Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị nội dung trên trong Tờ trình trước Quốc hội và nêu rõ, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, tập trung thực hiện “mục tiêu kép”, để đạt các mục tiêu thì trước mắt, giữ ổn định cơ cấu tổ chức của Chính phủ khóa XV là cần thiết, phù hợp.
Trong phiên làm việc sáng 22/7, tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XV, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trình bày tờ trình đề nghị Quốc hội giữ nguyên cơ cấu tổ chức Chính phủ gồm 22 cơ quan như nhiệm kỳ 2016-2021.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, cơ cấu tổ chức của Chính phủ khóa XV (nhiệm kỳ 2021-2026) được xây dựng trên cơ sở Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, đồng thời, tiếp tục kế thừa, ổn định cơ cấu tổ chức của Chính phủ theo khóa XIV.
Giữ nguyên 18 bộ, 4 cơ quan ngang bộ
Theo Thủ tướng, trong quá trình xây dựng cơ cấu tổ chức của Chính phủ khóa XV, cũng có những ý kiến đề xuất phương án đổi tên một số bộ, ngành và sắp xếp tổ chức, thu gọn đầu mối một số bộ, ngành có chức năng, nhiệm vụ tương đồng. Chính phủ đã tổ chức nghiên cứu, thảo luận rất kỹ lưỡng, khoa học, thận trọng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, tập trung thực hiện “mục tiêu kép”, để đạt các mục tiêu thì trước mắt, giữ ổn định cơ cấu tổ chức của Chính phủ khóa XV là cần thiết, phù hợp. “Chính phủ đề nghị trước mắt giữ ổn định về tên gọi, cơ cấu tổ chức, số lượng các bộ và cơ quan ngang bộ như khóa XIV”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV có 22 cơ quan, gồm: 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ.
Cụ thể, 18 bộ gồm: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế.
4 cơ quan ngang bộ gồm: Ủy ban Dân tộc, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ.
Theo Thủ tướng, sau khi được Quốc hội xem xét và có nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Chính phủ sẽ sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc của Chính phủ, bảo đảm phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm giữa Thủ tướng, Phó Thủ tướng và Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ.
Đồng thời, tăng cường phân cấp, phân quyền, nâng cao trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, bảo đảm bộ máy hành chính thống nhất, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Chính phủ cũng tập trung ban hành nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các thành viên Chính phủ, tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong theo hướng thu gọn đầu mối, giảm cấp trung gian gắn với tinh giản biên chế, thực hiện việc không lồng ghép các quy định về tổ chức bộ máy, biên chế vào các luật, pháp lệnh chuyên ngành không thuộc lĩnh vực tổ chức bộ máy Nhà nước…
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong các bộ
Trình bày báo có thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật nhận thấy phương án cơ cấu tổ chức của Chính phủ khóa XV đã được Chính phủ khóa XIV chuẩn bị kỹ lưỡng. Để chuẩn bị trình Quốc hội, Chính phủ đã xây dựng Đề án và có Tờ trình trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV cho ý kiến tại phiên họp thứ 58 (tháng 7/2021). Trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã hoàn thiện hồ sơ và có Tờ trình số 234/TTr-CP ngày 14/7/2021 trình Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định.
Tờ trình của Chính phủ đã đánh giá khách quan, toàn diện về cơ cấu tổ chức của Chính phủ khóa XIV, nêu rõ những kết quả đạt được, xác định những tồn tại, hạn chế, căn cứ vào các văn kiện của Đảng, nhất là văn kiện Đại hội XIII và các nghị quyết có liên quan của Quốc hội, từ đó xác định quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc và đề xuất cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, bảo đảm cơ sở chính trị, pháp lý và phù hợp với yêu cầu thực tế. Vì vậy, các thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành với nội dung Tờ trình của Chính phủ.
Ủy ban Pháp luật nhất trí phương án giữ cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV như nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, gồm 18 Bộ, 04 cơ quan ngang Bộ.
“Việc giữ ổn định cơ cấu tổ chức của Chính phủ sẽ là cơ sở để tiếp tục phát huy ưu điểm và kết quả hoạt động của Chính phủ đã đạt được trong nhiệm kỳ khóa XIV, bảo đảm yêu cầu chỉ đạo, điều hành trong điều kiện Chính phủ tập trung thực hiện “mục tiêu kép”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu.
Tuy vậy, Ủy ban Pháp luật đề nghị Quốc hội đề nghị Chính phủ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cần gắn với xóa bỏ cơ chế “xin - cho”, đề cao trách nhiệm của các bộ, tăng tính chủ động, tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương; tăng cường kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, phân quyền, rà soát sửa đổi các quy định, bảo đảm đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện.
Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và rà soát kỹ các nội dung giao thoa giữa các bộ, cơ quan ngang bộ để sớm có phương án giải quyết triệt để, đồng thời, đẩy mạnh sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong các bộ, đặc biệt là đối với các tổng cục và tổ chức tương đương tổng cục thuộc bộ, cơ quan ngang bộ.