Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan thăm chính thức Việt Nam

Quyền Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan trong cuộc họp báo ở Yerevan ngày 10/12/2018. Ảnh: AFP

Thủ tướng Cộng hòa Armenia Nikol Pashinyan và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 4-7/7, theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Cùng đi với Thủ tướng Nikol Pashinyan có Phu nhân Thủ tướng, bà Anna Hakobyan; Bộ trưởng Công nghiệp Công nghệ cao Hakob Arshakyan; Bộ trưởng Kinh tế Tigran Khachatryan; Thứ trưởng Ngoại giao Avet Adonts; Đại sứ Armenia tại Việt Nam Raisa Vardanyan; Cố vấn Cấp cao của Thủ tướng Arsen Gasparian; Thư ký Báo chí của Thủ tướng Vladimir Karapetyan.

Cộng hòa Armenia nằm ở Tây Á, thuộc khu vực Caucasus, giáp Azerbaijan, Gruzia, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, có diện tích 29.743km2, dân số 2,98 triệu người (tính đến tháng 12/2017).

Từ giữa những năm 90, Armenia bắt đầu tiến hành cải cách kinh tế, chuyển sang kinh tế thị trường, tiến hành tư nhân hóa, cải cách hệ thống ngân hàng-tài chính, luật pháp nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và khuyến khích sản xuất trong nước.

Những năm gần đây, tốc độ phát triển của Armenia tương đối ổn định, lạm phát thấp. Armenia có tiềm năng sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng điện tử cao cấp, đồng, dây cáp, thuốc lá, sữa, thịt, rượu cô-nhắc, đồ trang sức và có nhu cầu nhập khẩu các loại ngũ cốc, đường, sản phẩm công nghệ cao, nhiên liệu.

Là nước nhỏ và nghèo tài nguyên, vị trí địa lý không thuận lợi, các ngành sản xuất công-nông nghiệp của Armenia chiếm tỷ trọng nhỏ trong GDP, phải phụ thuộc lớn vào các nguồn nguyên liệu sản xuất bên ngoài.

Armenia có chính sách, cơ chế tốt thu hút kiều bào ở nước ngoài và hàng năm lực lượng này chuyển một khoản ngoại tệ lớn về nước, đóng góp vào ngân sách nhà nước.

Nguồn tiền do người Armenia đi làm ở nước ngoài gửi về lớn hơn thu nhập do xuất khẩu dầu. Trong năm 2017, lượng kiều hối gửi đến Armenia đạt 1,76 tỷ USD.

Vào tháng 11/2017, Armenia và Liên minh châu Âu đã ký Thỏa thuận về đối tác toàn diện và mở rộng Armenia-Liên minh châu Âu. Armenia là thành viên của hơn 40 tổ chức quốc tế và khu vực, trong đó có Liên hợp quốc, Cộng đồng các quốc gia độc lập-SNG (CIS), Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE), Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), Hội đồng châu Âu, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Tổ chức hợp tác kinh tế biển Đen, Cộng đồng Pháp ngữ.

Armenia cũng đồng thời tích cực tham gia vào các cơ chế hợp tác khác như là Phong trào không liên kết, tham gia chương trình “Đối tác vì hòa bình” của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Armenia đăng cai Hội nghị cấp cao Pháp ngữ lần thứ 17 vào tháng 10/2018.

Kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (ngày 14/7/1992), Việt Nam-Armenia đã duy trì và củng cố quan hệ chính trị tốt đẹp.

Armenia đã mở Đại sứ quán tại Việt Nam vào tháng 8/2013. Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga kiêm nhiệm Armenia.

Cộng hòa Armenia đã từng dành cho nhân dân Việt Nam sự giúp đỡ quý báu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, trong đó có hoạt động hỗ trợ đào tạo cán bộ, sinh viên Việt Nam.

Ngày nay, hai bên thường xuyên phối hợp và ủng hộ nhau trên các diễn đàn quốc tế, tiếp xúc, trao đổi đoàn các cấp, đẩy mạnh hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước, qua đó nâng cao sự tin cậy chính trị, hiểu biết lẫn nhau, tạo cơ sở vững chắc cho việc mở rộng, phát triển quan hệ hợp tác kinh tế-thương mại, đầu tư và các lĩnh vực khác.

Hai bên đã có các chuyến thăm: Phó Tổng thống Armenia Gagik Harutyunyan thăm Việt Nam tháng 12/1992; Bộ trưởng Ngoại giao Armenia Vartan Oskanian thăm Việt Nam tháng 8/2002; Bộ trưởng Ngoại giao Armenia Edward Nalbandian thăm Việt Nam từ ngày 24 – 25/2/2012; Tổng thống Armenia Serzh Sargsyan thăm Việt Nam tháng 6/2012; Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Hà Hùng Cường thăm Armenia (tháng 10/2015).

Việt Nam và Armenia có cơ chế Ủy ban Liên chính phủ về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật, đã họp khóa đầu tiên vào tháng 3/2017 tại Hà Nội.

Hai bên nhấn mạnh ý nghĩa khởi đầu quan trọng của Khóa họp lần thứ nhất này và cho rằng Khóa họp là một dấu mốc quan trọng để đưa sự hợp tác giữa Việt Nam và Armenia theo hướng sâu rộng, đi vào thực chất hiệu quả hơn.

Tại phiên họp, hai bên đã thông báo cho nhau về tình hình phát triển kinh tế của mỗi nước trong thời gian vừa qua; điểm lại kết quả trong các lĩnh vực hợp tác giữa hai nước kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1992 và nhận định về các khó khăn, vướng mắc đang tồn tại giữa hai nước.

Do địa lý xa xôi, tiềm năng kinh tế không lớn nên quan hệ kinh tế-thương mại giữa Armenia với Việt Nam còn ở mức khiêm tốn. Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Armenia năm 2015 đạt 6,1 triệu USD; năm 2016 đạt 2,4 triệu USD (giảm 62% so với năm 2015); năm 2018 đạt 3,6 triệu USD. Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (Nga, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Armenia) đã ký chính thức Hiệp định Thương mại tự do vào ngày 29/5/2015 tại tỉnh Burabai, Kazakhstan. Hiệp định có hiệu lực từ ngày 5/10/2016.

Hai bên đã ký các Hiệp định: hợp tác kinh tế-thương mại; hợp tác văn hóa và khoa học-kỹ thuật; khuyến khích và bảo hộ đầu tư; hợp tác văn hoá, khoa học-kỹ thuật; nghị định thư hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao; miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao và hộ chiếu công vụ; hợp tác trong lĩnh vực văn hóa giai đoạn 2015-2018.

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Armenia lần này nhằm tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác giữa Việt Nam-Armenia, nhất là trong các lĩnh vực mà hai bên có tiềm năng, nhu cầu và lợi ích; trao đổi một số vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm.

Chuyến thăm cũng khẳng định, Việt Nam coi trọng và mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác tốt đẹp với Armenia.