Quyền lợi của người nhận chuyển nhượng đất hợp pháp được pháp luật bảo vệ

Bạn đọc Phan Thị Hoa, Phan Thị Trâm, Phan Thị Hồng Lam (cùng ngụ tại TP.HCM) hỏi:

Vào năm 2016, chúng tôi được ông Phạm Hoàng Thái giới thiệu để mua mảnh đất diện tích khoảng 17.000 m² tại Ấp Cây Sao, xã Hàm Ninh, TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, do ông Phạm H. Ph. (em ruột ông Thái) đứng tên.

Do không đủ tài chính, chúng tôi đã chia nhau mua mỗi người khoảng 4.000m² và trả phí môi giới cho ông Thái. Đến năm 2017, Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Kiên Giang cấp GCNQSDĐ cho từng người. Chúng tôi sử dụng ổn định từ đó đến nay.

Tuy nhiên, vào năm 2022, ông Thái lại có đơn khởi kiện cho rằng, ông Phạm Hoàng Ph. đã “lén lút” xin cấp GCNQSDĐ và chuyển nhượng mảnh đất cho người khác mà không thông qua gia đình. Trong vụ kiện này, chúng tôi là bà Phan Thị Hoa, bà Phan Thị Trâm, bà Phan Thị Hồng Lam bị xác định là “bị đơn”. Riêng bà Đặng Thị Hảo lại xác định là “người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan". Trong khi bốn người đều nhận chuyển nhượng như nhau nhưng tư cách pháp lý tham gia tố tụng trong vụ án này không giống nhau. Điều này có ảnh hưởng gì đến quyền lợi chúng tôi?

Ths. Luật, Luật gia Thái Ngọc Sơn giải đáp:

Theo trình bày, năm 2016, ông Phạm Hoàng Thái là người giới thiệu các bà để nhận chuyển nhượng QSDĐ từ người em là ông Phạm Hoàng Ph. để hưởng phí môi giới. Đến năm 2022, ông Thái lại khởi kiện ông Ph. với lý do "lén lút" xin cấp GCNQSDĐ và chuyển nhượng nên yêu cầu hủy GCNQSDĐ và các hợp đồng chuyển nhượng cho bà Phan Thị Hoa, bà Phan Thị Trâm, bà Phan Thị Hồng Lam, và bà Đặng Thị Hảo. Tranh chấp này, Tòa án sẽ xem xét, giải quyết theo định của pháp luật.

Tuy nhiên, việc bà Hoa, bà Trâm và bà Lam là những người nhận chuyển nhượng đất của ông Ph.. Nếu ông Thái khởi kiện tranh chấp quyền sử dụng đất với ông Ph. thì theo khoản 4 Điều 68 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, họ được xác định là “người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan”. Còn trong vụ án này, cả ba người nhận chuyển nhượng đất như trên nếu xác định tư cách tố tụng là “bị đơn” thì liệu có sự nhầm lẫn tư cách tham gia tố tụng? Các bà có quyền khiếu nại để yêu cầu điều chỉnh lại tư cách tố tụng nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Đồng thời, khoản 2 Điều 133 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu”. Vì vậy, các bà là bên thứ ba ngay tình nhận chuyển nhượng hợp pháp nên quyền và lợi ích hợp pháp được pháp luật bảo vệ, bất kể kết quả vụ kiện ra sao.