Quan ngại giao dịch trái phiếu doanh nghiệp qua ngân hàng thương mại

Theo phân tích của chuyên gia, về bản chất, doanh nghiệp phát hành trái phiếu chính là đi vay và trái phiếu mang ý nghĩa như tờ giấy chứng nhận nợ, còn người mua trái phiếu là người cho vay. Nhưng cho vay trong trường hợp này là hình thức không có thế chấp, không cần bảo lãnh, chỉ dựa vào sự tín nhiệm của người cho vay đối với doanh nghiệp, dựa vào niềm tin về khả năng đầu tư có lãi và uy tín của doanh nghiệp.

Đáng nói, có một thực tế là cả ngân hàng thương mại (NHTM) nói riêng và và người mua trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) nói chung đều chưa quan tâm đúng mức đến vấn đề này. Đồng nghĩa doanh nghiệp cần vốn để tái cơ cấu, để sản xuất kinh doanh thì cứ vay nhưng khả năng trả được nợ hay không lại chưa ai nói đến.

Nắm bắt thực trạng trên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến dự thảo thông tư quy định việc mua, bán TPDN của các tổ chức tín dụng (TCTD) với những quy định chặt chẽ hơn.

Cụ thể theo dự thảo, NHNN đề xuất NHTM chỉ được mua TPDN khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán tại năm trước liền kề; trừ trường hợp mua theo phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

NHTM không được mua trái phiếu (bao gồm mua từ phát hành lần đầu và mua lại từ các tổ chức, cá nhân khác) của doanh nghiệp phát hành có phát sinh nợ xấu tại tổ chức tín dụng mua và tại tổ chức tín dụng khác trong vòng 12 tháng gần nhất tính đến thời điểm quyết định mua.

Dự thảo thông tư cũng quy định NHTM không được mua TPDN phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ (đảo nợ) của chính doanh nghiệp phát hành.