Quốc hội thông qua Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi)

Không quy định về nội dung, điều kiện, hình thức của giao dịch

Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) gồm 8 Chương, 53 Điều quy định về việc thực hiện giao dịch bằng phương tiện điện tử; không quy định về nội dung, điều kiện, hình thức của giao dịch. Đối tượng áp dụng của Luật là cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia giao dịch điện tử hoặc có liên quan đến giao dịch điện tử.

Theo Luật, cơ quan, tổ chức, cá nhân phải tuân thủ quy định của pháp luật về giao dịch điện tử, pháp luật về an toàn thông tin mạng, pháp luật về an ninh mạng và quy định khác của pháp luật có liên quan khi thực hiện giao dịch điện tử. Thông tin trong thông điệp dữ liệu thuộc phạm vi bí mật nhà nước phải tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước và pháp luật về cơ yếu.

Các hành vi bị cấm trong giao dịch điện tử bao gồm: lợi dụng giao dịch điện tử xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; cản trở hoặc ngăn chặn trái pháp luật quá trình tạo ra, gửi, nhận, lưu trữ thông điệp dữ liệu hoặc có hành vi khác nhằm phá hoại hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử; thu thập, cung cấp, sử dụng, tiết lộ, hiển thị, phát tán, kinh doanh trái pháp luật thông điệp dữ liệu.

Luật cũng cấm xóa, hủy, giả mạo, sao chép, làm sai lệch, di chuyển trái pháp luật một phần hoặc toàn bộ thông điệp dữ liệu; tạo ra thông điệp dữ liệu nhằm thực hiện hành vi trái pháp luật; gian lận, giả mạo, chiếm đoạt hoặc sử dụng trái pháp luật tài khoản giao dịch điện tử, chứng thư điện tử, chứng thư chữ ký điện tử, chữ ký điện tử; cản trở việc lựa chọn thực hiện giao dịch điện tử; hành vi khác bị nghiêm cấm theo quy định của Luật.

Chữ ký scan, chữ ký hình ảnh, OTP, SMS không phải là chữ ký điện tử

Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, về bố cục dự thảo Luật, có ý kiến đề nghị kết cấu một chương riêng về quản lý nhà nước; sắp xếp lại các điều, khoản tại chương về điều khoản thi hành; chỉnh lý kỹ thuật tại các Điều 51, 52 của dự thảo Luật.

Tiếp thu ý kiến xác đáng của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã thiết kế Chương VII Quản lý nhà nước về giao dịch điện tử bao gồm quy định về nội dung quản lý nhà nước về giao dịch điện tử (Điều 49) và trách nhiệm quản lý nhà nước về giao dịch điện tử (Điều 50); đồng thời bổ sung trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về giao dịch điện tử trong lĩnh vực cơ yếu, chữ ký số chuyên dùng công vụ.

Đối với ý kiến đề nghị sắp xếp lại các điều, khoản tại Chương VIII, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và chỉnh lý như sau: sắp xếp lại các điều tại Chương VIII Điều khoản thi hành theo thứ tự: sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của các luật có liên quan; Hiệu lực thi hành; Quy định chuyển tiếp.

Bên cạnh đó, không quy định việc sửa đổi, bổ sung Điều 49 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam mà sửa đổi quy định này tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam (đang được tiếp thu, chỉnh lý, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 5).

Về chữ ký điện tử (mục 1 Chương III), có ý kiến đề nghị bổ sung các loại hình chữ ký điện tử khác ngoài chữ ký số đáp ứng đủ các điều kiện để bảo đảm chữ ký an toàn, giá trị pháp lý.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Huy, theo khoản 11 Điều 3 của dự thảo Luật, chữ ký điện tử được sử dụng để xác nhận chủ thể ký và xác nhận sự chấp thuận của chủ thể đó đối với thông tin trong thông điệp dữ liệu được ký và phải được tạo lập dưới dạng dữ liệu điện tử gắn liền hoặc kết hợp một cách lô gíc với thông điệp dữ liệu thì lúc đó mới được coi là chữ ký điện tử.

Hiện nay, các hình thức xác nhận khác bằng phương tiện điện tử như chữ ký scan, chữ ký hình ảnh, mật khẩu sử dụng một lần (OTP), tin nhắn (SMS),… không phải là chữ ký điện tử. Tuy nhiên, để phù hợp với thực tiễn triển khai nghiệp vụ trong ngành ngân hàng, hải quan… và nhằm thúc đẩy giao dịch điện tử khoản 4 Điều 22 của dự thảo Luật đã quy định việc sử dụng các hình thức xác nhận này được thực hiện theo quy định pháp luật có liên quan.