Sự việc thanh niên Vũ Phan Điền được TAND tỉnh Ninh Bình tuyên vô tội, trả tự do ngay tại Tòa gần đây được dư luận đồng tình ủng hộ.
Qua phân tích của TAND tỉnh cho thấy, điều tra viên đã vi phạm nghiêm trọng quy trình tố tụng, đẩy thanh niên vô tội vào vòng lao lý.
Bỗng dưng bị bắt
Theo cáo trạng, vào khoảng 8 giờ 40 phút ngày 6/11/2012, tại tổ 15, phường Trung Sơn, thị xã Tam Điệp, Ninh Bình, anh Vũ Phan Điền (SN 1986, trú tại xã Yên Thành, huyện Yên Mô, Ninh Bình, là nhân viên ban điều hành sân golfHoàng Gia – Công ty cổ phần đầu tư PV - INCONESS) bỗng dưng bị hai Công an Đội phòng, chống ma túy Công an thị xã Tam Điệp yêu cầu xuất trình giấy tờ kiểm tra. Mặc dù Điền đã xuất trình đầy đủ giấy tờ, chưa xác định chính xác Điền cất giấu ma túy ở đâu nhưng hai điều tra viên là Đỗ Hải Lương và Vũ Minh Hiếu vẫn áp giải Điền về trụ sở Công an phường Trung Sơn, thị xã Tam Điệp. Tại đây, các điều tra viên tiếp tục yêu cầu Điền lộn túi quần, áo, giày, tất để kiểm tra cũng không phát hiện được gì là vật phạm pháp. Trong lúc Điền đang loay hoay cởi tất theo yêu cầu của các điều tra viên thì một cán bộ điều tra lôi ra một túi nilon bên trong có chứa 8 gói giấy bạc nhỏ màu vàng, mỗi gói chứa chất bột dạng cục màu trắng có trọng lượng từ 0,02 đến 0,04g. Theo kết quả giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Ninh Bình thì các chất bột là “chế phẩm heroin”.
Tại hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, Vũ Phan Điền một mực kêu oan và khẳng định mình không có hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy như bản án sơ thẩm của TAND thị xã Tam Điệp đã quy kết.
Vũ Phan Điền những ngày mới được trả tự do. (Ảnh: Xuân Hùng)
Vi phạm tố tụng nghiêm trọng
Theo nhận định của HĐXX, TAND tỉnh Ninh Bình ngày 24/1 thì các điều tra viên đã vi phạm nghiêm trọng quy định bắt và khám xét người phạm tội quả tang. Theo điều tra viên mô tả thì khi Điền đang loay hoay cởi giày thì các điều tra viên “bẻ quặt tay lái xe máy sang bên phải, cúi đầu ngó ngược lên bên trong dưới mặt nạ xe máy của Điền, phát hiện thấy một túi nilon và thò tay vào lấy ra một túi nilon bên trong có 8 gói giấy bạc màu vàng”.
Cũng theo phân tích của HĐXX TAND tỉnh Ninh Bình, các điều tra viên đã vi phạm nghiêm trọng trong việc thu giữ vật chứng vì: Nếu trong khi khám xét xe phát hiện bên trong, dưới mặt nạ xe của Điền có cất giấu các gói ma túy đang được cài kim băng trên giây điện (như điều tra viên mô tả) thì phải yêu cầu Điền và những người có mặt tại nơi khám xét đến xác nhận và phải dùng dụng cụ để tháo gỡ mặt nạ xe, xác định tình trạng, vị trí cất giấu tại thời điểm nào, cài vào dây điện nào, to nhỏ, màu sắc và phải chụp ảnh để lưu hồ sơ vụ án nhằm đảm bảo tính khách quan. Ngược lại, điều tra viên lại thò tay vào móc (lấy) ra một túi nilon và không xem xét cụ thể màu sắc, đặc điểm của túi, kim băng to, nhỏ được cài như thế nào và mở ra để xem xét là quá vội vàng. “Đó là những vi phạm nghiêm trọng không thể khắc phục được của các điều tra viên Công an thị xã Tam Điệp”, HĐXX kết luận.
Không chỉ vậy, lời khai của những người làm chứng là ông Vũ Đức Long và ông Phạm Phan Đoàn đầy mâu thuẫn. Chẳng hạn, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 21/6/2013, ông Long thừa nhận chữ ký trong biên bản xét nghiệm chất ma túy của Điền là chữ ký của ông, nhưng ông khẳng định ông không được chứng kiến sự việc Công an Tam Điệp xét nghiệm chất ma túy trong nước tiểu của Điền, do vậy, ông bác bỏ tính xác thực chữ ký của ông vì ông cho rằng, điều tra viên đã lấy chữ ký khống của ông rồi sau mới ghi nội dung vào. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra lại, chẳng hiểu vì lý do gì, ông Long lại xác nhận “có chứng kiến và ký vào biên bản xét nghiệm nước tiểu”(?!).
HĐXX cũng đã chỉ ra việc các điều tra viên cố tình sửa chữa từ ngữ có tính chất xác định sự thật của vụ án. Chẳng hạn, tại nội dung sự việc (mục I) thể hiện do điều tra viên viết: “Tại chỗ, Điền khai nhận số bột màu trắng trên chính là heroin anh ta đã mua được” thì chữ “đã” thực chất được thay từ chữ “vừa”. Tại biên bản ghi lời khai của Vũ Phan Điền thể hiện “gói giấy bạc màu vàng” thì chữ “màu vàng” đã được viết thay thế cho chữ “màu trắng” được phủ bằng bút xóa.
Ngoài ra, HĐXX cũng chỉ ra hàng loạt vi phạm tố tụng nghiêm trọng khác của điều tra viên dẫn đến việc kết tội oan sai cho anh Vũ Phan Điền .
Từ các phân tích trên, TAND tỉnh Ninh Bình đã tuyên Vũ Phan Điền vô tội và trả tự do ngay tại Tòa. Sự việc này đem lại niềm vui lớn cho gia đình Điền và những người chứng kiến phiên tòa cũng như đông đảo nhân dân.