Sai phạm trên Vịnh Hạ Long: Tất cả đều… kiểm điểm trách nhiệm!

Từ tham mưu cho thuê vùng biển…

Thực hiện thông báo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, kế hoạch của Ban Thường vụ và UBND tỉnh Quảng Ninh, ngày 5/11/2020, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách pháp luật trong thực hiện đầu tư xây dựng tại một số dự án trong vùng lõi Vịnh Hạ Long giai đoạn 2015-2019.

Theo kết luận thanh tra, tại Dự án Nuôi cấy, chế tác, kinh doanh ngọc trai trên Vịnh Hạ Long, Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN&MT) đã tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh giao 24,3ha diện tích khu vực biển cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long tiếp tục thực hiện dự án khi chưa thực hiện chấm dứt việc cho Công ty Cổ phần xuất khẩu thủy sản II thuê đất mặt nước, chưa đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định tại Điều 53 Luật Đất đai 2013.

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh phát hiện nhiều tồn tại, sai phạm trong công tác quản lý Vịnh Hạ Long của các cấp chính quyền tỉnh Quảng Ninh.

Trước đó, trên cơ sở tờ trình của Sở TN&MT, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 667/QĐ-UBND, về việc thu hồi và cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long thuê đất có mặt nước ven biển để nuôi cấy, chế tác và kinh doanh ngọc trai. Việc cho thuê mặt biển là không đúng quy định pháp luật về biển và hải đảo, vì không có quy định về cho thuê đất có mặt nước biển. Để sửa sai, ngày 6/6/2018, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 2037/QĐ-UBND, về việc thu hồi Quyết định số 667/QĐ-UBND.

Tại thời điểm thanh tra, dự án nói trên triển khai từ năm 1998 nhưng chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục về môi trường (ĐTM), không đúng quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 18 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014.

Nghiêm trọng hơn, Sở TN&MT còn tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh vượt quyền Bộ TN&MT, tùy tiện giao khu vực biển cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long thực hiện dự án trong vùng Vịnh Hạ Long nhưng nằm ngoài khu vực biển 3 hải lý, không đúng quy định tại Điều 10, Nghị định số 51/2014/NĐ-CP ngày 21/5/2014 của Chính phủ.

…tới cho thuê môi trường rừng sai

Đối với Dự án Khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long trên đảo Soi Sim (giai đoạn 2015-2019), do Công ty TNHH MTV Soi Sim làm chủ đầu tư. Trước đó, dự án này do Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long làm chủ đầu tư và chuyển nhượng lại cho Công ty TNHH MTV Soi Sim theo Văn bản số 631/UBND-XD5 ngày 3/2/2016, của UBND tỉnh Quảng Ninh.

Theo kết luận thanh tra, dự án này được UBND tỉnh Quảng Ninh cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long, ngày 7/9/2013. Thời điểm này, phương thức hoạt động sử dụng đất là “Thuê đất trả tiền hằng năm”.

Tuy nhiên, theo quy hoạch được phê duyệt tại Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 7/2/2013 của Chính phủ, khu vực đảo trên Vịnh Hạ Long được xác định là đất di tích văn hóa nên không có cơ sở để thực hiện giao đất cho chủ đầu tư.

Vì vậy, ngày 3/11/2014, UBND tỉnh Quảng Ninh có Văn bản số 6190/UBND-QLĐĐ1, giao Ban Quản lý Vịnh Hạ Long (đơn vị quản lý Vịnh Hạ Long) ký hợp đồng cho Công ty Cổ phần Du lịch Vịnh Hạ Long thuê môi trường rừng trên đảo Soi Sim để thực hiện dự án; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT) hướng dẫn Ban Quản lý Vịnh Hạ Long ký hợp đồng thuê môi trường rừng…

Trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh và hướng dẫn của các đơn vị, ngày 22/8/2015, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã ký Hợp đồng cho Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long thuê 147.173m2 trên đảo Soi Sim, thời hạn 50 năm.

Để “chữa cháy” cho sự bất nhất giữa giấy chứng nhận đầu tư và hợp đồng cho thuê môi trường rừng, trước đó đúng một ngày (ngày 21/8/2015), Sở Kế hoạch và Đầu tư (Sở KH&ĐT) tỉnh Quảng Ninh điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long, sang phương thức sử dụng đất là “Cho thuê môi trường rừng” và điều chỉnh thời gian thực hiện dự án.

Qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh lại phát hiện: Đối với 147.173m2 đất tại khu vực đảo Soi Sim, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chưa được UBND tỉnh Quảng Ninh giao đất, giao khu vực biển, giao rừng, cho thuê rừng theo quy định; UBND tỉnh Quảng Ninh không ủy quyền cho Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thực hiện việc giao mặt bằng.

Việc Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thực hiện cho thuê môi trường rừng và bàn giao mặt bằng cho Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long theo chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh và hướng dẫn của Sở NN&PTNT là không đúng thẩm quyền, chưa đúng quy định tại Điều 8, Nghị định số 99/2010/NĐ-CP ngày 24/9/2020.

Đều kiểm điểm trách nhiệm

Trước những tồn tại, sai phạm tại Dự án Nuôi cấy, chế tác, kinh doanh ngọc trai trên Vịnh Hạ Long, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở TN&MT tham mưu cho UBND tỉnh báo cáo, trình Bộ TN&MT tháo gỡ vướng mắc.

Thu hồi và hủy bỏ Quyết định số 4199/QĐ-UBND ngày 16/10/2018 của UBND tỉnh, về việc giao quyền sử dụng khu vực biển cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long; chấm dứt việc sử dụng đất mặt nước của Công ty Cổ phần xuất khẩu thủy sản II Quảng Ninh…

Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh còn kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở TN&MT và các đơn vị trực thuộc Sở kiểm điểm trách nhiệm tham mưu của tập thể, cá nhân để xảy ra tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao công tác quản lý Nhà nước.

Đối với Dự án Khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh kiến nghị UBND tỉnh đạo Sở TN&MT tham mưu cho UBND tỉnh xem xét thu hồi và hủy bỏ Văn bản số 6190/UBND-QLĐĐ1 ngày 3/11/2014 của UBND tỉnh.

Giao Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thu hồi và hủy bỏ hợp đồng cho thuê môi trường rừng, biên bản bàn giao mặt bằng, môi trường rừng ký không đúng thẩm quyền…

Tương tự như Dự án Nuôi cấy, chế tác, kinh doanh ngọc trai trên Vịnh Hạ Long, đối với dự án này, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Ban xúc tiến và hỗ trợ đầu tư, Sở TN&MT, Sở NN&PTNT kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến tồn tại, thiếu sót để nâng cao trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước.

Báo Công lý sẽ tiếp tục thông tin.