Teo cơ, liệt toàn thân sau khi ăn hạt muồng trị tiểu đường

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trung tâm mới tiếp nhận và điều trị cho 2 bệnh nhân bị ngộ độc quả muồng tây dẫn đến teo cơ, liệt toàn thân.

Điều đáng cảnh báo là loại cây này được khuyên dùng như một bài thuốc để chữa bệnh nhưng thực chất đây là cây độc, đã trực tiếp gây tử vong trên người và động vật.

Cụ thể, 2 bệnh nhân nhập viện là bà P.T.X.(SN 1966) và chồng là T.C.N.(SN 1958) cùng trú tại Kiên Giang được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng teo cơ, hạn chế vận động hai tay, nói khó và liệt 2 chân.

Theo lời kể, khoảng từ tháng 9 đến tháng 11/2021, 2 vợ chồng được người quen cho hạt đậu muồng. Người phụ nữ nghe nói hạt này có thể chữa bệnh tiểu đường nên 2 vợ chồng ăn với mong muốn ngừa bệnh.

Bà X. cho biết, ban đầu mỗi ngày ăn khoảng 2 hạt, sau đó tăng số lượng và ăn hàng ngày. 3 tháng sau, người vợ mệt mỏi, suy nhược, chân tay yếu, cân nặng giảm 15kg; người chồng cũng biểu hiện tương tự và sụt 10kg.

2 vợ chồng đi khám tại bệnh viện ở Kiên Giang, bác sĩ chẩn đoán thiếu canxi, kê đơn bổ sung chất này. Tuy nhiên, uống hết đơn mà triệu chứng không cải thiện, thậm chí còn nặng hơn.

Họ tiếp tục đến một bệnh viện lớn ở TP.HCM điều trị, bác sĩ chẩn đoán bị viêm đa dây thần kinh, phải châm cứu và bấm huyệt. Hết liệu trình, bệnh vẫn không giảm, họ không chỉ yếu chân tay mà chuyển sang bị liệt cả 2 chân phải di chuyển bằng xe lăn.

Các bác sĩ bệnh viện gửi mẫu máu đi xét nghiệm, kết quả nghi nhiễm độc kim loại nặng. 2 người được giới thiệu ra Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, sau hơn 1 tháng điều trị tích cực với 8 lần lọc máu và thay huyết tương, sức khỏe của vợ chồng bệnh nhân đã dần cải thiện. Ông N. đã có thể cầm được bát cơm, tự đứng lên được và bước quanh giường. Bà X. đã nói rõ, nuốt bình thường, tự nâng được bát cơm và tự đứng dậy trên đôi chân của mình.

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên, mẫu cây của 2 bệnh nhân đem tới đã được gửi đi nhận dạng bởi các chuyên gia cho thấy đây là cây muồng tây, hay muồng lá khế, tên khoa học là Senna occidentalis (hay còn gọi là Cassia occidentalis). Bệnh nhân bị ngộ độc trong một thời gian khá dài khiến teo hết cơ dẫn đến yếu liệt tất cả các chi.

Trung tâm Chống độc đã nỗ lực điều trị bằng những giải pháp tối ưu nhất. Sức khỏe bệnh nhân đã được cải thiện một phần nhưng về lâu dài thì nguy cơ vẫn có để lại di chứng.

Với kinh nghiệm điều trị trong lĩnh vực độc chất, TS Nguyên khuyên mọi người bệnh không nên nghe theo lời truyền miệng để chữa bệnh mà nên đến gặp bác sĩ hoặc các lương y đã được cấp phép hành nghề để thăm khám và điều trị.

Về cây muồng tây dẫn đến tình trạng ngộ độc của bệnh nhân, BS Nguyên cho biết, vợ chồng bà X. là trường hợp đầu tiên tại Việt Nam được phát hiện. Ngoài Việt Nam, trên y văn thế giới mới công bố một số ít ca ngộ độc ở trẻ em Ấn Độ (phần lớn các trẻ đã tử vong).

Tình trạng ngộ độc loại cây này xảy ra nhiều ở các gia súc, gia cầm tại các nước. Độc tố trong cây muồng tây là anthraquinone, có ở toàn cây nhưng tập trung ở hạt, đã được ghi nhận gây độc với cơ, thần kinh, đặc biệt gây hoại tử cơ, thoái hóa cơ, tổn thương gan, não và tử vong trên người và động vật.