Thanh Hóa: Hàng trăm tàu, thuyền “nằm chết” bên bờ biển bạc

Đi dọc bờ biển xã Hải Bình, chúng tôi chứng kiến hàng trăm con tàu nằm phơi mình dưới cái nắng chênh chao. Bao nhiêu tài sản, mồ hôi, nước mắt, kế sinh nhai của ngư dân đều nằm ở đây cả, lượng tàu neo đậu chật cứng càng làm cho không khí thêm ngột ngạt. Vài năm trở lại đây, ngư dân xã Hải Thanh, Hải Bình (Tĩnh Gia) và nhiều chủ phương tiện các địa phương khác phải đối mặt tình trạng cửa biển Lạch Bạng bị bồi lắng khiến các phương tiện ra vào rất khó khăn. Đã có không ít trường hợp tàu ngư dân bị mắc cạn tại đây, thiệt hại hàng vài trăm triệu đến cả tỷ đồng.

Cảng Lạch Bạng bị bồi lấp nghiêm trọng

Với vị trí địa lý thuận tiện, trước kia mỗi ngày cửa Lạch Bạng có tới hàng trăm lượt phương tiện đánh cá, tàu buôn bán, thu mua hải sản và cung ứng dịch vụ của ngư dân trong và ngoài tỉnh ra vào. Riêng xã Hải Bình có 205 phương tiện với 1.300 dân, chủ yếu sống bằng nghề biển và chế biến, thu mua hải sản. Ngay khu vực cảng cá Lạch Bạng có 3 nhà máy chế biến bột cá thu hút hàng nghìn lao động tại địa phương với thu nhập ổn định nay rơi vào tình thế đóng cửa do thiếu nguồn nguyên liệu.

Ngoài Hải Bình, xã Hải Thanh cũng có 500 phương tiện đánh bắt cá, phần lớn đều xuất phát và trở về Lạch Bạng. Vì thế, cảng Lạch Bạng đóng vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống ngư dân cũng như mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, do bị cát bồi lấp, nhiều năm qua, việc ra vào cửa Lạch Bạng ngày càng trở nên khó khăn đối với các phương tiện, nhất là những ngày biển động, gió mùa. Đã có không ít tàu bị mắc cạn tại đây, gây tốn kém về thời gian, nhân lực và hàng trăm triệu đến cả tỷ đồng đối với mỗi phương tiện (do thời thời gian nằm chờ trục vớt, hư hao sản phẩm, tiền thuê người, phương tiện trục vớt). Có những tàu lớn, phải thuê tàu chuyên dụng cứu hộ từ Nghệ An ra giải cứu. Không những mắc cạn, có tàu khi vào cảng gặp sóng lớn, gió to làm đổi hướng, va vào đá ngầm bị gãy cánh quạt, hỏng máy… gây thiệt hại lớn cho ngư dân.

Hàng trăm tàu, thuyền phải nằm bờ không thể vươn khơi

Một xác tàu nằm mắc cạn trên bãi bồi bị bỏ lại

Nhiều chủ tàu ngán ngẩm vì tàu mắc cạn mà “lực bất tòng tâm” đành để toàn bộ gia sản phơi sương, phơi nắng. Theo thời gian, những con tàu này thực sự được coi là chết, phơi xác trên bãi bồi. Theo quan sát của chúng tôi, dọc bờ biển không khó để thấy những chiếc tàu đang bị mục, nát, hoen rỉ bị bỏ lại.

Nắng tháng ba, hanh hao lòng người, đời bôn ba vươn sóng ra khơi của những chiếc thuyền cũng chấm dứt ở đây. Kéo theo đó là gia cảnh một nhà với những nhân khẩu bị lụi bại, trắng tay, nợ nần chồng chất, bởi tài sản lớn nhất với người ngư dân là con thuyền.

Ông Nguyễn Văn Đồng, thôn Liên Thịnh, xã Hải Bình ngao ngán: “Gia đình tôi có 2 tàu 420CV với 14 lao động mà đang phải nằm nhà cả. Vay nợ ngân hàng, rồi anh em không có việc làm, bao nhiêu thứ trông chờ vào hai con tàu mà không vươn khơi được chú ạ. Vì muốn ra khơi phải chờ khi nước lên. Ngoài ra, người lái tàu phải giỏi, thông thạo địa hình, am hiểu chi li luồng lạch, nhớ vị trí từng mỏm đá, đụn cát dưới đáy mới không sợ bị mắc cạn hay va phải đá ngầm. Khi đánh bắt về nước không lên thì không thể cập cảng phải dùng thuyền con chuyên chở hoặc phải ra tận Định hay Nghệ An mới tập kết được. Như thế thì hải sản hỏng hết, chưa kể là thuyền đậu bên ngoài nguy cơ bị sóng đánh chìm rất cao. Bao nhiêu tàu nằm chết đây cả, chả ai dám ra khơi”.

Chợ cá và cung ứng nhu yếu phẩm vắng tanh vì thuyền không thể ra vào

Khu buôn bán hải sản tấp nập nay chỉ còn lèo tèo vài loại cá

Theo tìm hiểu của PV, giữa năm 2015, cơ quan chức năng đã phê duyệt, cấp phép cho Công ty Vĩnh Phúc được thực hiện dự án nạo vét, tận thu cát tại khu vực cửa Lạch Bạng nhằm khơi thông dòng chảy, tạo độ sâu cho phương tiện ra vào được an toàn. Tuy nhiên, việc nạo vét được tiến hành rất chậm chạp và vướng mắc nhiều vấn đề nên hết hạn chẳng nạo vét được bao nhiêu. Tình trạng tàu thuyền mắc cạn theo đó vẫn không mấy được cải thiện.

Được biết, hàng trăm ngư dân Hải Bình đã cùng ký đơn gửi lãnh đạo tỉnh, kêu cứu về thực trạng hiện nay của khu vực cảng Lạch Bạng, đồng thời tha thiết đề nghị tỉnh và các cấp, ngành chức năng xem xét, giúp đỡ, sớm có phương án, giải pháp hữu hiệu cải tạo để khơi thông luồng lạch cảng, tạo điều kiện cho bà con yên tâm đầu tư, phát triển sản xuất, khai thác hải sản.

Ông Nguyễn Văn Chi, Chủ tịch UBND xã Hải Bình cho biết: “Thời gian qua, cửa Lạch Bạng bị cát bồi lấp, khiến tàu, thuyền của ngư dân bị mắc cạn thường xuyên, thiệt hại rất lớn. Chính quyền địa phương đã nhiều lần kiến nghị lên huyện, tỉnh để xin dự án nạo vét, khơi thông dòng chảy, chứ để thế này thì nguy cấp quá”.

Hơn lúc nào hết, các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa cần nhanh chóng xem xét, có phương án khẩn cấp tháo gỡ để những con tàu, nhất là tàu công suất lớn ngày đêm bám biển, khai thác hải sản và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Đồng thời giải quyết công ăn việc làm cho người dân, đảm bảo an ninh trật tự địa phương.