Stress, trầm cảm vì áp lực học trường chuyên

M. là một học sinh giỏi, được xem là niềm hy vọng của gia đình, bạn bè, thầy cô và luôn là tấm gương để các bạn noi theo. Tuy nhiên, từ khi đậu vào cấp 3 là trường chuyên, em cảm thấy "ngợp" vì quá nhiều sự cạnh tranh. Các học sinh đều giỏi và chương trình học ngày càng khó.

Sợ mình bị rơi xuống nhóm cuối của lớp, bạn bè và bố mẹ nghĩ mình kém cỏi nên M. càng quyết tâm học suốt ngày đêm, không còn tư tưởng làm việc gì khác, thậm chí không muốn ăn. Càng ngày M. càng thấy lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ và luôn trong tình trạng ngủ không sâu giấc.

M. giấu cha mẹ về những suy nghĩ và những biểu hiện của mình nên cha mẹ cho rằng M. vẫn bình thường. Tuy nhiên, gần đây cha mẹ nhận thấy M. ngày càng gầy, giảm cân không rõ lý do nên lo lắng đưa M. đi khám.

Tại Khoa Sức khoẻ vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, các bác sĩ chẩn đoán M. bị rối loạn lo âu do liên quan đến những áp lực về học tập.

TS.BS Ngô Anh Vinh - Phó Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên cho biết, trong năm 2022, khoa tiến hành nghiên cứu về các rối loạn tâm lý ở học sinh tại một số trường trung học cơ sở tại Hà Nội (từ lớp 6 đến lớp 9) cho thấy các biểu hiện lo âu ở trẻ chiếm tỷ lệ 38%, tiếp theo là stress với 33% và trầm cảm là 26,1%.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trong các trẻ đến khám và điều trị vì các biểu hiện lo âu, trầm cảm và căng thẳng, nhiều trẻ được đánh giá ngoan, học tập khá giỏi.

Theo bác sĩ Vinh, áp lực học tập có thể xuất phát do nhà trường, gia đình đặt nặng thành tích cho trẻ. Đôi khi chính do bản thân trẻ vì không muốn thua kém bạn bè, đặt ra những yêu cầu cao hơn so với khả năng của mình. Tình trạng này diễn ra lâu dài sẽ khiến trẻ mất đi niềm vui, sự hào hứng khi học tập và có nguy cơ mắc phải các vấn đề về rối loạn tâm lý.

Vị chuyên gia cũng chỉ ra các dấu hiệu nhận biết trẻ bị căng thẳng, áp lực học tập. Đó là các dấu hiệu thay đổi về tâm lý như: Căng thẳng, lo lắng, giảm hứng thú trong học tập, cô lập bản thân và không muốn giao tiếp với bạn bè và mọi người. Dần dần trẻ đánh mất niềm vui trong học tập, sợ đến trường.

Bên cạnh đó, trẻ còn có các biểu hiện như mệt mỏi, mất ngủ, học kém tập trung, ăn uống kém. Nếu vấn đề này kéo dài có thể dẫn đến các rối loạn về tâm lý như lo âu, trầm cảm…; hoặc các bệnh lý về thể chất như suy nhược cơ thể, sụt cân.

Để giúp trẻ giảm căng thẳng, áp lực, theo bác sĩ Ngô Anh Vinh, gia đình và nhà trường không nên đặt mục tiêu thành tích học tập quá mức đối với trẻ.

Gia đình và thầy cô giáo cần gần gũi và lắng nghe trẻ để biết được mong muốn và nguyện vọng về học tập của trẻ. Ngoài học tập, luôn bảo đảm cho trẻ có các hoạt động cân bằng, thư giãn như tham gia vui chơi giải trí, chơi thể thao, các hoạt động dã ngoại...

"Khi trẻ có các dấu hiệu căng thẳng, áp lực như trên, gia đình nên chủ động đưa con đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời", bác sĩ Vinh lưu ý.