Hai năm trước, các nhà khảo cổ học ở Ba Lan đã có một phát hiện tại một khu mộ mà họ chỉ có thể miêu tả là "kinh ngạc" - hài cốt của một phụ nữ với một chiếc lưỡi liềm đặt quanh cổ và một chiếc khóa tam giác trên chân.
Được tìm thấy tại một nghĩa trang không tên trong làng Pien, hài cốt người phụ nữ 400 năm tuổi này có thể bị coi là “ma cà rồng”. Theo niềm tin cổ xưa, những người chôn cất bà đã đặt công cụ nông nghiệp là cái lưỡi liềm ngang cổ để ngăn bà trở về từ cõi chết.
Một nhóm nghiên cứu từ Đại học Nicolaus Copernicus ở Torun đã thực hiện phát hiện độc đáo này vào tháng 8 năm 2022. Họ đã hợp tác với nhà khảo cổ học người Thụy Điển Oscar Nilsson để sử dụng DNA, in 3D và đất sét để tái tạo khuôn mặt của Zosia, cái tên mà người dân địa phương đã đặt cho bà.
"Những người chôn cất bà đã làm mọi cách để ngăn bà trở về từ cõi chết... chúng tôi đã làm mọi thứ có thể để mang bà trở lại cuộc sống", Nilsson nói với Reuters.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội, Nilsson cho biết theo truyền thuyết, Zosia ban đầu được chôn chỉ với chiếc khóa. Nhưng khi dân làng bắt đầu gặp những điều xui xẻo khó giải thích, họ quyết định rằng cần phải hành động mạnh hơn.
"Họ mở mộ của bà, phát hiện chiếc khóa đã mở ra, và trong nỗi hoảng loạn lớn, họ đặt lưỡi hái sắc bén ngang qua cổ bà," Nilsson kể lại.
Phương thức này đã trở nên phổ biến trên khắp Ba Lan vào thế kỷ 17, như một phản ứng đối với nỗi sợ hãi "ma cà rồng".
Giáo sư Dariusz Polinski, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu từ Đại học Nicolaus Copernicus, cho biết ngoài việc sử dụng lưỡi hái, đôi khi các xác chết còn bị thiêu, đập nát bằng đá, hoặc bị chặt đầu và chân.
Vào tháng trước, các nhà khảo cổ đã công bố phát hiện hài cốt của một "đứa trẻ ma cà rồng" bị chặt đầu ở Ba Lan.
Trong một cuộc phỏng vấn với CBS News vào năm 2022, Polinski cho biết việc phát hiện ra hài cốt của Zosia đã khiến ông lặng người.
"Một phát hiện như vậy, đặc biệt tại Ba Lan, thật đáng kinh ngạc, nhất là sau nhiều thế kỷ," ông nói.
Magdalena Zagrodzka-một thành viên trong nhóm nghiên cứu tìm thấy Zosia, cho biết hài cốt của người phụ nữ còn có một chiếc mũ lụa được dệt bằng sợi vàng hoặc bạc. Chiếc mũ này là bằng chứng về địa vị xã hội cao của người phụ nữ.
Để tái tạo khuôn mặt của người phụ nữ, Nilsson đã tạo một bản sao hộp sọ in 3D, sử dụng các thông tin về tuổi, cân nặng và các chi tiết khác của người phụ nữ để điêu khắc các cơ và đặc điểm trên khuôn mặt.
"Tôi đã quen với việc tái tạo khuôn mặt," Nilsson nói, "nhưng trong trường hợp này, tôi còn mong muốn mang lại cho người phụ nữ một chút phẩm giá con người".