là chuyển trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, mở cửa trở lại, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Báo chí cũng phản ánh những thành tựu, nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân với tinh thần đoàn kết để Việt Nam đạt được những điểm sáng về tăng trưởng, phục hồi kinh tế sau dịch; nhân dân có niềm tin vào công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng, Nhà nước. Báo chí đi tiên phong trong phản ánh chính sách mới, những bất cập chính sách, phát hiện những mô hình mới, kinh nghiệm hay, cách làm tốt, những tấm gương điển hình trong đời sống xã hội.

Cùng với đó, báo chí góp phần đề cao giá trị nhân văn, lòng nhân ái, vị tha, cuộc sống tinh thần, mục tiêu, lý tưởng, hoài bão, ước mơ. Nhiều bài báo xúc động, đầy tình người, làm lay động con tim, tạo được sự đồng cảm, chia sẻ, tạo động lực, truyền cảm hứng, mang lại niềm tin, sự giúp đỡ về vật chất và tinh thần đối với những mảnh đời éo le, những số phận bất hạnh, giúp họ tự tin vươn lên trong cuộc sống, làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.

Theo Thủ tướng, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những tồn tại, hạn chế, nhất là về mô hình tổ chức, công tác giám sát sinh hoạt của hội viên... Đặc biệt là những tồn tại, hạn chế như vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp của một số cơ quan báo chí và người làm báo; tình trạng "báo hóa" tạp chí, trang tin điện tử tổng hợp; biểu hiện "tư nhân hóa báo chí"; phản ánh nhiều bạo lực, chạy theo thị trường, thiếu tính định hướng, thiếu tính giáo dục và nhân văn…

Thủ tướng chia sẻ với khó khăn, thách thức mà các cấp hội nhà báo, các cơ quan báo chí, truyền thông và những người làm báo trên cả nước đang phải đối mặt, nhất là 5 vấn đề mà các ý kiến tại cuộc làm việc đã nêu về kinh tế báo chí, biên chế, tài chính, cơ sở vật chất và cơ chế, chính sách với Hội Nhà báo và các cơ quan báo chí.

Thời gian tới, tình hình thế giới dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường tác động mạnh đến trong nước, trong khi chúng ta phải tập trung khắc phục nhanh, hiệu quả những hạn chế, bất cập, nỗ lực phấn đấu thực hiện đạt mức cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH năm 2023, giai đoạn 2021 - 2025 và các mục tiêu phát triển tới năm 2030, 2045 mà Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra.

Thủ tướng nhất trí cao với phương hướng, nhiệm vụ được Hội Nhà báo Việt Nam, các cơ quan thông tấn, báo chí đã đề ra, đồng thời gợi mở một số vấn đề.

Theo đó, Thủ tướng đề nghị Hội Nhà báo Việt Nam đẩy mạnh hoạt động tập hợp lực lượng, xây dựng đội ngũ những người làm báo, chú trọng bồi dưỡng phẩm chất chính trị, tư tưởng, rèn luyện bản lĩnh, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn cho hội viên để "phụng sự Tổ quốc", "phụng sự nhân dân", "phụng sự giai cấp và nhân loại" như lời Bác Hồ kính yêu từng căn dặn.

"Cùng nhau chung sức, đồng lòng xây dựng và phát triển đội ngũ người làm báo nhạy bén về chính trị, nhạy cảm về kinh tế, sâu sắc về khoa học và công nghệ, nhân văn, chuyên nghiệp, hiện đại, vì nhân dân phục vụ, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì lợi ích của nhân dân", Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, tạo lập không gian văn hóa trong hoạt động báo chí, qua đó giúp chấn chỉnh những "lệch chuẩn" về đạo đức nghề nghiệp, thúc đẩy giá trị nhân văn trong hoạt động báo chí. Bảo vệ lợi ích chính đáng của hội viên trong thực thi nhiệm vụ, đồng thời xử lý nghiêm những vi phạm, nhất là lợi dụng báo chí để đi ngược lại mục tiêu, lý tưởng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Thủ tướng đề nghị tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả mục tiêu xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Báo chí phải đồng hành cùng dân tộc, làm tốt hơn nữa chức năng định hướng tư tưởng, là vũ khí sắc bén bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc. Bám sát các nhiệm vụ chính trị của đất nước, cơ quan, địa phương, đơn vị để phản ánh, đồng hành, nhất là 6 nhiệm vụ trọng tâm, 3 đột phá chiến lược.

Thủ tướng đề nghị các cơ quan báo chí, các cấp hội nhà báo, cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; tăng cường tập hợp, đoàn kết hội viên, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền.

Bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và thực tiễn đổi mới, sự phát triển của đất nước; phát huy dân chủ kỷ cương, tăng cường phản biện xã hội để đưa đường lối của Đảng vào thực tiễn, đưa ý Đảng đến gần dân hơn. Làm tốt vai trò giám sát, phản biện; cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, trung thực, minh bạch.

Phát huy, tôn vinh các giá trị cốt lõi của dân tộc ta như tính nhân văn, nét đẹp chân - thiện - mỹ, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, ý chí và nghị lực, dám đối diện và vượt qua những khó khăn, thử thách, khả năng sáng tạo to lớn của nhân dân.

Khơi dậy, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, dám nghĩ, dám làm, đi lên từ nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực là quan trọng và đột phá để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Thúc đẩy mạnh mẽ phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Tập trung phát hiện những vấn đề nóng, nhạy cảm, mới xuất hiện, các nút thắt, điểm nghẽn đang được dư luận quan tâm, đi vào những vấn đề khó, phức tạp trong nước và quốc tế. Phản ánh sinh động, khách quan, đa chiều, toàn diện, khoa học, sâu sắc và có giải pháp cho từng vấn đề.

Tăng cường thông tin phân tích, phát huy vai trò báo chí kiến tạo, báo chí giải pháp. Không né tránh những vấn đề tiêu cực, góp phần đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, nhưng đưa tin theo hướng xây dựng, tìm ra cách khắc phục, giải quyết theo hướng nhân văn, nhân đạo, theo đường lối của Đảng và quy định của pháp luật để đem lại cảm xúc, niềm tin, cái nhìn và kết quả tích cực hơn cho cộng đồng.

Đẩy mạnh tuyên truyền về văn hóa tương xứng với tuyên truyền về kinh tế, chính trị, xã hội, nhất là 6 nhiệm vụ và 4 nhóm giải pháp mà đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021.

Thủ tướng mong muốn báo chí phải đi đầu trong phát hiện, biểu dương những nhân tố mới, người tốt, việc tốt, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, tạo động lực, truyền cảm hứng, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng, xã hội.

Đẩy mạnh đấu tranh bảo vệ chân lý, lẽ phải, người lương thiện; lên án cái xấu, cái ác, cái tiêu cực; chống lại những suy nghĩ và hành động sai trái, nhất là tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống; phản bác thông tin xuyên tạc, xấu độc, sai sự thật; tích cực tham gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Báo chí phải góp phần vào công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, đảng viên; xây dựng cơ quan hành chính các cấp hiệu lực, hiệu quả, đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Đồng thời, Thủ tướng mong muốn báo chí hưởng ứng mạnh mẽ, đóng góp tích cực hơn nữa cho công tác bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo những người yếu thế, phát triển vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo...

Thủ tướng đề nghị tăng cường chất lượng các tác phẩm báo chí, bảo đảm tính chiến đấu cao, giá trị nhân văn sâu sắc, tác động mạnh cả về lý trí và cảm xúc của công chúng, từ đó định hướng dư luận, tạo đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước.

Đẩy mạnh chuyển đổi số báo chí gắn với kinh tế số và kinh tế báo chí truyền thông; tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các công nghệ mới vào hoạt động báo chí, truyền thông. Bám sát các xu hướng tất yếu trong báo chí, truyền thông thế giới để đổi mới và làm tốt vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội.

Thủ tướng cũng đề nghị tăng cường bồi dưỡng chính trị, chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho các phóng viên, nhà báo. Quán triệt, thực hiện nghiêm Luật Báo chí, 10 điều Quy định đạo đức người làm báo Việt Nam. Tập trung xây dựng các tổ chức đảng trong cơ quan báo chí trong sạch, vững mạnh. Khắc phục tình trạng "báo hóa" tạp chí, biểu hiện "tư nhân hóa báo chí", chạy theo thị hiếu tầm thường.

Quan tâm phát triển nguồn lực con người, tài chính ngân sách; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ. Tăng cường huy động các nguồn lực xã hội, liên kết trong hoạt động báo chí theo quy định của pháp luật để nhà báo bớt khó khăn trong cuộc sống, yên tâm với công việc, để tâm sáng, lòng trong, bút sắc, tạo nên những sản phẩm thực sự có chất lượng cao.

Hoàn thiện và thực hiện nghiêm pháp luật về báo chí, bảo đảm quyền tự do báo chí mà pháp luật quy định, bảo vệ nhà báo, quyền hành nghề hợp pháp và các lợi ích hợp pháp, chính đáng của người làm báo.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ rất trân trọng và mong muốn được lắng nghe ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của đội ngũ nhà báo trong xây dựng, thực thi chính sách. Chính phủ cũng mong muốn báo chí phát huy hơn nữa tinh thần báo chí cách mạng để tiếp tục truyền tải những chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước đến nhân dân và phản ánh nguyện vọng, ý chí của nhân dân, nhất là những chính sách tác động lớn như Luật Đất đai, chủ trương đổi mới trong lĩnh vực kinh tế, giáo dục, hạ tầng, y tế, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đối với vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, đại đoàn kết dân tộc…

Thủ tướng đề nghị Hội Nhà báo Việt Nam chủ động hơn nữa trong định hướng cho đội ngũ báo chí tăng cường nghiên cứu chính sách và tích cực tham gia công tác truyền thông chính sách; thúc đẩy đổi mới sáng tạo về nội dung, cách làm truyền thông chính sách một cách chủ động, kịp thời, phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả định hướng thông tin, dư luận. Tổng kết Giải Báo chí Quốc gia để đề xuất đổi mới, nâng tầm, nâng cao chất lượng giải thưởng.

Thủ tướng nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước đánh giá cao đóng góp quan trọng của báo chí cả nước, trong đó có Hội Nhà báo Việt Nam và luôn tạo điều kiện để báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam phát huy vai trò, vị thế, hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ chính trị được giao; những người làm báo ngày càng có nhiều tác phẩm báo chí chất lượng cao, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, củng cố và tăng cường sự tin tưởng và niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân dành cho báo chí.

Cũng tại cuộc làm việc, lãnh đạo các bộ ngành đã trao đổi, giải đáp, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo và cho chủ trương xử lý các đề xuất, kiến nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, các cơ quan báo chí. Thủ tướng giao Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các cơ quan rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan tới hoạt động báo chí; tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy hoạch báo chí hợp lý, hiệu quả hơn; triển khai các giải pháp bảo đảm hạ tầng số, đào tạo nhân lực, cơ sở vật chất cho các cơ quan báo chí; hoàn thiện cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ với báo chí; biên chế tổ chức Hội… phù hợp với nhu cầu phát triển của báo chí và điều kiện, hoàn cảnh đất nước.

Thủ tướng giao Hội Nhà báo Việt Nam chủ trì phối hợp cùng các bộ, cơ quan liên quan, xin ý kiến của Ban Tuyên giáo Trung ương khẩn trương xây dựng Đề án, kế hoạch kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam theo hướng thiết thực, hiệu quả, trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định.