Sử dụng Quỹ BHXH phải bảo đảm cả quyền lợi của người đóng và an toàn tăng trưởng

Cuộc làm việc diễn ra sáng ngày 8/12 về tình hình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong thời gian qua và các định hướng lớn trong thời gian tới.

Cùng dự cuộc làm việc có Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá báo cáo của BHXH Việt Nam và các ý kiến là trách nhiệm, tâm huyết, sát thực tế, các đề xuất, kiến nghị rất rõ tại cuộc họp. Thống nhất cao với các ý kiến, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của BHXH trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, nhất là trong thực hiện Nghị quyết số 28 của Trung ương khoá XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

Một số quy định của chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT bộc lộ bất cập

Thủ tướng nhấn mạnh một số kết quả trong mở rộng độ bao phủ BHXH, BHYT; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, nhất là trong triển khai chính sách hỗ trợ từ Quỹ BHTN – đây là vấn đề chưa được pháp luật quy định nhưng các cơ quan chức năng đã đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý kịp thời, giải quyết yêu cầu cấp bách phát sinh trong thực tiễn. Cùng với đó, Quỹ BHXH kết dư tốt, đạt gần 1 triệu tỷ đồng, bảo đảm an toàn, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô. BHXH cũng đạt nhiều kết quả trong sắp xếp lại bộ máy, tinh giản biên chế…

Tuy nhiên, các ý kiến tại cuộc họp cũng nêu rõ, một số quy định của chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT trong quá trình tổ chức thực hiện đã bộc lộ bất cập, cần tiếp tục được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung. Tốc độ gia tăng người tham gia BHXH, BHTN, BHYT còn chậm; tỷ lệ người tham gia BHXH tự nguyện còn thấp so với tiềm năng; số người đề nghị hưởng BHXH một lần vẫn có chiều hướng gia tăng. Tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ, chậm đóng, trốn đóng, nợ đọng bảo hiểm vẫn còn xảy ra. Việc giải quyết các chế độ, quyền lợi đối với người lao động còn khó khăn khi doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT nhưng giải thể, phá sản, chủ là người nước ngoài bỏ trốn do chưa có cơ chế xử lý đối với nợ của các doanh nghiệp này. Việc quản lý quỹ khám chữa bệnh BHYT gặp khó khăn do cơ chế, chính sách…

Thủ tướng nêu rõ một số bài học rút ra trong hoạt động của BHXH thời gian qua, như luôn bám sát, thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, các quy định của pháp luật, các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; luôn nỗ lực cao nhất trong khả năng có thể; phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan, địa phương; giữ vững đoàn kết, thống nhất.

Làm tốt hơn nữa công tác chuyển đổi số và xây dựng, kết nối cơ sở dữ liệu

Về công việc sắp tới, Thủ tướng nhấn mạnh một số định hướng lớn như tiếp tục bám sát chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Cùng với đó, phải nhận thức thật sâu sắc, đầy đủ, toàn diện về vai trò của an sinh xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, chúng ta dứt khoát không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần, lấy người dân là chủ thể, là trung tâm, là mục tiêu và là động lực phát triển; góp phần vào sự ổn định chính trị, sự lành mạnh của xã hội và sự phát triển của đất nước.

Định hướng lớn khác là trong công việc phải bám sát, dựa trên 3 trụ cột chính của an sinh xã hội gồm phòng ngừa rủi ro, giảm thiểu rủi ro và khắc phục rủi ro; đồng thời tôn trọng thực tiễn, bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, linh hoạt, chủ động để tham mưu, đề xuất các cấp có thẩm quyền các giải pháp xử lý hiệu quả các vấn đề đặt ra.

Về công việc cụ thể, Thủ tướng đề nghị cần tập trung cho công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; trong bối cảnh nguồn lực, thời gian có hạn, tình hình phức tạp, công việc có những khó khăn, phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, có trọng tâm trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó. Thủ tướng lưu ý, có thể lập tổ công tác để rà soát các vướng mắc của cơ chế, chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT để đề xuất, tham mưu các cấp có thẩm quyền.

Về công tác xây dựng Đảng, công tác tổ chức - cán bộ, bộ máy, biên chế, phải quán triệt và thực hiện nghiêm các quy định của Đảng, các Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII và Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; các Nghị quyết số 18, 19 về tổ chức, bộ máy, Nghị quyết số 26 về xây dựng đội ngũ cán bộ… Thủ tướng nhấn mạnh, việc xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ có ý nghĩa quyết định.

Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát theo quy định của pháp luật, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, thất thoát, lợi ích nhóm, tình trạng trốn đóng, chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm…

Trong các hoạt động chuyên môn, Thủ tướng lưu ý việc quản lý, sử dụng Quỹ BHXH phải vừa bảo đảm quyền lợi của người đóng bảo hiểm, vừa bảo đảm an toàn, tăng trưởng và phát triển, đóng góp vào ổn định kinh tế vĩ mô, vì lợi ích chung.

Thủ tướng yêu cầu tập trung, làm tốt hơn nữa công tác chuyển đổi số và xây dựng, kết nối cơ sở dữ liệu; nâng cao năng lực, trình độ quản trị theo hướng hiện đại, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để vừa tạo nhanh chóng, thuận lợi cho người thụ hưởng chính sách, vừa phòng chống trục lợi chính sách. Ông nhấn mạnh, bối cảnh dịch bệnh thời gian vừa qua đã khẳng định điều này là hết sức quan trọng, khi chúng ta phải bảo đảm an sinh xã hội cho hàng chục triệu người trong thời gian rất ngắn thì phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để bảo đảm công việc nhanh chóng, chính xác.

Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát lại, xây dựng lộ trình khắc phục hiệu quả các tồn tại, hạn chế; chú trọng nâng cao hiệu quả công tác truyền thông để dân hiểu, dân biết, dân tin, dân nghe, dân theo, dân làm trong thực hiện chính sách BHXH.

Thủ tướng giao các cơ quan chức năng tổng hợp các kiến nghị của BHXH Việt Nam, đề xuất các cấp có thẩm quyền giải quyết theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tinh thần chung là ủng hộ, không để ách tắc công việc, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, nâng cao năng lực, tạo điều kiện tốt hơn cho BHXH Việt Nam, đặt lợi ích dân tộc quốc gia lên trên hết, trước hết.

Báo cáo của BHXH Việt Nam cho biết, số người tham gia BHXH đã tăng so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, nhất là BHXH tự nguyện, vượt chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết của Trung ương (trong 2 năm gần đây tăng gấp 3 lần so với giai đoạn 10 năm từ 2008-2018); BHYT cơ bản hoàn thành mục tiêu bao phủ toàn dân, về đích trước thời hạn so với mục tiêu đề ra tại Nghị quyết của Trung ương.

Đến hết tháng 11/2021, số người tham gia BHXH tiếp tục tăng trưởng so với năm 2020, đạt 16,202 triệu người (tăng 38,7 nghìn người), BHXH tự nguyện đạt gần 1,3 triệu người, đạt 2,6% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức (vượt 1,6% chỉ tiêu được giao); 88 triệu người tham gia BHYT, đạt hơn 90% dân số.

BHXH đặt mục tiêu đến hết năm 2025, số người tham gia BHXH là 23,1 triệu, đạt 45% lực lượng lao động trong độ tuổi; tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là 18 triệu người, đạt 35% lực lượng lao động trong độ tuổi; tham gia BHYT là 95 triệu người, bao phủ 95% dân số.