Tàu ngầm Nga thách thức, NATO mở cuộc săn ngầm kỷ lục sau Chiến tranh Lạnh

Theo Barents Observer, mục tiêu của chiến dịch là một tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen, được coi là một trong những dòng tàu ngầm tấn công hiện đại nhất của Nga.

Con tàu này đã hoạt động ở khoảng cách nguy hiểm, áp sát tàu sân bay USS Gerald R. Ford có lượng giãn nước tới 100.000 tấn.

Để đối phó, Anh đã điều ít nhất 8 chuyến bay tuần thám P-8A Poseidon từ căn cứ Lossiemouth (Scotland). Không quân Na Uy cũng xuất kích từ căn cứ Evenes (nằm gần vòng Bắc Cực), trong khi Mỹ triển khai thêm các chuyến bay tuần tra từ Iceland, đồng thời điều hai máy bay chống ngầm từ Sicily (Italy) tăng cường.

Dù huy động lực lượng hùng hậu, NATO vẫn không tìm thấy dấu vết tàu ngầm Nga, theo The National Interest.

Điều đáng lo ngại hơn là việc tàu ngầm này có thể tiếp cận đủ gần để nằm trong tầm bắn của cả tên lửa hành trình lẫn ngư lôi, đe dọa trực tiếp tàu sân bay hiện đại và đắt đỏ nhất của Mỹ.

Nguy cơ từ “sát thủ tàu sân bay”

USS Gerald R. Ford được chế tạo với chi phí 13 tỷ USD, là siêu tàu sân bay hạt nhân mới nhất và lớn nhất của Mỹ. Tuy nhiên, vụ việc ngoài khơi Na Uy đã phơi bày điểm yếu khó tránh khỏi: ngay cả những khí tài tối tân nhất cũng có thể trở thành mục tiêu nếu bị tiếp cận ở cự ly quá gần.

Tàu ngầm lớp Yasen, với chi phí chỉ khoảng 1,5 tỷ USD, được phát triển dựa trên học thuyết hải quân Nga nhằm vô hiệu hóa các mục tiêu giá trị cao.

Chúng được trang bị tên lửa hành trình tầm xa, ngư lôi tốc độ cao và có khả năng tàng hình vượt trội. Với nhiệm vụ cốt lõi là “săn tàu sân bay”, Yasen trở thành công cụ then chốt trong chiến lược bất đối xứng mà Moskva lựa chọn để đối phó ưu thế hải quân Mỹ.

Sự kiện cuối tháng 8 cho thấy NATO buộc phải huy động quy mô lớn, từ nhiều căn cứ tại châu Âu và Bắc Cực, chỉ để truy tìm một chiếc tàu ngầm duy nhất.

Điều này phản ánh rõ ràng mức độ nguy hiểm mà các tàu ngầm hiện đại mang lại, đồng thời gửi đi thông điệp rằng những “quái vật dưới lòng biển” vẫn có thể thách thức trực diện các nhóm tác chiến tàu sân bay – vốn là công cụ chủ lực trong chiến lược phô diễn sức mạnh toàn cầu của Mỹ.

Mong manh trước thách thức mới

Nga hiện không vận hành tàu sân bay nào, nhưng lại dồn lực vào năng lực chống tiếp cận/xâm nhập (A2/AD). Điều này cho phép họ bù đắp hạn chế về số lượng bằng khả năng răn đe chiến lược. Tàu ngầm lớp Yasen chính là minh chứng rõ nhất cho cách tiếp cận này.

Trong khi đó, Mỹ vẫn duy trì ưu thế áp đảo với 11 siêu tàu sân bay hạt nhân, vượt xa bất kỳ quốc gia nào khác. Các siêu tàu sân bay này vẫn đóng vai trò trung tâm trong việc triển khai sức mạnh, hỗ trợ tác chiến viễn chinh và khẳng định hiện diện toàn cầu.

Tuy nhiên, sự kiện ngoài khơi Na Uy đã chứng minh rằng ngay cả “biểu tượng sức mạnh” này cũng có thể bị đe dọa nghiêm trọng trước chiến lược bất đối xứng.

Giới quan sát nhận định hải chiến hiện đại đang bước vào giai đoạn chuyển tiếp: tàu sân bay vẫn chưa thể thay thế, nhưng sự xuất hiện ngày càng tinh vi của các loại vũ khí chống tiếp cận khiến vai trò của chúng trở nên mong manh hơn bao giờ hết.