Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen: Nga nhất trí gia hạn thêm 60 ngày

Tham dự đàm phán tại Geneva (Thụy Sĩ) có Điều phối viên của Liên hợp quốc (LHQ) về cứu trợ nhân đạo và hỗ trợ khẩn cấp Martin Griffith, Tổng Thư ký Hội nghị Thương mại và Phát triển LHQ (UNCTAD) và Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin.

Trong thông báo sau cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin đã nêu rõ do tính chất “trọn gói” của các thỏa thuận được ký tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) do Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đề xuất. Điều này có nghĩa là, phía Moscow không phải đối việc gia hạn thỏa thuận, nhưng chỉ trong 60 ngày, sau khi thời hạn thứ hai hết hạn vào ngày 18/3 tới.

Một tàu do LHQ thuê đã vận chuyển lúa mì của Ukraine đến Kenya và Ethiopia vào tháng 2/2023

Thứ trưởng Ngoại giao Nga nhấn mạnh rằng, Moscow xác định quan điểm tiếp theo của mình tùy thuộc vào tiến độ thực sự trong việc cung cấp các sản phẩm của Nga ra thị trường thế giới.

Nga và Ukraine là những nhà cung cấp ngũ cốc hàng đầu thế giới. Xung đột tại Ukraine gia tăng, sau chiến dịch quân sự do Nga phát động vào tháng 2/2022, và các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga đang làm gián đoạn nguồn cung ngũ cốc, khiến giá lương thực toàn cầu tăng vọt và có nguy cơ đẩy hàng triệu người ở những quốc gia nghèo nhất trên thế giới vào cảnh thiếu lương thực.

Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được Nga và Ukraine ký riêng rẽ với LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7/2022 tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ, giúp nối lại việc cung cấp lương thực và phân bón từ hai nước này ra thị trường toàn cầu.

Tháng 11/2022, thỏa thuận được gia hạn thêm 120 ngày; và sẽ được gia hạn tiếp sau ngày 18/3 tới đây. Thỏa thuận được cho là sẽ giúp xuất khẩu nông sản từ Nga và Ukraine ra thế giới.

Ngoài ra, giữa Bộ Quốc phòng Nga và LHQ còn có một biên bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu lương thực và phân bón của Nga với thời hạn 3 năm.

Phía Nga nhiều lần tuyên bố Moscow chỉ đồng ý gia hạn nếu các lệnh hạn chế đối với hoạt động xuất khẩu của chính nước này được dỡ bỏ. Moscow cũng nhiều lần nhấn mạnh rằng, Nga đã tuân thủ tất cả điều kiện để tàu chở ngũ cốc của Ukraine rời cảng ở Biển Đen, nhưng LHQ vẫn chưa loại bỏ "chướng ngại vật" từ các lệnh cấm vận của phương Tây, cản trở xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này.

Hồi tháng 9 năm ngoái, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng hầu hết ngũ cốc Ukraine dành cho những quốc gia nghèo hơn đang được xuất khẩu sang phương Tây, không phải các nước châu Phi.

Theo LHQ, hơn 24,1 triệu tấn ngũ cốc đã được xuất khẩu theo Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, trong đó có gần 50% là ngô và hơn 25% là lúa mỳ. Điểm đến của khoảng 45% số hàng xuất khẩu là các nước phát triển, trong đó có Trung Quốc, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Italy và Hà Lan.