Quyền Bộ trưởng Y tế: "Nguy cơ dịch chồng dịch là hiện hữu"

Phát biểu tại hội nghị trực tuyến về công tác phòng chống dịch bệnh diễn ra sáng 2/8 tại Hà Nội, Quyền Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết hiện nay, tình hình dịch bệnh truyền nhiễm vẫn đang diễn biến phức tạp. Nhiều dịch bệnh truyền nhiễm mới xuất hiện hay sự tiến hóa, biến chủng của các virus gây bệnh dẫn đến nguy cơ dịch bùng phát gia tăng, xu hướng dịch bệnh phức tạp, khó lường.

"Công tác phòng chống dịch thời gian qua vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Dịch bệnh luôn diễn biến phức tạp, khó lường, nguy cơ dịch chồng dịch là hiện hữu", Quyền Bộ trưởng Y tế nói.

Dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, WHO vẫn cảnh báo tình trạng đại dịch toàn cầu. Virus SARS-CoV-2 liên tục biến đổi, khó dự báo, nhất là về mức độ nguy hiểm, khả năng làm giảm hiệu quả vaccine và nguy cơ tăng bệnh nặng, tử vong.

Theo Quyền Bộ trưởng Đào Hồng Lan, đến nay, dịch Covid-19 cơ bản vẫn được kiểm soát tốt trên phạm vi cả nước, các hoạt động dần trở lại bình thường, việc phục hồi, phát triển kinh tế xã hội đã đạt được một số kết quả tương đối toàn diện. Bệnh đậu mùa khỉ và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi khác được theo dõi chặt chẽ, bám sát các diễn biến của tình hình dịch và chuẩn bị sẵn sàng các phương án ứng phó để ngăn chặn sự xâm nhập và hạn chế lây lan trong nước.

Các bệnh truyền nhiễm lưu hành trong nước như cúm mùa, sốt xuất huyết, tay chân miệng vẫn cơ bản được kiểm soát với nhiều giải pháp quyết liệt được thực hiện trong thời gian qua…

Mặc dù vậy, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay công tác phòng chống dịch thời gian qua vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

Đặc biệt, người đứng đầu ngành y tế thẳng thắn chỉ rõ tốc độ tiêm vacine Covid-19 ở một số địa phương hiện nay vẫn chưa đạt tiến độ theo yêu cầu, nhất là tiêm mũi 3, mũi 4 cho người trên 18 tuổi và tiêm cho trẻ từ 5 - dưới 12 tuổi; thậm chí là có tình trạng né tránh tiêm vaccine ở một bộ phận người dân; công tác truyền thông, vận động, khuyến khích người dân tham gia công tác phòng, chống dịch, nhất là công tác tiêm chủng vaccine chưa hiệu quả; nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch chưa được đảm bảo; tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế ở nhiều nơi gây ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch.

Quyền Bộ trưởng cho rằng giải pháp phòng chống Covid-19 là theo công thức "2K (khẩu trang, khử khuẩn) + vaccine + thuốc + điều trị + công nghệ + ý thức người dân và các biện pháp khác", với các trụ cột gồm cách ly, xét nghiệm, điều trị.

Bà Lan đề nghị đẩy nhanh hơn nữa tốc độ tiêm vaccine Covid-19, nhất là tiêm vaccine mũi 3, mũi 4 cho từng nhóm đối tượng, tiêm cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi và không để vaccine không được sử dụng kịp thời, gây lãng phí.

Đại diện Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết, tỷ lệ tiêm nhắc mũi 3, mũi 4 cho người từ 12 tuổi trở lên chưa đạt yêu cầu, còn tiêm liều cơ bản cho trẻ 5-11 tuổi chậm. Tính đến ngày 1-8, nhóm từ 18 tuổi trở lên tiêm nhắc lần một (mũi 3) đạt hơn 72%, tiêm nhắc lần hai (mũi 4) hơn 50%.; hơn 34% nhóm 12-17 tuổi đã tiêm nhắc.

Nguyên nhân dẫn đến tốc độ tiêm chủng chậm là hiện nay hoạt động sản xuất, làm việc trở lại bình thường, việc tổ chức tiêm chủng trong thời gian làm việc gặp khó khăn. Ngoài ra, nhiều cha mẹ không đồng ý cho con tiêm nhắc lại do lo ngại ảnh hưởng lâu dài của vaccine đến sức khỏe của trẻ...

Tại hội nghị, TS Nguyễn Lương Tâm- Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, trên thế giới, biến thể BA.4, BA.5, chủng Omicron của SARS-CoV-2 có khả năng lây lan nhanh hơn 12% so với biến thể BA.2 đã ghi nhận tại nhiều quốc gia, do đó trong thời gian số ca mắc với biến thể BA.5 sẽ tiếp tục gia tăng. Các biến thể mới liên tục xuất hiện hoặc tiến hóa, mới nhất là BA.2.75, BA.2.12.1 có khả năng làm giảm miễn dịch qua thời gian và có thể làm dịch bệnh bùng phát trở lại.

Đại dịch Covid-19 đã gây áp lực lớn lên hệ thống y tế trên toàn thế giới; việc duy trì mạnh mẽ các biện pháp chống dịch với các bệnh lưu hành như sốt xuất huyết cũng như các bệnh dự phòng bằng vaccine, các bệnh lãng quên khác trong thời kỳ đại dịch là rất quan trọng, để có thể tránh tình huống dịch chồng dịch và hạn chế hậu quả nặng nề với các nước.

Trong nước đã ghi nhận sự xuất hiện của biến thể phụ BA.4, BA.5, các ca nhiễm biến thể phụ này sẽ ghi nhận nhiều hơn và số ca mắc sẽ gia tăng trở lại. Dịch sốt xuất huyết sẽ tiếp tục gia tăng số mắc do thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều, tạo điều kiện thuận lợi cho đàn muỗi truyền bệnh phát triển.

Các bệnh dịch lưu hành khác như cúm, tay chân miệng có xu hướng tăng do đang vào giai đoạn cao điểm của dịch đồng thời khả năng xâm nhập của đậu mùa khỉ và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi khác là hiện hữu làm tăng nguy cơ dịch chồng dịch.