Ngày 25/4, TAND huyện Trần Đề (Sóc Trăng) mở phiên tòa xét xử rút kinh nghiệm vụ án dân sự về tranh chấp “Đòi lại quyền sử dụng đất bị lấn chiếm, công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất”.
Nguyên đơn trong vụ kiện là bà Hứa Thị Đẹp (SN 1945, ngụ số 87, đường Nguyễn Thái Học, thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng); bị đơn là ông Trần Văn Quân (SN 1975), bà Đào Thị Mỹ Nhiên (SN 1978) cùng ngụ ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng; ông Lý Hoàng Bá (SN 1966), bà Trần Thị Hồng Vân (SN 1969) cùng ngụ ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.
Theo nội dung đơn khởi kiện, bà Đẹp có thửa đất 696, tờ bản đồ số 2, diện tích 14.550m2, loại đất mùa. Đất tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng đã được UBND huyện Mỹ Xuyên (nay là huyện Trần Đề), tỉnh Sóc Trăng cấp ngày 18/6/1996.
Vào ngày 17/7/2014, thửa đất 696 bị Nhà nước thu hồi diện tích 1.567,4m2 để xây dựng tuyến đê ngăn mặn và đường phục vụ an ninh quốc phòng, ứng cứu tàu thuyền vùng biển Trần Đề. Sau khi chỉnh lý diện tích còn lại là 12.982,6m2, nhưng diện tích đất thực tế hiện nay là 18.000m2.
Bà Đẹp trực tiếp canh tác thửa đất 696 đến năm 2000 thì cho vợ chồng ông Quân, bà Nhiên thuê với giá 4.000.000 đồng/năm. Việc thuê đất chỉ thỏa thuận bằng lời nói. Từ năm 2000, bà Đẹp về thị trấn Mỹ Xuyên sinh sống nên không xuống thăm đất.
Đến đầu năm 2020, bà Đẹp đi làm thủ tục gia hạn thời hạn sử dụng đất thì bị vợ chồng ông Quân, bà Nhiên ngăn cản không cho cơ quan chức năng đo đạc và yêu cầu bà Đẹp phải trả hoa lợi 3 công đất.
Trong khi đó, vợ chồng ông Lý Hoàng Bá, bà Trần Thị Hồng Vân tự ý sử dụng trái phép trên thửa đất 696. Từ trước đến nay bà Đẹp không chuyển nhượng, cầm cố hoặc cho thuê, cho mượn gì với vợ chồng ông Bá, bà Vân và cũng không biết ông Bá, bà Vân sử dụng trên thửa đất 696 từ khi nào.
Phần đất vợ chồng ông Quân, bà Nhiên đang quản lý khoảng 9.000m2. Còn vợ chồng ông Bá, bà Vân quản lý khoảng 9.022m2.
Bà Hứa Thị Đẹp yêu cầu Tòa án giải quyết buộc vợ chồng ông Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên trả lại cho bà Đẹp phần diện tích khoảng 9.000m2, thuộc thửa đất 696, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.
Buộc vợ chồng ông Lý Hoàng Bá, bà Trần Thị Hồng Vân trả lại cho bà Đẹp phần diện tích khoảng 9.022m2, thuộc thửa đất 696, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.
Tại phiên tòa, đại diện theo ủy quyền của bị đơn ông Trần Văn Quân và bà Đào Thị Mỹ Nhiên không đồng ý với nội dung yêu cầu khởi kiện của bà Đẹp. Đồng thời có yêu cầu phản tố công nhận hợp đồng chuyển nhượng lập ngày 22/7/2011 giữa vợ chồng bà Hứa Thị Đẹp, ông Trịnh Văn Bé với vợ chồng ông Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên phần đất diện tích 2.600m2, thuộc thửa đất số 696, tờ bản đồ số 2, đất tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng là hợp pháp.
Yêu cầu công nhận hợp đồng tặng cho giữa cha mẹ (ông Trần Văn Thưởng, bà Diệp Thị Mến) với vợ chồng Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên phần đất diện tích 3.000m2, thuộc thửa đất số 696, tờ bản đồ số 2, đất tọa lạc tại ấp Bung Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng là hợp pháp.
Trình bày tại phiên tòa, đại diện của bị đơn ông Lý Hoàng Bá và bà Trần Thị Hồng Vân không đồng ý với nội dung khởi kiện của bà Đẹp và cho rằng đây là đất của vợ chồng bà Vân đã chuyển nhượng từ ông Hứa Văn Thủy và bà Phạm Thị Em từ năm 2002 và đã canh tác từ năm 2002 đến nay.
Đồng thời, ông Bá và bà Vân có yêu cầu công nhận hợp đồng chuyển nhượng lập ngày 01/01/2002 giữa vợ chồng ông Hứa Văn Thủy và bà Phạm Thị Em với vợ chồng ông Lý Hoàng Bá, bà Trần Thị Hồng Vân phần đất diện tích khoảng 9.022m2, thuộc thửa đất 696, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng là hợp pháp.
Sau khi nghị án, HĐXX tuyên xử không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc đòi lại quyền sử dụng đất bị lấn chiếm diện tích 18.022m thuộc thửa đất 696, tờ bản đồ số 2, tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng, đối với các bị đơn là vợ chồng ông Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên và vợ chồng ông Lý Hoàng Bá, bà Trần Thị Hồng Vân.
Chấp nhận yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, ông Trần Văn Thưởng, bà Diệp Thị Mến yêu cầu công nhận Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa vợ chồng ông Trần Văn Thưởng, bà Diệp Thị Mến với vợ chồng ông Nguyễn Văn Sơn, bà Cam Thị Sai lập ngày 28/02/1996 đối với phần diện tích 3.120,2m2 (trong phần diện tích vợ chồng ông Quân, bà Nhiên đang canh tác), thuộc thửa đất số 696, tờ bản đồ số 2, đất tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.
Chấp nhận yêu cầu phản tố của vợ chồng ông Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên công nhận Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất lập ngày 22/7/2011 giữa vợ chồng bà Hứa Thị Đẹp, ông Trịnh Văn Bé với vợ chồng ông Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên phần đất diện tích 2.541,6m, thuộc thửa số 696 và thửa số 840, tờ bản đồ số 2, đất tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.
Công nhận hợp đồng tặng cho giữa cha mẹ (ông Trần Văn Thưởng, bà Diệp Thị Mến) với vợ chồng ông Trần Văn Quân, bà Đào Thị Mỹ Nhiên phần đất diện tích 3.120,2m, thuộc thửa đất số 696, tờ bản đồ số 2, đất tọa lạc tại ấp Bưng Cà Pốt, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng. Chấp nhận yêu cầu phản tố của vợ chồng ông Lý Hoàng Bá và bà Trần Thị Hồng Vân.
Sau khi kết thúc phiên tòa, TAND huyện Trần Đề tổ chức cuộc họp rút kinh nghiệm. Tại cuộc họp các ý kiến tham gia đánh giá cao công tác chuẩn bị, điều hành của chủ tọa phiên tòa; Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa và Hội thẩm nhân dân đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình tại phiên tòa theo đúng tinh thần cải cách tư pháp.
Kiểm sát viên kiểm sát xét xử tại phiên tòa đã chủ động xét hỏi bị cáo, bảo vệ tốt quan điểm của Viện kiểm sát. Đại diện nguyên đơn và bị đơn đã được tạo điều kiện thực hiện quyền tranh luận tại phiên tòa; việc xét hỏi được thực hiện một cách khách quan, toàn diện; việc tranh tụng tại phiên tòa đã thực hiện có nhiều đổi mới.
Bên cạnh những ý kiến đánh giá cao mặt đạt được của phiên tòa xét xử, các đại biểu cũng đã có những ý kiến đóng góp khắc phục những thiếu sót tại phiên tòa để HĐXX rút kinh nghiệm cho những vụ án tương tự trong thời gian tới.
Ông Lý Công Minh - Chánh án TAND huyện Trần Đề cho biết, thông qua việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, đặc biệt là các phiên tòa xét xử vụ án dân sự liên quan tranh chấp đất đai đã giúp cho Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa, thành viên HĐXX và Kiểm sát viên nâng cao kỹ năng điều khiển phiên tòa, kỹ năng tranh tụng và xử lý các tình huống phát sinh tại phiên tòa.