TANDTC phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam tổ chức hội nghị tập huấn

TS. Nguyễn Trí Tuệ, Phó Chánh án TANDTC và Ths. Đào Việt Ánh, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam đồng chủ trì hội nghị.

Cùng dự Hội nghị có lãnh đạo Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, TANDTC; TAND cấp cao tại TP.HCM; đại diện TAND, VKSND, Công an, cơ quan Bảo hiểm xã hội các tỉnh phía Nam và một số TAND quận, huyện TP.HCM.

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Trí Tuệ phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Trí Tuệ cho biết, hiện nay có nhiều vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), từ đó uy hiếp đến an toàn của quỹ an sinh xã hội. TANDTC được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các cơ quan có liên quan soạn thảo Nghị quyết về vấn đề này.

Ngày 15/8/2019, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 214 về tội gian lận BHXH, BHTN; Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của Bộ luật Hình sự.

Hội nghị lần này vừa tập huấn, vừa xem xét giải quyết một số vấn đề thực tiễn áp dụng. Ngày 30/12, TANDTC sẽ tập huấn trực tuyến Nghị quyết 05/2019/NQ-HĐTP cho toàn hệ thống Tòa án.

Tại Hội nghị TS. Nguyễn Chí Công, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, TANDTC đã giới thiệu nhưng nội dung cơ bản của Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP. Nghị quyết đã giải thích rõ 15 thuật ngữ được sử dụng trong hướng dẫn áp dụng các Điều 214, 215 và 216 của Bộ luật Hình sự; Một số tình tiết định khung hình phạt; Xử lý hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018; Xác định tư cách tố tụng của cơ quan bảo hiểm xã hội.

Trước khi BLHS năm 2015 có hiệu lực, các hành vi gian lận, lừa dối, trục lợi trong BHXH, BHYT, BHTN xảy ra có thể bị truy tố xét xử theo các tội danh khác được quy định trong BLHS năm 1999: như lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, giả mạo trong công tác, làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức, tham ô tài sản, lạm dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt tài sản... Tuy nhiên, thống kê thụ ký, xét xử các vụ án hình sự hiện nay cũng chưa có tiêu chí xác định các hành vi phạm tội đó thuộc lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN. Vì vậy cũng không có số liệu cụ thể về việc xét xử các vụ án trong lĩnh vực này.

Sau khi BLHS năm 2015 có hiệu lực pháp luật, cho đến nay các Tòa án cũng chưa thụ lý, xét xử vụ án hình sự nào về bảo hiểm. Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, các hồ sơ vi phạm pháp luật về bảo hiểm được chuyển đến Cơ quan điều tra trong năm 2018 cũng chỉ có 02 vụ được khởi tố nhưng với tội danh khác.

Toàn cảnh hội nghị

Sở dĩ các cơ quan tiến hành tố tụng chưa “vào cuộc” mạnh mẽ cũng có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân vướng mắc từ quy định của pháp luật và chờ hướng dẫn cả về việc áp dụng các điều luật của Bộ luật Hình sự trong xử lý tội phạm về bảo hiểm và cả hướng dẫn về trình tự, thủ tục giải quyết. Chính vì vậy, hiệu quả đấu tranh phòng, chống các tội phạm trong ĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN còn thấp.

Được biết, hiện nay Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã chuyển 199 vụ vi phạm thuộc lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN cho các cơ quan chức năng điều tra theo thẩm quyền.